„Prawa ucznia w zakresie zajęć wychowania fizycznego i wycieczek szkolnych” (25 maja 2023 r.)

Zakład Prawa i Ochrony Dziedzictwa Kulturowego AWF w Krakowie serdecznie zaprasza do udziału w otwartym zebraniu naukowo-praktycznym na którym Łukasz Korzeniowski przedstawi referat pt. „Prawa ucznia w zakresie zajęć wychowania fizycznego i wycieczek szkolnych„. Po referacie odbędzie się dyskusja. Spotkanie rozpocznie się 25 maja 2023 r. (czwartek) o g. 16.00 za pośrednictwem programu MS Teams (link do spotkania: tutaj).

Łukasz Korzeniowski jest prezesem Stowarzyszenia Umarłych Statutów, redaktorem wydanej niedawno publikacji pt. Prawa ucznia w Polsce. Raport z badań.

Serdecznie zapraszam do udziału.
Piotr Cybula

TSUE: odwołanie lotu z powodu niespodziewanej śmierci drugiego pilota nie zwalnia przedsiębiorstwa lotniczego z obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 11 maja 2023 r. orzekł, że odwołanie lotu z powodu niespodziewanej śmierci drugiego pilota nie zwalnia przedsiębiorstwa lotniczego z obowiązku wypłaty odszkodowania pasażerom. Poniżej zamieszczam opublikowany w tej sprawie komunikat prasowy TSUE:

Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji zatwierdzającej dokapitalizowanie Lufthansy na kwotę 6 mld EUR

Wyrokiem z 10 maja 2023 r. Sąd stwierdził nieważność decyzji Komisji zatwierdzającej dokapitalizowanie Lufthansy przez Niemcy w kontekście pandemii COVID-19 na kwotę 6 mld EUR [wyrok wydany w sprawach połączonych T-34/21 | Ryanair/Komisja i T-87/21 | Condor Flugdienst/Komisja (Lufthansa – COVID-19)].

Poniżej zamieszczam wydany w tej sprawie komunikat prasowy TSUE:

Wyjaśnienia UOKiK dotyczące informacji o obniżce ceny

Prezes UOKiK opublikował dokument pt. „Informacja o obniżce ceny. Wyjaśnienia Prezesa UOKiK„. Ma on znaczenie również dla rynku turystycznego, m.in. w kontekście tzw. cen dynamicznych (s. 30 i 31 informacji).

Na stronie UOKiK dostępna jest również informacja pt. „Jak obliczać i prezentować obniżki cen – wyjaśnienia Prezesa UOKiK„.

„Utrzymanie i rozwój miejskich sieci infrastruktury rowerowej” – informacja z kontroli NIK

Najwyższa Izba Kontroli opublikowała informację z kontroli miejskiej infrastruktury rowerowej.

Raport dostępny jest: tutaj, z jego omówieniem można zapoznać się w artykule: Infrastruktura rowerowa w miastach – są strategie, ale usterek wciąż za dużo.

Europejska karta osoby z niepełnosprawnością

Komisja Europejska przeprowadza konsultacje w sprawie wprowadzenia Europejskiej karty osoby z niepełnosprawnością.

Więcej informacji wraz z formularzem dostępnych jest na stronie: Europejska kara osoby z niepełnosprawnością.

Czy nazwa „organizator turystyki” wymaga dodatkowej ochrony?

W oblikowanym 13 kwietnia 2023 r. projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ulepszenia środowiska prawnego i instytucjonalnego dla przedsiębiorców proponuje się dodatnie do ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych takiego przepisu:

W uzasadnieniu do tej części projektu wskazano, że:

