Monthly Archives: Czerwiec 2023

SA w Krakowie: klient mógł napisać na portalu społecznościowym, że organizator turystyki oszukuje klientów

Sąd Apelacyjny w Krakowie 16 marca tego roku wydał ciekawy wyrok w sprawie, którego istotą była granica krytyki organizatora turystyki przez klienta (sygn. akt: I ACa 687/22).

Wydający w tej sprawie wyrok w I instancji sąd okręgowy częściowo uznał powództwo i nakazał pozwanemu opublikowanie na jego profilu na portalu społecznościowym postu przypiętego w górnej części profilu, pokazującego się po jego wyświetleniu oraz w komentarzu pod postem z 24 września 2018 r. przez okres 90 dni, o następującej treści:

„PRZEPROSINY

Ja, A. P., niniejszym oświadczam, że nie jest prawdą podana przeze mnie w poście z dnia 24 września 2018 r., zamieszczonym na portalu (…) informacja, że spółka (…) spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oszukuje Klientów.

Przepraszam spółkę (…) spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością za naruszenie jej dobrego imienia.”

W sprawie między stronami doszło do pewnego sporu dotyczącego wyprawy do Peru, która ostatecznie nie doszła do skutku. Sąd okręgowy uznał, że pozwany naruszył dobra osobiste pozwanego, bo klient napisał, że organizator oszukuje klientów a oszustwo to jest przestępstwo w rozumieniu prawa karnego. Skoro sąd karny w tej sprawie nie wydał wyroku i mamy domniemanie niewinności, to nie można nikogo nazywać oszustem. Tym samym – w ocenie sądu – pozwany przekroczył granice dopuszczalnej krytyki.

Pozwany od wyroku wniósł apelację do sądu apelacyjnego. Ten powództwo w całości oddalił, przyjmując, że w okolicznościach sprawy krytyka była uzasadniona i zamieszczenie przez pozwanego informacji, że organizator oszukuje klientów, nie narusza jego dóbr osobistych. Sąd apelacyjny przyjął, że:

Pod pojęciem „oszukiwać” rozumie się doprowadzenie kogoś do niekorzystnego rozporządzenia jego mieniem przez podanie nieprawdy lub ukrycie nieznanych faktów, mówienie komuś nieprawdy, kłamanie. Synonimem słowa oszukiwać są takie słowa jak: zwodzić, mamić, kantować, wprowadzać w błąd, kręcić, ściemniać, zniekształcać prawdę, dezinformować, wyprowadzać kogoś w pole, omamić. Przewód sądowy potwierdził, że strona powodowa nie podała pozwanemu prawdziwych informacji o stanie przygotowań do wyprawy i realnych możliwościach jej przeprowadzenia. Nie zważając na status konsumenta pozwanego, próbowała nakłonić go do działań prawnych, które spowodowałyby utracenie przez niego prawa do domagania się odszkodowania. Na koniec strona powodowa zerwała umowę pod nieprawdziwym pretekstem, a główny organizator wyprawy ze strony spółki w zaplanowanym na peruwiańską eskapadę czasie poprowadził wyprawę po Maroku, co wskazywałoby na to, że nie traktował poważnie realizacji wyprawy do Peru i wcześniej zaplanował sobie inny sposób zarobkowania. Obiektywnie rzecz biorąc, wskazane okoliczności uzasadniały negatywną ocenę pozwanego w odniesieniu do postępowania strony powodowej i uprawniały go do zastosowania sformułowania mówiącego, że strona powodowa oszukuje klientów. Już po wyroku Sądu pierwszej instancji powodowa spółka została niejako „porzucona” przez osoby ją reprezentujące, a udziałowcy spółki do tej pory nie doprowadzili do obsadzenia jej zarządu. Takie postępowanie nie uwiarygodniło działań powodowej spółki i potwierdziło opinię pozwanego, opublikowaną w Internecie. Uznanie faktów opisanych w poście za prawdziwe, a opinii pozwanego za uzasadnioną prowadziło do wniosku, że to strona powodowa doprowadziła do naruszenia swojego dobrego imienia. Opublikowanie tych informacji i opinii o powodowej spółce w Internecie przez pozwanego nie było w tej sytuacji bezprawne, a w konsekwencji stronie powodowej nie przysługiwały roszczenia z art. 24 § 1 k.c.

