22 lutego 2022 r. odbędzie się drugie spotkanie w ramach Akademii Prawa Kolejowego. Wykład pt. „Kary administracyjne a przepisy bezpieczeństwa infrastruktury kolejowej” wygłosi dr Maciej Kiełbowski.
Spotkanie rozpocznie się o g. 20.00.
Kontakt z Organizatorem: akademia.prawa.kolejowego@gmail.com, strona AKP na Facebooku: tutaj.
Na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego w ramach Koła Naukowego Prawa Administracyjnego powstała ciekawa inicjatywa: Akademia Prawa Kolejowego. Jest to cykl 6 spotkań z przedstawicielami nauki i praktyki prawniczej.
Pierwsza edycja Akademii poświęcona będzie zagadnieniom związanym z prawnymi aspektami funkcjonowania kolei w Polsce, w szczególności dotyczącym zagadnień bezpieczeństwa kolejowego, regulacji sektorowych, realizacji inwestycji infrastrukturalnych oraz partnerstwa publiczno-prywatnego. Prelegentami będą prawnicy reprezentujący prestiżowe Kancelarie oraz przedstawiciele Urzędu Transportu Kolejowego.
Akademia została objęta Patronatem przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego dr inż. Ignacego Górę.
Uczestnictwo w co najmniej 4 spotkaniach uprawnia do otrzymania certyfikatu.
Więcej informacji można znaleźć na Facebooku: Akademia Prawa Kolejowego.
Najbliższe spotkanie odbędzie się 18 stycznia 2022 r. o godz. 20:00. Wykład wygłosi na nim Pan Wiceprezes Urzędu Transportu Kolejowego Marcin Trela, na temat „Sądowa kontrola rozstrzygnięć Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego”.
Kontakt z Organizatorem: akademia.prawa.kolejowego@gmail.com
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego przypomina przewoźnikom o konieczności przestrzegania prawa przewozowego. Szczególnie w czasie upałów spółki powinny być przygotowane do pomocy pasażerom w przypadku długiego postoju czy awarii klimatyzacji. Równie ważne jest zapewnienie rzetelnej informacji o opóźnieniu.
Zgodnie z Prawem przewozowym przewoźnik jest zobowiązany do zapewnienia podróżnym odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi. Wprawdzie nie ma podstawy prawnej, która nakazywałaby, by w każdym pojeździe dostępna była klimatyzacja, lecz gdy pojazd już jest w nią wyposażony, urządzenia powinny być sprawne. Tym bardziej, że pojazdy fabrycznie wyposażone w klimatyzacje z reguły nie mają np. możliwości otwarcia okien. Według danych UTK 36% tradycyjnych wagonów, 56% elektrycznych zespołów trakcyjnych i 77% spalinowych zespołów trakcyjnych (szynobusów) kursujących po Polsce posiada klimatyzację. Część przewoźników oznacza w rozkładzie jazdy te kursy, które są obsługiwane taborem klimatyzowanym. W przypadku jego braku pasażer może na drodze reklamacyjnej domagać się obniżenia ceny biletu.
Przewoźnicy powinni być przygotowani na awarię klimatyzacji czy dłuższy postój nieklimatyzowanych pociągów. Powinni zabezpieczyć doraźne środki zaradcze, szczególnie gdy prognozowane są wysokie temperatury. – Proszę o zabezpieczenie odpowiednich rezerw wody pitnej w uruchamianych pociągach. Pożądane jest również zapewnienie odpowiednich zapasów wody na stacjach węzłowych, z których – w sytuacjach awaryjnych – możliwe było jej dostarczenie do pociągów zatrzymanych na szlaku – apeluje Ignacy Góra, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego w piśmie skierowanym do przewoźników. – Brak odpowiedniego przygotowania pociągów do drogi w upalne dni może być oceniane jako stosowanie bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy pasażerów w transporcie kolejowym – stwierdza Ignacy Góra.