Wprowadzenie takiej dodatkowej ochrony moim zdaniem nie jest potrzebne. Należy zacząć od tego, że pojęcie „organizatora turystyki” to pojęcie wprowadzone przez ustawodawcę polskiego. W dyrektywie 2015/2302, której ustawa stanowi implementację, mowa jest o „organizatorze”. Nazwa „organizator turystyki” nie jest zresztą zbyt udana, bo – potocznie rzecz ujmując – mamy wiele podmiotów organizujących turystykę, które nie prowadzą działalności polegającej na organizowaniu imprez turystycznych (tj. zastrzeżonej dla organizatorów turystyki). Należy też zauważyć, że ustawodawca polski zdefiniował w ustawie pojęcie: „organizator turystyki”. Jeśli podmiot nie prowadzi działalności wskazanej w tym przepisie, to może to wprowadzać w błąd i również obecnie można wskazać na przepisy, które w takiej sytuacji mogłyby znaleźć zastosowanie, np. z uwagi na możliwość wprowadzenia w błąd konsumenta (podobnie w przypadku używania nazwy „impreza turystyczna”). Z drugiej strony można też zauważyć, że czasami pojęcie „organizator turystyki” jest nadużywane – przedsiębiorcy będący organizatorem turystyki używają go również w kontekście zawierania innych umów niż umowy o udział w imprezie turystycznej, co również może wprowadzać w błąd. Ten problem w projekcie nowelizacji nie został w ogóle zauważony. Tego natomiast czego brakuje w ustawie, a co jest wymagane przez dyrektywę, to obowiązek podawania w przypadku imprez turystycznych i powiązanych usług turystycznych nie objętych ustawą, że ustawa ta w takim przypadku nie znajduje zastosowania. Informacje te – jak wskazano w preambule dyrektywy – powinny być dostępne publicznie, by przedsiębiorcy i podróżni byli prawidłowo informowani, że ustawa w tych przypadkach nie znajduje zastosowania. Ustawodawca m.in. w tym zakresie powinien wprowadzić odpowiednia zmianę i to dość pilnie.

Mój komentarz w tej sprawie został opublikowany również w artykule Organizator turystyki pod ochroną opublikowanym w „Rzeczpospolitej”.

Piotr Cybula

RPO: zakaz wprowadzania psów na plaże w Ustroniu Morskim uchwalony niezgodnie z prawem

Komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich z 11 kwietnia 2023 r.:

  • Ludzie skarżą się na zakaz  wprowadzania psów na plaże w Ustroniu Morskim 
  • Uchwalono go na podstawie ustawy o samorządzie gminnym – tymczasem do ustalenia obowiązków właścicieli zwierząt domowych organ samorządu zobowiązuje ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
  • Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje u wójta gminy w sprawie uchylenia zakazu przyjętego  niezgodnie z prawem

Do RPO wpłynęło pismo osób korzystających z plaż na obszarze Gminy Ustronie Morskie. Wskazują oni, że obowiązuje tam zakaz wprowadzania psów. Godzi to w ich prawa obywatelskie, zwłaszcza w swobodę poruszania się i przebywania w miejscach publicznych. 

Zakaz ustanowiono w przepisach prawa miejscowego. Zgodnie z postanowieniami § 7 pkt 1 uchwały Nr V/42/2015 Rady Gminy Ustronie Morskie z 31 marca 2015 r. w sprawie regulaminu korzystania z plaży, kąpielisk strzeżonych oraz miejsc wykorzystywanych do kąpieli zlokalizowanych w granicach administracyjnych Gminy Ustronie Morskie, na terenie plaż zabrania wprowadzania psów i innych zwierząt domowych w okresie od 1 czerwca do 30 września.  Nie dotyczy to psów przewodników osób niewidomych i psów asystujących osobą niepełnosprawnym, jeżeli są one trzymane na smyczy. 

Uchwałę podjęto na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który uprawnia radę gminy do wydania aktu prawa miejscowego określającego zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, że skoro przepis ustawowy (art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) zobowiązuje organ samorządu gminnego do ustalenia obowiązków nakładanych na właścicieli zwierząt domowych celem zapewnienia ochrony przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku, to nie jest dopuszczalne regulowanie tej samej materii i w takim samym zakresie w uchwale podjętej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. 

Ten przepis obejmuje bowiem tylko takie sprawy, które nie są objęte delegacją ustawową wynikającą z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a dotyczą zasad i trybu korzystania z urządzeń i obiektów użyteczności publicznej. 

Zakres delegacji z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wyłącza zatem wydawanie aktów prawa miejscowego na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym (por. wyrok NSA z 20 czerwca 2018 r., sygn. II OSK 3084/17). 

W uchwale z 12 stycznia 2021 r. ws. przyjęcia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Ustronie Morskie Rada Gminy Ustronie Morskie określiła obowiązki właścicieli zwierząt domowych. Ustanowiono m.in. nakaz wyprowadzania psów na smyczy na terenach użytku publicznego, przy czym w przypadku wyprowadzania psów należących do rasy uznawanej za agresywną nakaz ten obejmuje także nałożenie kagańca na pysk psa oraz obowiązek wyprowadzania psa przez osobę pełnoletnią.