Wyrok dostępny jest w bazie LEX nr 3569157, jest też omówiony w artykule: Klient ma prawo do surowej oceny biura podróży.

Dlaczego ministerialny projekt „Poznaj polskie ślady w Europie” jest skierowany tylko do „biur podróży”?

W poprzednim wpisie wspomniałem o projekcie Ministerstwa Edukacji i Nauki pt. „Poznaj polskie ślady w Europie”. Jest on skierowany do „szkół”. „Szkoły” jednak muszą powierzać organizację wycieczek organizatorom turystyki wpisanym do Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych („biurom podróży”). Ponieważ nawet z unijnej dyrektywy wynika pewna możliwość organizowania przez szkoły wyjazdów o takim charakterze bez konieczności powierzenia ich organizacji organizatorom turystyki, wystąpiłem dzisiaj do Ministerstwa Edukacji i Nauki z wnioskiem o udzielenie odpowiedzi na poniższe pytanie:

Działając w oparciu o ustawę o dostępie do informacji publicznej, uprzejmie proszę o udzielenie informacji na poniższe pytanie:

Dlaczego projekt „Poznaj polskie ślady w Europie” został ograniczony wyłącznie do organizatorów turystyki. Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Edukacji i Nauki: „Wnioskodawca jest obowiązany do powierzenia organizacji wycieczki podmiotowi zewnętrznemu wpisanemu do Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych” (https://www.gov.pl/web/edukacja-i-nauka/poznaj-polskie-slady-w-europie–nowe-przedsiewziecie-ministra-edukacji-i-nauki). 

Tymczasem przepisy zarówno ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, jak i przepisy dyrektywy 2015/2302, której implementację stanowią przepisy wspomnianej ustawy, dopuszczają w pewnym zakresie możliwość organizacji szkolnych wyjazdów, które nie są objęte tymi przepisami. W preambule dyrektywy (motyw 19) wyraźnie wskazuje się o wyłączeniu w kontekście szkoły:  

„(…) z zakresu stosowania niniejszej dyrektywy powinny zostać wyłączone (…) imprezy turystyczne lub powiązane usługi turystyczne, które są oferowane lub których nabywanie jest ułatwiane okazjonalnie i na zasadach niekomercyjnych, i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych. Te ostatnie mogą obejmować na przykład wycieczki organizowane nie częściej niż kilka razy w roku przez (…) szkoły dla ich członków, które nie są oferowane ogółowi społeczeństwa”.

Proszę więc w tych okolicznościach o udzielenie wspomnianej informacji, dlaczego projekt ten został ograniczony wyłącznie do organizatorów turystyki.

Otrzymaną odpowiedź opublikuję w tym miejscu.

Piotr Cybula

„Poznaj polskie ślady w Europie” – ministerialny program dofinansowania wycieczek zagranicznych dla szkół

Minister Edukacji i Nauki ogłosił nowe przedsięwzięcie „Poznaj polskie ślady w Europie”, dzięki któremu uczniowie będą mieli możliwość poznania zabytków polskiej kultury i działalności wybitnych Polaków na terenie Europy. Nabór wniosków rusza 26 czerwca.