Poza skargami podróżnych dotyczącymi wysokich temperatur w wagonach do Prezesa UTK wpływają również skargi na brak informacji dotyczącej opóźnień pociągów. Brakuje komunikatów mówiących o przyczynach i czasie trwania. Jeśli już pojawiają się, to są one często błędne lub niepełne. -W wielu krajach informacje o przyczynach i prognozowanym czasie trwania nieplanowego postoju są podawane już po kilkudziesięciu sekundach od zatrzymania składu. W Polsce podróżni nierzadko nie mogą takich informacji uzyskać nawet przez kilkadziesiąt minut postoju. Co więcej, zdarzają się przypadki unikania przez drużyny konduktorskie kontaktu z pasażerami potrzebującymi zasięgnąć bieżących informacji, zgłosić np. zapewnienie skomunikowania pociągów czy zorganizowanie przez przewoźnika indywidualnego transportu zastępczego – zwraca uwagę Prezes UTK.
W przypadku stwierdzenia naruszenia zbiorowych interesów podróżnych, Prezes UTK może nałożyć na przewoźnika karę w wysokości do 2% rocznego przychodu przedsiębiorcy, osiągniętego w poprzednim roku kalendarzowym.
Źródło: UTK
Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Prezesa UTK w sprawie warunków w jakich pasażerowie podróżują pociągami w czasie upałów:
Głośnym echem w mediach odbił się w połowie czerwca 2019 r. przypadek kursującego z Katowic do Słupska pociągu TLK „Gwarek”. Zmarł w nim pasażer, co spowodowało trzygodzinny postój w Pleszewie. Potem doszło do awarii sieci trakcyjnej, wskutek czego pociąg utknął na kolejne godziny w Rogoźnie. Z powodu upału ludzie, w tym kierowniczka pociągu, tracili przytomność – konieczna była interwencja służb medycznych. Straż pożarna schładzała wodą perony i rozdawała wodę pasażerom, wśród których było wiele dzieci i osób starszych jadących nad morze do uzdrowisk.
Nie byli oni informowani przez przewoźnika o całej sytuacji, a napoje rozdano po upływie znacznego czasu. Postój pociągu uniemożliwiał także korzystanie z toalety. Przewoźnik nie był w stanie zapewnić komunikacji zastępczej.
W ocenie Rzecznika Praw Obywatelskich takie zdarzenia mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów-podróżnych, szczególnie co do ich obsługi i bezpieczeństwa. Pod tym względem wątpliwe było zbyt późne i niedostosowanie do potrzeb i liczby pasażerów udostępnienie napojów, a także brak posiłków. Naruszające zasady bezpieczeństwa, w tym zdrowia i życia pasażerów, może być także niedostosowanie do tak długiej trasy składu pozbawionego klimatyzacji w upalne dni (o czym informowały wcześniej odpowiednie służby).
– Należy rozważyć, czy w kontekście zapewnienia bezpieczeństwa osobistego pasażerów, nie jest zasadne zbudowanie specjalnego centrum kryzysowego na kolei, monitorującego i organizującego pomoc w nadzwyczajnych okolicznościach, w ramach którego następowałaby koordynacja działania służb kolejowych i innych (pogotowia ratunkowego, straży pożarnej, policji), w celu zapewnienia i zachowania wysokiego standardu obsługi pasażerów oraz ich bezpieczeństwa – napisał RPO Adam Bodnar 18 czerwca do prezesa Urzędu Transportu Kolejowego Ignacego Góry.
Ochrona praw konsumentów-pasażerów gwarantowana jest na mocy Konstytucji. Z jej art. 76 wynika, że władze publiczne chronią konsumentów przed działaniami zagrażającymi ich zdrowiu, prywatności i bezpieczeństwu oraz przed nieuczciwymi praktykami rynkowymi.
Zgodnie z Prawem przewozowym przewoźnik ma obowiązek dołożenia najwyższej staranności dla zapewnienia pasażerom odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz wygody i należytej obsługi. Zawierając umowę przewozu przez wykup biletu, pasażerowie mają prawo tego oczekiwać – tym bardziej, że kolejowy przewóz pasażerski dofinansowywany jest dodatkowo ze środków publicznych.