Skoro zatem zasady postępowania ze zwierzętami (psami) w miejscach publicznych zostały unormowane w regulaminie utrzymania czystości i porządku, to regulowanie tej samej materii w akcie prawa miejscowego określającym zasady korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznych, jakimi są plaże i kąpieliska strzeżone, należy uznać za sprzeczne z prawem.

Zastępca  RPO Valeri Vachev zwraca się zatem do wójta gminy o podjęcie stosownych działań legislacyjnych w celu wyeliminowania niezgodnych z prawem regulacji prawa miejscowego ustanawiających zakaz wprowadzania psów i innych zwierząt na teren gminnych plaż i kąpielisk strzeżonych.

V.7204.12.2023

Załączniki:

Wsparcie Rzecznika Praw Pasażerów?

Problematyka postępowań przed Rzecznikiem Praw Pasażerów od samego początku budzi sporo wątpliwości, przede wszystkim w związku z czasem rozpatrywania wniosków pasażerów. Sprawą jakiś czas temu zajmował się Rzecznik Praw Obywatelskich, ale niestety niewiele to zmieniło. Tematem tym spróbowałem RPO zainteresować ponownie. Otrzymałem dzisiaj poniższą odpowiedź:

Po czym wszedłem na stronę internetową Rzecznika Praw Pasażerów i zapoznałem się z opublikowanym dzisiaj poniższym komunikatem (fragment, pisownia zachowana, podkreślenia: P.C.):

Z uwagi na bardzo dużą liczbę wniosków ADR składanych do Rzecznika liczoną w tysiącach i ograniczone zasoby kadrowe do ich rozpatrywania, informujemy, że czas oczekiwania na przeprowadzenie postępowania ADR jest wydłużony. Wnioski są rozpatrywane zgodnie z kolejnością wpływu.

ktualnie prowadzone są postępowania ADR z wniosków złożonych w trzecim kwartale 2021r.

Przypomnę, że zgodnie z regulaminem tego postępowania: „Rozpatrzenie wniosku, przeprowadzenie postępowania ADR oraz udostępnienie stronom wyniku postępowania ADR powinno nastąpić nie później niż w ciągu 90 dni od dnia doręczenia kompletnego wniosku Rzecznikowi”.

Czy rzeczywiście podjęto odpowiednie działania w celu wsparcia finansowego i organizacyjnego Rzecznika Praw Pasażerów?

MEiN: nauczyciel uczestniczący w wycieczce powinien zachować prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w czasie których sprawował opiekę nad uczniami

W praktyce wiele wątpliwości pojawia się odnośnie do sposobu rozliczenia przez nauczycieli godzin przepracowanych podczas wycieczek szkolnych. Ostatnio z interpelacją w tej sprawie wystąpiła poseł Małgorzata Pępek. Zamieszczam ją poniżej, wraz z – korzystną dla nauczycieli – odpowiedzią na nią ze strony wiceministra Ministerstwa Edukacji i Nauki Dariusza Piontkowskiego:

Interpelacja nr 39456

do ministra edukacji i nauki

w sprawie ponadwymiarowych godzin pracy nauczycieli

Zgłaszający: Małgorzata Pępek

Data wpływu: 28-02-2023

Szanowny Panie Ministrze!

Wycieczki nalezą do najbardziej wszechstronnych organizacyjnych form pracy dydaktyczno-wychowawczej i działalności turystyczno-wychowawczej w szkole. Służą przede wszystkim wzbogaceniu wiadomości, zdobywaniu umiejętności i nawyków kulturalnego spędzania czasu, pomagają w kształtowaniu poglądu na świat, w wychowaniu estetycznym i zdrowotnym uczniów. Wycieczka szkolna w definicji Wincentego Okonia to „jedna z form dydaktyczno-wychowawczej szkoły, umożliwiająca uczniom bezpośrednie poznanie środowiska lokalnego, własnego regionu, kraju ojczystego bądź innych krajów, ich właściwości geograficznych, historycznych, etnicznych, kulturowych lub gospodarczych”.

Podstawy programowe wszystkich szkół określają wycieczki jako jedną z metod realizacji treści w nich zawartych. Realizując wycieczkę szkolną, za zgodą dyrektora, nauczyciel pozostaje w gotowości do pracy w miejscu wskazanym przez pracodawcę. Realizuje ją często w wymiarze przekraczającym przydział zajęć w danym dniu, który wynika z tygodniowego rozkładu zajęć, tworzonego w oparciu o plan organizacyjny szkoły czy placówki. Realizując wycieczkę jest on oddelegowany przez dyrektora do innej pracy, którą wykonuje zamiast lekcji i dlatego należy mu się pełne wynagrodzenie. Podobna sytuacja dotyczy innych organizowanych przez szkoły przedsięwzięć takich jak: zawody sportowe, konkursy przedmiotowe, projekty i staże, olimpiady itp.