Przedmiotem przedsięwzięcia „Poznaj polskie ślady w Europie”, jest wsparcie organów prowadzących publiczne i niepubliczne szkoły ponadpodstawowe, przez dofinansowanie zagranicznych wycieczek, dzięki którym uczniowi będą poznawać zabytki polskiej kultury na terenie Europy i odkrywać osiągnięcia naukowe wybitnych Polaków poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Będzie to cenna pomoc dla nauczycieli w realizacji podstawy programowej dla szkół ponadpodstawowych. Przedsięwzięcie uatrakcyjni również proces nauczania ponieważ będzie to nauka w unikalnym środowisku edukacyjnym, poszukiwanie śladów historii poza terytorium Polski. Będzie to też promocja nowoczesnej edukacji patriotycznej.

Jakie wycieczki będą dofinansowywane?

Planując wycieczkę, uczniowie i nauczyciele mogą wybierać spośród 326 miejsc na mapie Europy tworzonych we współpracy z Narodowym Instytutem Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONICA.

W ramach „Poznaj polskie ślady w Europie” dofinansowaniu w 80% podlegają wycieczki:

  • trzydniowe – do kwoty 45 tys. zł,czterodniowe – do kwoty 60 tys. zł,pięciodniowe – do kwoty 75 tys. zł. – przy czym wycieczka może się odbyć przy udziale co najmniej 20 uczniów.

Wnioskodawca jest obowiązany do powierzenia organizacji wycieczki podmiotowi zewnętrznemu wpisanemu do Centralnej Ewidencji Organizatorów Turystyki i Przedsiębiorców Ułatwiających Nabywanie Powiązanych Usług Turystycznych.

Dla kogo

O środki na dofinansowanie wycieczek mogą ubiegać się organy prowadzące publiczne i niepubliczne szkoły ponadpodstawowe (licea ogólnokształcące, technika, branżowe szkoły I stopnia, szkoły specjalne przyspasabiające do pracy) dla młodzieży, o których mowa w art. 2 pkt 2 lit. b ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900), i szkoły artystyczne realizujące kształcenie ogólne w zakresie liceum ogólnokształcącego, tj.:

  1. jednostki samorządu terytorialnego,osoby prawne inne niż jednostki samorządu terytorialnego,osoby fizyczne.

Przedsięwzięcie nie obejmuje wsparcia szkół ponadpodstawowych specjalnych zorganizowanych w podmiotach leczniczych i szkół prowadzonych przez innych ministrów właściwych.

Finansowanie

Na finansowanie przedsięwzięcia w 2023 r. przewidziana jest łączna kwota 5 mln zł.

Ze środków pochodzących z dotacji mogą być finansowane tylko wydatki uwzględnione w kalkulacji kosztów wycieczki, w tym:

  • koszty przejazdu,bilety wstępu,usługa przewodnicka,zakwaterowanie,wyżywienie,ubezpieczenie uczestników wyjazdu.

W ramach „Poznaj polskie ślady w Europie” dofinansowaniu w 80% podlegają wycieczki:

  • trzydniowe – do kwoty 45 tys. zł,czterodniowe – do kwoty 60 tys. zł,pięciodniowe – do kwoty 75 tys. zł. – przy czym wycieczka może się odbyć przy udziale co najmniej 20 uczniów.

Terminy

Nabór wniosków rusza 26 czerwca 2023 r. o godzinie 10.00 i jest prowadzony w trybie ciągłym do wyczerpania środków finansowych – decyduje data złożenia wniosku o dofinansowanie wycieczki.

Źródło: powyższa informacja stanowi komunikat MEiN z 22 czerwca 2023 r.

„Społeczne funkcje obszarów chronionych” – nowa publikacja

Nakładem Oficyny Wydawniczej „Wierchy” COTG PTTK ukazała się publikacja pt. „Społeczne funkcje obszarów chronionych”. Książka została przygotowana pod redakcją Piotra Dąbrowskiego oraz Bernadetty Zawilińskiej.