Ustawa o transporcie kolejowym zakazuje bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy pasażerów w transporcie kolejowym, w szczególności w kontekście odpowiednich warunków bezpieczeństwa i higieny oraz użycia środków transportowych odpowiednich do danego przewozu.
Z kolei rozporządzenie nr 1371/2007/WE Parlamenty Europejskiego i Rady nakłada na przedsiębiorców kolejowych obowiązek zapewnienia osobistego bezpieczeństwa pasażerów w pociągach i na stacjach kolejowych. Pasażerowie mają prawo do uzyskania informacji o opóźnieniu pojazdu. Przy opóźnieniu trwającym powyżej 60 minut, powinni być zaopatrzeni w posiłki i napoje odpowiednio do czasu oczekiwania. O ile jest to możliwe, powinien zostać zapewniony transport z pociągu do stacji kolejowej, do miejsca odjazdu zastępczego środka transportu lub do miejsca przeznaczenia, jeżeli pociąg został unieruchomiony na trasie. Gdy połączenie kolejowe nie może być dalej wykonywane, przedsiębiorstwa kolejowe zobowiązane jest do zorganizowania jak najszybciej zastępczego transportu pasażerów. Pasażer ma zaś prawo żądania zwrotu kosztów biletu lub odszkodowania za opóźnienie.
W związku z wzmożonym ruchem pasażerskim w okresie wakacyjnym Rzecznik zwrócił się do Prezesa UTK o zbadanie sprawy i podjęcie działań dla zapewnienia pasażerom godnych i bezpiecznych warunków podróży, spełniających standardy unijne. Poprosił również o wskazanie, czy UTK prowadzi w tym celu prewencyjne kontrole przewoźników.
Adam Bodnar spytał także, czy rozważana jest potrzeba zbudowania centrum kryzysowego, obligująca wszystkich przewoźników do współpracy, pomocy i koordynacji z pogotowiem ratunkowym, strażą pożarną oraz policją w przypadku utrudnień, awarii czy wypadków.
Wystąpienie do Prezesa UTK.pdf
Źródło: Upały dokuczają m.in. pasażerom kolei, które mają dbać o ich bezpieczeństwo
Niedawno pisałem o praktyce zamieszczania przez jednego z przewoźników kolejowych na bilecie informacji o treści:
„rozkład jazdy ma charakter czysto informacyjny”.
Z uwagi na poważne wątpliwości odnośnie do możliwości informowania w ten sposób pasażerów, w sprawie tej skierowałem do Urzędu Transportu Kolejowego wystąpienie. Dzisiaj otrzymałem poniższą odpowiedź. Wynika z niej, że przewoźnik ten zmieni treść powyższej informacji i nie będzie już informował pasażerów w ten sposób:
w nawiązaniu do Pana korespondencji z 28 grudnia 2018 r. oraz w ślad za odpowiedzią udzieloną przez Urząd Transportu Kolejowego (UTK) 24 stycznia 2019 r. informujemy, że pismem z 25 lutego 2019 r. (znak: DPP-WROP.610.14.2019.1.KŚ) UTK zwrócił się do (…) o rozważenie odstąpienia od umieszczania na biletach internetowych informacji o „czysto informacyjnym” charakterze podanego na tym bilecie rozkładu jazdy.
(…) udzieliły UTK odpowiedzi w piśmie z 12 marca 2019 r. (nr PBH3-073-31/2019), które przesyłamy do Pana wiadomości w załączeniu. Przewoźnik deklaruje, że celem umieszczania na bilecie rozkładu jazdy jest dostarczenie pasażerowi niezbędnych informacji i przez to ułatwienie realizacji przejazdu.
(…) przyznały, że termin przedsprzedaży biletów internetowych (30 dni) jest dłuższy niż minimalny termin ogłoszenia przez zarządcę krajowej infrastruktury kolejowej zmian w rozkładzie jazdy pociągów (21 dni). Dlatego Spółka podjęła decyzję o zmianie informacji drukowanej na bilecie internetowym poprzez zamianę budzącego wątpliwości sformułowania na następujące: „Jeśli bilet zakupiony został w przedsprzedaży, prosimy o sprawdzenie rozkładu jazdy bezpośrednio przed podróżą”.