Stosując powyższe oraz w oparciu o odpowiedź sekretarza stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki pana Dariusza Piontkowskiego z dnia 06.05.2021 r., stanowisko Jerzego Jakubczuka, dyrektora Departamentu współpracy z Samorządem Terytorialnym w MEiN z dnia 29.10.2019 r., wyrok Sądu Najwyższego w Lublinie (IV P 381/14) oraz wyrok Sądu Okręgowego w Gliwicach (VI P 165/07) za realizowaną wycieczkę szkolną, część dyrektorów wypłaca nauczycielom pełne wynagrodzenie.

Nie mniej jednak rozliczanie godzin ponadwymiarowych nauczycieli w praktyce nadal budzi wiele wątpliwości. Dyrektorzy szkół mają wątpliwości prawne, w jaki sposób należy nauczycielom wypłacać wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe stałe godziny ujęte w tygodniowym planie pracy nauczyciela przydzielone w arkuszu organizacyjnym w danym roku szkolnym.

W związku z powyższym proszę o odpowiedź na następujące pytania:

1. Czy możliwe jest wprowadzenie jednoznacznego zapisu w przepisach prawa oświatowego dot. sposobu wynagradzania nauczycieli przebywających na wycieczkach szkolnych, zawodach, konkursach itp., z zachowaniem prawa do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przydzielone w arkuszu organizacyjnym szkoły?

2. Kiedy można spodziewać się odpowiednich przepisów w tym zakresie?

3. Czy nauczycielowi przysługuje wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe podczas: dni wolnych od zajęć dydaktycznych (np. rozpoczęcie, zakończenie roku szkolnego, Dnia Edukacji Narodowej), udziału nauczyciela w rekolekcjach, udziału nauczyciela w olimpiadach przedmiotowych i konkursach przedmiotowych oraz zawodach sportowych, udziału nauczyciela wraz z uczniami tej szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, w wycieczkach lub imprezach szkolnych, udziału nauczyciela wraz z uczniami tej szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, w wyjazdach realizowanych z projektów unijnych, udziału nauczyciela wraz z uczniami tej szkoły, w której nauczyciel jest zatrudniony, w obozach sportowych i „zielonych szkołach”, w czasie delegacji służbowej związanej z udziałem nauczyciela w konferencjach metodycznych, warsztatach, szkoleniach, zawieszenia zajęć w związku z mrozami, epidemią lub innymi przyczynami niezależnymi od nauczyciela, usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela w szkole związanej z urlopem okolicznościowym, z tytułu opieki nad dzieckiem do lat 14?

Z poważaniem

Małgorzata Pępek
Poseł na Sejm RP

I odpowiedź na interpelację:

Odpowiedź na interpelację nr 39456

w sprawie ponadwymiarowych godzin pracy nauczycieli

Odpowiadający: sekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji i Nauki Dariusz Piontkowski

Warszawa, 22-03-2023

Szanowna Pani Poseł,

zgodnie z art. 35 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2021 r. poz. 1762, z późn. zm.) godzinami ponadwymiarowymi są godziny zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych powyżej tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin, przydzielone nauczycielowi i ujęte w arkuszu organizacyjnym szkoły. Wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatku za warunki pracy.

W obecnym stanie prawnym przepisy ustawy – Karta Nauczyciela nie zawierają norm jednoznacznie rozstrzygających kwestię prawa nauczyciela do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przydzielone nauczycielowi ale niezrealizowane z przyczyn nieleżących po stronie nauczyciela.