Publikacja ma charakter interdyscyplinarny. Są wiej również artykuły poświęcone aspektom prawnym. Kilku z nich miałem przyjemność być recenzentem. Poniżej zamieszcza spis treści oraz wprowadzenie redaktorów:

Anonimizacja hrabiego Draculi na portalu orzeczeń sądowych Ministerstwa Sprawiedliwości

Wyroki wraz z uzasadnieniami zamieszczane są na Portalu Orzeczeń Sądów Powszechnych. Jest on prowadzony przez Ministerstwo Sprawiedliwości. Przed zamieszczeniem orzeczenia poddawane są anonimizacji. Ma ona na celu uniemożliwienie identyfikacji występujących w sprawie osób fizycznych. W praktyce budzi ona pewne wątpliwości (np. z uwagi na dokonywaną anonimizację autorów przywoływanych przez sąd publikacji). Poniżej zamieszczam ciekawy w tym kontekście przykład . W poniższym uzasadnieniu, jak można się domyśleć w kontekście okoliczności, doszło do anomizacji hrabiego Draculi. W sprawie chodziło o wycieczkę w Rumunii szlakiem hrabiego Draculi, który w orzeczeniu przedstawiany jest jako „szlak hrabiego D.”:

Dracula to przydomek żyjącego w XV w. władcy Wołoszczyzny Włada III Palownika. Czy hrabia Dracula rzeczywiście zasługuje na taką anonimizację?

„Ubezpieczenia podróży bez tajemnic” – webinarium Rzecznika Finansowego (29.06.2023 r.)

Rzecznik Finansowy zaprasza w dniu 29 czerwca br. (czwartek) o godzinie 12:00 do udziału w bezpłatnym webinarium pt. „Ubezpieczenia podróży bez tajemnic”. Na co należy zwrócić uwagę zawierając ubezpieczenie na wakacyjny pobyt zagranicą? Jak uniknąć problemów przy likwidacji szkód w ubezpieczeń podróży? Na te i inne pytania odpowie ekspert z Biura Rzecznika Finansowego, p. Marek Kurowski.

Rejestracji można dokonać: tutaj.

Od 1 lipca 2023 r. konsumenci mogą pozywać przedsiębiorców przed sądem właściwym dla ich miejsca zamieszkania

1 lipca 2023 r. mamy małą rewolucję jeśli chodzi o dochodzenie roszczeń przez konsumentów względem przedsiębiorców. W tym dniu wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu postępowania cywilnego, która wprowadza do tego kodeksu nowy rodzaj postępowania odrębnego – postępowanie z udziałem konsumentów (art. 45814 – art.  45816).

Jedną z ważniejszych zmian wprowadzanych przez te przepisy jest wprowadzenie możliwości wytoczenia przez konsumentów powództwa przed sądem właściwym dla swojego miejsca zamieszkania. Zgodnie z a§ 4 art. 45814 k.p.c.):

W sprawach rozpoznawanych według przepisów niniejszego działu konsument może wytoczyć powództwo również przed sąd właściwy dla miejsca swojego zamieszkania. Nie dotyczy to spraw, w których właściwość sądu jest wyłączna.

Zgodnie z podstawową zasadą obowiązującą do czasu wejścia tych przepisów powództwo powinno być wytyczone przed sądem właściwym dla miejsca zamieszkania/siedziby pozwanego. Jeśli chodzi o usługi turystyczne w praktyce właśnie najczęściej konsumenci musieli występować z pozwami przed sądem właściwym dla siedziby przedsiębiorcy. W praktyce oznaczało to konieczność występowania np. przez klientów Itaki do sądu w Opolu, a przez klientów Rainbow przed sądem w Łodzi, co niewątpliwie mogło stanowić często dodatkowe utrudnienie. Inna sprawa to np. możliwość większej przewidywalności rozstrzygnięć ze strony przedsiębiorców, których sprawy były rozpatrywane w tym samym sądzie. W praktyce można wnieść pozew np. przed sądem właściwym dla miejsca wykonania umowy (art. 34 k.p.c.), ale to również z uwagi na specyfikę usług turystycznych najczęściej niewiele poprawiało sytuację podróżnego (mówiąc w pewnym uproszczeniu).