Powyższe w żaden sposób nie koliduje z odpowiedzialnością odszkodowawczą przewoźnika za ewentualne wprowadzenie pasażerów w błąd, którą szerzej przedstawiliśmy Panu w poprzedniej odpowiedzi.
Mamy nadzieję, że sposób załatwienia sprawy będzie dla Pana satysfakcjonujący.
W dniu 9 kwietnia 2019 r. na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach odbędzie się Ogólnopolska Konferencja Naukowa pt. „Rynek kolejowy – prawne i ekonomiczne instrumenty regulacji sektora transportu kolejowego. Liberalizacja sektora przewozów pasażerskich, a doświadczenia sektora przewozów towarowych”. Udział w konferencji jest bezpłatny.
Więcej informacji: tutaj.
Niedawno wystąpiłem do Urzędu Transportu Kolejowego z prośbą o przedstawienie stanowiska UTK (i ewentualnie podjęcie „dalszych działań”) odnośnie do oceny zamieszczania przez przewoźnika kolejowego na bilecie pod rozkładem jazdy informacji o treści:
„rozkład jazdy ma charakter czysto informacyjny”.
Dzisiaj otrzymałem obszerną odpowiedź, swoją drogą ciekawą. UTK generalnie w piśmie stara się wykazać, że wszystko „jest OK”, a na końcu mała niespodzianka. Poniżej zamieszczam treść otrzymanej odpowiedzi.
w nawiązaniu do Pana korespondencji z 28 grudnia 2018 r. informujemy, że wykaz obowiązkowych informacji, jakie należy umieścić na bilecie kolejowym, określa art. 16 ust. 2 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. – Prawo przewozowe (Dz. U. z 2017 r. poz. 1983, z późn. zm.). Zgodnie z tym przepisem na bilecie umieszcza się:
1) nazwę przewoźnika lub organizatora publicznego transportu zbiorowego;
2) relację lub strefę przejazdu;
3) wysokość należności za przejazd;
4) zakres uprawnień pasażera do ulgowego przejazdu.
Jak określa art. 16 ust. 3 Prawa przewozowego, na bilecie mogą być umieszczane inne informacje, w tym dane osobowe pasażera, jeżeli jest to niezbędne dla przewoźnika lub organizatora w regularnym przewozie osób.
Konkretny przedłożony przez Pana bilet wystawiony został przez kolejowego przewoźnika – (…). Jak wynika z przytoczonych przepisów, nie ma zakazu umieszczania na bilecie dodatkowych informacji, w tym rozkładu jazdy pociągu dla wybranego odcinka (relacji podróży).
Na podstawie art. 2 ust. 2 Prawa przewozowego przewoźnik wykonujący regularne przewozy osób jest obowiązany w szczególności podać do publicznej wiadomości rozkład jazdy środków transportowych przez zamieszczenie informacji na wszystkich dworcach i przystankach wymienionych w rozkładzie jazdy. Z tym obowiązkiem skorelowany jest obowiązek przewoźnika przewozu osób i rzeczy w zakresie podanym przez niego do wiadomości publicznej (art. 3 ust. 1 Prawa przewozowego).