Warto przypomnieć, że obowiązujące do 1992 r. brzmienie przepisu art. 35 ust. 4 ustawy – Karta Nauczyciela jednoznacznie określało, że wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe przydzielone nauczycielowi w planie organizacyjnym szkoły wypłaca się według stawki osobistego zaszeregowania nauczyciela, z uwzględnieniem dodatków, o których mowa w art. 34, również w wypadku usprawiedliwionego nieodbycia zajęć. Jednak ustawą z dnia czerwca 1992 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela (Dz. U. poz. 252, z późn. zm.) przepis ten został zmieniony w związku z koncepcją przeniesienia dotychczasowych regulacji ustawowych, dotyczących czasu pracy i wynagradzania nauczycieli, do układu zbiorowego pracy. W późniejszym okresie nie powrócono już do regulowania w ustawie zasad wypłacania wynagrodzenia za nieodbyte godziny ponadwymiarowe, ustawodawca przyjął bowiem, że materia ta zostanie objęta zakresem przedmiotowym regulaminów, o których mowa w art. 30 ust. 6 ustawy – Karta Nauczyciela, stosownie do upoważnienia przewidzianego w art. 30 ust. 6 pkt 2 tej ustawy.

Jednak w ostatnich latach w orzecznictwie sądów administracyjnych (np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 4 sierpnia 2020 r., sygn. akt IIISA/Łd135/20) ukształtowało się stanowisko, że rada gminy ma jedynie kompetencje do określenia szczegółowych warunków obliczania i wypłacania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw. Zdaniem sądów administracyjnych, w tych ramach nie mieści się natomiast upoważnienie do decydowania o zachowaniu lub utracie przez nauczyciela prawa do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe. Określenie zatem przypadków, w których nauczycielowi nie przysługuje prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe nie mieści się w granicach upoważnienia ustawowego zawartego w art. 30 ust. 6 ustawy – Karta Nauczyciela. Nie można bowiem uznać, iż wskazanie przez radę gminy w uchwale w sprawie wynagradzania nauczycieli przypadków, w których wynagrodzenie nie przysługuje, stanowi określenie warunków (szczegółowych) obliczania i wypłacania wynagrodzenia.

Konsekwencją powyższej linii orzeczniczej sądów administracyjnych jest zatem konieczność dokonywania interpretacji przepisów dotyczących wynagradzania za nieodbyte godziny ponadwymiarowe przez podmioty stosujące prawo w odniesieniu do indywidualnych stanów faktycznych z wykorzystaniem m.in. poglądów doktryny oraz orzecznictwa sądów pracy w tej kwestii. W świetle aktualnych wyroków sądów nauczyciel jest uprawniony do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe faktycznie zrealizowane. Nauczyciel zachowuje prawo do wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Każdą przyczynę niezrealizowania godzin ponadwymiarowych należy zatem rozpatrywać odrębnie, czy istnieje podstawa prawna do wypłaty wynagrodzenia za niezrealizowane godziny ponadwymiarowe z tej przyczyny.

Za rozliczanie czasu pracy nauczyciela odpowiedzialny jest dyrektor szkoły, który stosownie do art. 68 ust. 5 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082, z późn. zm.) jest kierownikiem zakładu pracy dla zatrudnionych w szkole lub placówce nauczycieli i pracowników niebędących nauczycielami i w szczególności decyduje w sprawach zatrudniania i zwalniania nauczycieli oraz innych pracowników szkoły lub placówki. Natomiast nauczyciel, który nie zgadza się z decyzją pracodawcy, może dochodzić swoich praw na drodze sądowej, bowiem stosownie do treści art. 91c ust. 2 ustawy – Karta Nauczyciela, spory o roszczenia ze stosunku pracy nauczycieli, niezależnie od formy nawiązania stosunku pracy, rozpatrywane są przez sądy pracy.

W kwestii naliczania wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w czasie dni wolnych od zajęć dydaktycznych albo dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych wypowiedział się skład siedmiu Sędziów Sądu Najwyższego – Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, który w uchwale z dnia 29 marca 1989 r., sygn. akt III PZP 53/88, stwierdził, że „zamieszczenie w planie organizacyjnym szkoły godzin ponadwymiarowych przypadających w dniach ustawowo wolnych od pracy oraz w dniach wolnych od pracy i w okresach przerw w pracy szkoły ustalonych w przepisach o organizacji roku szkolnego, w których nie odbywają się zajęcia dydaktyczne lub wychowawcze, nie uprawnia do wynagrodzenia przewidzianego (…) za nieodbyte godziny ponadwymiarowe.” Warto zauważyć, że w uzasadnieniu do uchwały, sąd zaznaczył, że powyższa zasada nie dotyczy „przydzielonych nauczycielowi prawidłowo zajęć w godzinach ponadwymiarowych, także w wymienionych dniach wolnych od pracy lub w okresach przerw w pracy, jeżeli szkoła prowadzi wówczas określoną działalność dydaktyczną lub wychowawczą. Odnosi się to także do placówek oświatowo-wychowawczych o ruchu ciągłym (np. domy dziecka, internaty, ośrodki szkoleniowe, zakłady wychowawcze oraz szkoły zaoczne), w których zajęcia prowadzone są również w niedziele czy święta.”.