Niewątpliwie jednymi z ważniejszych beneficjentów nowych przepisów będą więc konsumenci usług turystycznych. Od 1 lipca 2023 r. mogą więc oni wnosić pozwy przeciwko przedsiębiorcom (np. organizatorom turystyki, hotelarzom czy przewoźnikom) przed sądem właściwym dla ich miejsca zamieszkania.

Powyższe zmiany oznaczają nie tylko udogodnienie dla konsumentów, ale też pewne obowiązki dla przedsiębiorców. Powinni oni zweryfikować stosowane przez nich umowy i wzorce umów. Jeśli przedsiębiorca w tych dokumentach określa – co się czasem zdarza – że sądem właściwym w przypadku ewentualnego pozwu konsumenta przeciwko przedsiębiorcy jest sąd właściwy dla siedziby przedsiębiorcy, to taka treść powinna zostać zmieniona. Należy wskazać, że nie jest to jedyna możliwość, bo konsument może wytoczyć powództwo również przed sąd właściwy dla miejsca swojego zamieszkania.

Piotr Cybula

Raport końcowy PKBWL z poważnego incydentu samolotu należącego do PLL LOT Embraer ERJ 190-200 LR

Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych opublikowała raport końcowy z poważnego incydentu samolotu należącego do PLL LOT Embraer ERJ 190-200 LR. Incydent ten miał miejsce 11 października 2019 r. na lotnisku Warszawa Okęcie (EPWA).

Raport ten jest dokumentem prezentującym stanowisko Państwowej Komisji Badania Wypadków Lotniczych dotyczące okoliczności zdarzenia lotniczego, jego przyczyn i zaleceń dotyczących
bezpieczeństwa, który został sporządzony na podstawie informacji znanych w dniu jego sporządzenia.

Okoliczności zdarzenia były następujące:

„Lot odbywał się na trasie z Brukseli do Warszawy. Na tym odcinku pilotem lecącym był FO. Podejście do lądowania zostało wykonane na kierunku RWY33. Bezpośrednio przed przyziemieniem, zarejestrowano boczny wiatr o prędkości 10 do 15 kt. Samolot nieznacznie stracił kierunek i przyziemił z przyśpieszeniem pionowym 1,96 g. Po przyziemieniu samolot odbił się od pasa, a pilot lecący zainicjował procedurę odejścia na drugie okrążenie. Automat sterowania ciągiem silników – zgodnie z logiką działania systemu – został rozłączony. Dźwignia mocy została przesunięta do przodu do pozycji 72° TLA bez wciśnięcia przycisku TO/GA. W trakcie wykonywania odlotu maksymalna prędkość wznoszenia wyniosła 4384
ft/min., a maksymalny dodatni kąt pochylenia samolotu osiągnął wartość 32,2°. Na wysokości 1470 ft (1218 ft AGL), prędkość samolotu spadła do 95 kt. Załoga przystąpiła do korekty parametrów lotu, a chwilę potem włączył się tzw. „Stick Shaker”, a załoga przystąpiła do wyprowadzania samolotu z niebezpiecznego położenia. Na wysokości 1382 ft (1044 ft AGL) system przestał przesyłać ostrzeżenia przed zbliżaniem się do krytycznych kątów natarcia. Wciśnięto przycisk TO/GA, który uaktywnił „Flight Guidance Control System” (FGCS). Od tej chwili załoga wykonywała lot na podstawie wskazań FGCS. Zgodnie z wytycznymi kontroli ruchu lotniczego, piloci wykonali zakręt w prawo i wykonali ponownie podejście i tym razem pełne lądowanie na RWY33″.