Umieszczenie na bilecie zastrzeżenia, że podany na nim rozkład jazdy ma charakter czysto informacyjny może być uzasadnione zakresem odpowiedzialności przewoźnika. Jak wskazano wyżej, obowiązek przewozu wynika z rozkładu jazdy podanego do publicznej wiadomości. Dodatkowa informacja na bilecie o rozkładzie jazdy konkretnego pociągu na relacji objętej tym biletem nie stanowi informacji podanej do publicznej wiadomości. Jest przeznaczona dla konkretnego pasażera i dotyczy wyłącznie odcinka przejazdu, na który wystawiono bilet (tym samym nie może być podstawą do dochodzenia roszczeń przez innych podróżnych z tytułu niezrealizowania przejazdu czy też zmiany czasu odjazdu lub przyjazdu pociągu). Posiada charakter wyłącznie informacyjny w takim rozumieniu, że z jej zapisu nie wynika obowiązek przewozu ogółu osób w podanej relacji. Obowiązek przewozu w rozumieniu art. 3 ust. 1 Prawa przewozowego wynika natomiast wprost z rozkładu jazdy podanego do publicznej, czyli powszechnej wiadomości w sposób wskazany w przepisach (np. poprzez wywieszenie plakatów z rozkładem na dworcach/ peronach).Budzące Pana wątpliwości zastrzeżenie przewoźnika drukowane na biletach może być także uzasadnione tym, że rozkład jazdy pociągów podlega zmianom w trybie ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym (Dz. U. z 2017 r. poz. 2117, z późn. zm.). Dlatego miarodajnym źródłem wiedzy o aktualnym rozkładzie jazdy powinny być informacje umieszczane na dworcach i przystankach kolejowych oraz podane na stronie internetowej zarządcy krajowej infrastruktury kolejowej, czyli (…). Ponadto – z uwagi na brak rezerwacji miejsc w pociągach (…) – bilety na nie sprzedawane są ważne we wszystkich pociągach tej kategorii (taryfy) w terminie i relacji na nich wskazanej. Oznacza to, że bez dodatkowych formalności, jakie zwykle wiążą się ze zmianą umowy przewozu, pasażer może w terminie ważności danego biletu internetowego skorzystać z przejazdu innym pociągiem (…) na tej samej trasie (np. rozpocząć podróż o godz. 8, 15 czy 22, o ile kursy w takich godzinach są faktycznie realizowane w świetle podanego do publicznej wiadomości rozkładu jazdy). Pojawiająca się przy zakupie biletu internetowego lista kursów ma charakter orientacyjny, a wybór konkretnego z nich – niewiążący (w sposób ograniczający pasażera) w zakresie faktycznych, bardziej elastycznych możliwości wykorzystania biletu w trakcie podróży, o których wspomnieliśmy wyżej. Rozwiązanie to ułatwia jednak planowanie podróży, gdyż pasażer nie musi wówczas sprawdzać godzin kursowania pociągów (…) w odrębnym źródle informacji. Ponadto, jak wprost wynika z komunikatu przy zakupie biletu na stronie (…) (cyt.) – „wybór połączenia służy do ustalenia właściwej taryfy i określeniu trasy przejazdu”. Wprowadzony przez przewoźnika mechanizm zapobiega ponadto zawieraniu umów o świadczenie niemożliwe (art. 387 k.c.), np. umożliwianie – w oderwaniu od faktycznego rozkładu jazdy – sprzedaży biletu ważnego na danej trasie, mimo iż po czasie jego zakupu do końca doby planowo nie będzie już realizowany w tej relacji żaden kurs.
Zważywszy na fakt, że z pewnością większość pasażerów finalnie realizuje przejazd tym pociągiem, który wybrali w internetowym systemie sprzedaży, drukowany na biletach jego rozkład jazdy jest dla nich niewątpliwie pomocnym źródłem informacji w czasie przejazdu. Niewykluczone zatem, że sformułowanie „rozkład jazdy ma charakter czysto informacyjny” ma zapobiec błędnemu zrozumieniu przez część pasażerów, że z danym biletem internetowym pozostają ograniczeni w możliwości przejazdu tylko jednym, wskazanym na nim kursem, którego rozkład jest pomocniczo wydrukowany.
Nie ulega jednak wątpliwości, że przewoźnik, który nawet fakultatywnie decyduje się na drukowanie rozkładu jazdy na swoich biletach, musi liczyć się z odpowiedzialnością za ewentualne wprowadzenie pasażera (posiadacza biletu) w błąd, a zatem powinien dołożyć wszelkiej staranności, aby rozkład ten był w całości aktualny i zbieżny z godzinami przyjazdu/ odjazdu pociągu podanymi do publicznej wiadomości. Wprowadzenie pasażera w błąd wskutek niedbalstwa przewoźnika mogłoby spowodować wystąpienie po słabszej stronie umowy przewozu szkody finansowej. Tymczasem, zgodnie z art. 415 Kodeksu cywilnego, kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę, obowiązany jest do jej naprawienia.