W świetle ww. uchwały oraz przepisów określających dni wolne od pracy (ustawa z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach wolnych od pracy – Dz. U. z 2020 r. poz. 1920, rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego – Dz. U. poz. 1603, z późn. zm.), nauczycielowi nie przysługuje wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe zamieszczone w planie organizacyjnym szkoły w następujących dniach:

  1. 1 stycznia – Nowy Rok,
  2. 6 stycznia – Święto Trzech Króli,
  3. pierwszy dzień Wielkiej Nocy,
  4. drugi dzień Wielkiej Nocy,
  5. 1 maja – Święto Państwowe,
  6. 3 maja – Święto Narodowe Trzeciego Maja,
  7. pierwszy dzień Zielonych Świątek,
  8. dzień Bożego Ciała,
  9. 1 listopada – Wszystkich Świętych,
  10. 11 listopada – Narodowe Święto Niepodległości,
  11. 25 grudnia – pierwszy dzień Bożego Narodzenia,
  12. 26 grudnia – drugi dzień Bożego Narodzenia;
  13. niedziele,
  14. wolnych od pracy w przypadku ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii, określonych przez Prezesa Rady Ministrów, w drodze rozporządzenia,
  15. zimowej przerwy świątecznej , która trwa od dnia 23 grudnia do dnia 31 grudnia lub od dnia 22 grudnia do dnia 31 grudnia, jeżeli dzień 22 grudnia wypada w poniedziałek,
  16. wiosennej przerwy świątecznej, która rozpoczyna się w czwartek poprzedzający święta i kończy w najbliższy wtorek po świętach,
  17. ferii zimowych, które trwają dwa tygodnie w okresie od połowy stycznia do końca lutego,
  18. ferii letnich, które rozpoczynają się w dniu następującym po dniu zakończenia rocznych zajęć dydaktyczno-wychowawczych i kończą się z dniem 31 sierpnia.

Odnosząc się do podniesionej przez Panią Poseł kwestii wycieczek szkolnych pragnę zapewnić, że w pełni podzielam wyrażoną przez Panią wysoką ocenę ich znaczenia dla realizacji podstaw programowych kształcenia ogólnego oraz programów wychowawczych szkół. Konsekwentnie wyrażam opinię, że nauczyciel uczestniczący w wycieczce powinien zachować prawo do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe przydzielone mu w arkuszu organizacji szkoły, w czasie których sprawował opiekę nad uczniami na wycieczce szkolnej. Analogiczne stanowisko prezentuję w odniesieniu do wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe w czasie, w którym nauczyciel na polecenie dyrektora szkoły realizował zajęcia w innej formie (np. opieka nad uczniami w czasie olimpiad i konkursów, zawodów sportowych, imprez szkolnych).

W kwestii wynagrodzenia za czas opieki nauczyciela nad dzieckiem w wieku do lat 14, uprzejmie informuję, iż zgodnie z art. 67e ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, nauczycielowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy w wymiarze 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Zatem stosownie do § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagradzania w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz. U. z 2017 r. poz. 927, z późn. zm.) w związku z art. 91 c ust. 1 ustawy – Karta Nauczyciela, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, jeżeli przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

Analizując praktykę stosowaną przez dyrektorów szkół i organy prowadzące szkoły w zakresie wynagradzania za godziny ponadwymiarowe oraz kształtujące się kierunki orzecznictwa sądowego dostrzegam występującą w tym zakresie niejednolitość, a niekiedy nawet sprzeczności. Z tego względu uważam za celowe rozważenie doprecyzowania przepisów ustawowych dotyczących problematyki pracy nauczycieli w godzinach ponadwymiarowych. Pragnę jednak zauważyć, że powyższa kwestia stanowi jeden z elementów systemowej regulacji stosunków pracy nauczycieli i w sposób ścisły wiąże się z kwestiami czasu pracy nauczycieli w powiązaniu z zasadami wynagradzania. Dlatego zagadnienia te muszą podlegać holistycznej analizie oraz tworzyć spójną całość z rozwiązaniami systemowymi w zakresie zawodu nauczyciela.

Z poważaniem,

Z upoważnienia
Ministra Edukacji i Nauki

Dariusz Piontkowski
Sekretarz Stanu