Według Komisji przyczynami zdarzenia były:

„1) Nieprawidłowe wykonanie procedur „Bounced Landing Recovery” oraz „Go-Around”.
2) Spóźniona reakcja Pilota Monitorującego na błędy popełnione przez Pilota Lecącego w trakcie przyziemienia i przejścia na drugi krąg”.

Komisja sformułowała dla przewoźnika następujące zalecenia dotyczące bezpieczeństwa:

Zalecenie nr 2019/4685-1
Zrewidować program szkolenia symulatorowego dotyczący treningu w zakresie wykonywania procedur: „Bounced Landing Recovery”.

Zalecenie nr 2019/4685-2
Zrewidować program szkolenia symulatorowego dotyczący treningu w zakresie wyprowadzania samolotu z przeciągnięcia na małej wysokości.

Zalecenie nr 2019/4685-3
Wprowadzić obowiązkowe informowanie kapitana przez drugiego pilota o małym doświadczeniu na danym typie – jeśli nalot wynosi mniej niż 500 godzin, drugi pilot powinien być traktowany jako niedoświadczony.

Zalecenie nr 2019/4685-4
Wprowadzenie ograniczenia lądowania z bocznym wiatrem dla drugich pilotów z małym doświadczeniem: 1/2 maksymalnej wartości składowej bocznej dla danego typu statku powietrznego.

Raport dostępny jest: tutaj.

TSUE o lotach repatriacyjnych zorganizowanych jako środek pomocy konsularnej w świetle rozporządzenia 261/2004 o prawach pasażerów linii lotniczych

W wyroku z 8 czerwca 2023 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że lot repatriacyjny zorganizowany jako środek pomocy konsularnej w czasie pandemii Covid-19 nie stanowi zmiany planu podróży, która powinna zostać zaoferowana pasażerowi, którego lot został odwołany, przez obsługującego przewoźnika lotniczego.

Poniżej zamieszczam wydany w tej sprawie komunikat prasowy TSUE:

„Śmierć all-inclusive. Jak Polacy umierają na wakacjach”

Choć nie jest to publikacja prawnicza, to również i w tym kontekście bardzo ciekawie zapowiada się publikacja pt. „Śmierć all-inclusive. Jak Polacy umierają na wakacjach” autorstwa Magdy Mieśnik i Piotra Mieśnika:

Wydawca książki tak ją przedstawia:

Pakując paszport i słomkowy kapelusz, pamiętaj, że…

śmierć nie bierze urlopu.

Rozgwieżdżone niebo nad Madagaskarem, na huśtawce czwórka przyjaciół – Karolina, Radek, Marzena i Bartek. Nagle słyszą trzask – belka łamie się pod ciężarem wczasowiczów. Do Polski wrócą już we trójkę.

„Nic się nie martw, wszystko jest ok, świetnie się bawię i żadna krzywda mi się nie dzieje” – pisał Bruno do swojej mamy Aliny w mailu wysłanym z Doliny Parwati. Młody mężczyzna zaginął siedem lat temu. I podobnie jak w przypadku innych zniknięć na tym terenie – nie ma absolutnie żadnych świadków. Czy ta indyjska dolina słusznie nazywana jest Doliną Cieni?

Danuta i Marek zaginęli w wąwozie Samaria. Polaków dałoby się odnaleźć szybciej, gdyby pilot wycieczki od razu zgłosił ich zaginięcie i wraz z rezydentem z hotelu nie składał fałszywych zeznań. Po śmierci rodzeństwa opiekunowie turystów nadal zatrudnieni byli w biurze podróży.

Poznaj trzynaście historii o śmierci, kalectwie, nieuczciwych biurach podróży, leniwych rezydentach i bezradnych konsulach.

Rajskie plaże, open bar, muśnięte słońcem ciała, niezapomniane przygody

– z tym kojarzą nam się wakacje.

Może należy łączyć je także z niebezpieczeństwem i śmiercią?

Premiera książki jest zaplanowana na 12 lipca. Więcej informacji: tutaj.