Umieszczenie na bilecie kwestionowanego przez Pana zastrzeżenia nie skutkuje także ograniczeniem kontraktowej odpowiedzialności cywilnej przewoźnika względem konkretnego pasażera – nabywcy biletu z tytułu opóźnienia lub niezrealizowania przejazdu. Odpowiedzialność ta wynika przede wszystkim z art. 62 ust. 2 ustawy Prawo przewozowe oraz art. 471 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2018 r. poz. 1025, z późn. zm.). Zgodnie z pierwszym przepisem, przewoźnik odpowiada za szkodę, jaką poniósł podróżny wskutek opóźnionego przyjazdu lub odwołania regularnie kursującego środka transportowego. Natomiast art. 471 Kodeksu cywilnego określa, że dłużnik obowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.
Podanie zatem na bilecie rozkładu jazdy i zastrzeżenia o jego czysto informacyjnym charakterze jest irrelewantne w kontekście istnienia ww. reżimów odpowiedzialności cywilnoprawnej przewoźnika. Dlatego pasażer korzystający z biletu elektronicznego (…) może dochodzić od przewoźnika roszczeń z tytułu wprowadzenia go w błąd, przedwczesnego odjazdu pociągu, opóźnienia czy niezrealizowania przejazdu na takich samych zasadach, jak każdy inny pasażer transportu kolejowego.
Analizowany zapis w żaden sposób nie godzi również w prawo pasażera do złożenia reklamacji i dochodzenia na tej drodze roszczeń. Mimo iż w przeszłości zdarzało się incydentalnie, że ww. przewoźnik, w wyniku braku należytej dbałości, sprzedał internetowe bilety na pociągi, które danego dnia nie kursowały, to nie są nam znane przypadki, aby uchylał się względem pasażerów od odpowiedzialności za swoje zaniedbanie i odmawiał zwrócenia należności za niewykorzystane bilety czy naprawy spowodowanych z tego tytułu szkód.
Niezależnie od powyższego, Urząd Transportu Kolejowego zwróci spółce uwagę na poruszony przez Pana problem, sugerując rozważenie zasadności odstąpienia od umieszczania na bilecie tego rodzaju sformułowania.
Jeśli wszystko „jest OK” jak stara się przekonać UTK, to dlaczego Urząd Transportu Kolejowego podjął decyzję o „zwrócenie spółki uwagi” na ten problem z sugestią zaniechania tej praktyki?
c.d.n.
Prezes Urzędu Transportu Kolejowego (UTK) stwierdził w decyzji administracyjnej z 23 grudnia 2014 r. stosowanie przez Koleje Śląskie sp. z o.o. (Koleje Śląskie) bezprawnych praktyk, które naruszyły zbiorowe interesy pasażerów i polegały na niezapewnieniu podróżnym wygody podróżowania.
Podstawą wszczęcia postępowania administracyjnego w tej sprawie były m.in. skargi podróżnych, z których wynikało, że pociągi wyprawiane przez Koleje Śląskie w niektórych relacjach są notorycznie zatłoczone lub przepełnione. Pasażerowie wskazywali nie tylko na dyskomfort wynikający z takich warunków podróżowania, ale także na występujące przypadki omdleń pasażerów przebywających w zatłoczonych lub przepełnionych pojazdach Kolei Śląskich. Materiał dowodowy zakończonego postępowania stanowiły także protokoły kontroli przeprowadzonych przez UTK w pociągach spółki oraz wystąpienia pokontrolne, w których Prezes UTK wskazywał na konieczność wyeliminowania ww. nieprawidłowości.
Stwierdzając stosowanie przez Koleje Śląskie bezprawnych praktyk naruszających zbiorowe interesy pasażerów, Prezes UTK zobowiązał jednocześnie spółkę do usunięcia nieprawidłowości w terminie 90 dni od dnia doręczenia decyzji.
Zintensyfikowane działania kontrolno-nadzorcze pod kątem zatłoczenia/przepełnienia pojazdów kolejowych zostaną przeprowadzone również u pozostałych pasażerskich przewoźników kolejowych.
Źródło: UTK
PRAWO TURYSTYCZNE 