Tag Archives: RPO

Interwencja Rzecznika Praw Obywatelskich w sprawie osób z podwójnym obywatelstwem

Posted on 17 lipca, 2023 | Dodaj komentarz
  • Straż Graniczna odmawia obywatelom polskim z podwójnym obywatelstwem przekroczenia granicy w celu wyjazdu z Polski na podstawie paszportu innego państwa
  • Tymczasem przepisy przyznają prawo do posiadania paszportu, a nie obowiązek. Zamieszkały w Polsce pełnoletni obywatel RP ma tylko obowiązek posiadania dowodu osobistego
  • A dla potwierdzenia obywatelstwa Unii Europejskiej tak samo ważny jest paszport lub dowód osobisty wydany przez polskie organy, jak i przez inne państwo UE

Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek występuje do komendanta głównego Straży Granicznej gen. dyw. Tomasza Pragi.

Do RPO wpływają wnioski obywateli wskazujące na rozbieżność praktyki co do możliwości przekraczania granicy Polski przez osoby posiadające podwójne obywatelstwo (w tym polskie) na podstawie paszportu innego państwa. Część wnioskodawców wskazuje, że nie miała możliwości wyjazdu na podstawie paszportu innego państwa.

Z komunikatu na stronie internetowej SG wynika, że: „jeśli funkcjonariusz Straży Granicznej w trakcie kontroli granicznej na wyjazd z Polski uzyska informację, że podróżny posiada polskie obywatelstwo, a nie ma ważnego polskiego dokumentu, czyli – w zależności od kierunku podróży – paszportu lub dowodu osobistego, ma obowiązek nie zezwolić takiej osobie na przekroczenie granicy”. Dotyczyć ma to również sytuacji, gdy obywatel wjechał do kraju na podstawie dokumentu stwierdzającego obywatelstwo innego państwa. 

Jako podstawę tej interpretacji wskazano ustawę o obywatelstwie polskim. Według niej obywatel polski posiadający równocześnie obywatelstwo innego państwa ma wobec RP takie same prawa i obowiązki, jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie. Ponadto stanowi ona, że obywatel polski nie może wobec władz RP powoływać się ze skutkiem prawnym na posiadane równocześnie obywatelstwo innego państwa i na wynikające z niego prawa i obowiązki. 

W ocenie Rzecznika z przepisu tego nie wynika norma prawna, na którą powołuje się SG, odmawiając obywatelom polskim przekroczenia granicy w celu wyjazdu na podstawie paszportu innego państwa. Wskazane przepisy powinny być bowiem interpretowane z uwzględnieniem art. 5 ust. 1 ustawy o dokumentach paszportowych. Przyznaje on prawo, a nie obowiązek, do posiadania dokumentu paszportowego. Ponadto art. 5 ust. 2 ustawy o dowodach osobistych ustanawia obowiązek posiadania dowodu osobistego jedynie przez pełnoletnich obywateli polskich zamieszkujących na terytorium RP.

Dodatkowy argument przeciw interpretacji  SG występuje w przypadku osób mających podwójne obywatelstwo Polski i innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej. W przypadku takich osób przyjęta interpretacja zdaje się nie odpowiadać prawu obywateli UE do swobodnego przemieszczania się, gwarantowanego w art. 21 Traktatu o funkcjonowaniu UE. Dla potwierdzenia obywatelstwa Unii tak samo ważny jest paszport lub dowód osobisty wydany przez polskie organy, jak organy innego państwa członkowskiego. 

Zgodnie z orzecznictwem Trybunału Sprawiedliwości UE państwo członkowskie UE może zobowiązać swoich obywateli, pod groźbą kary, do posiadania przy sobie ważnego dowodu tożsamości lub paszportu, gdy podróżują do innego państwa członkowskiego Unii, niezależnie od używanego środka transportu i trasy (wyrok TSUE z 6 października 2021 r., C-35/20). Istotne jest, aby dokument tożsamości lub paszport był ważny, brak jest natomiast wskazania by – wobec podwójnego obywatelstwa – konieczne było posiadanie dokumentu wydanego przez państwo, z którego obywatel Unii chce wyjechać.

Rzecznik zwraca się do komendanta SG o informacje na temat praktyki przyjętej przez Straż,  gdy osoba posiadająca podwójne obywatelstwo, w tym polskie, próbuje przekroczyć granicę w celu wyjazdu z Polski. Prosi zwłaszcza o wyjaśnienie, czy praktyka ta jest jednolita oraz jakie są jej podstawy prawne, a także jakie ewentualne szczególne względy za nią przemawiają.

Jednocześnie – kierując się zapewnieniem skutecznej ochrony praw i wolności obywateli polskich posiadających podwójne obywatelstwo – o rozważenie przyjęcia interpretacji art. 3 ustawy o obywatelstwie uwzględniającej również inne przepisy ustawowe, tj. w szczególności art. 5 ust. 1 ustawy o dokumentach paszportowych oraz art. 5 ust. 2 ustawy o dowodach osobistych, a także prawa obywateli UE do swobodnego przemieszczania się, która umożliwia wyjazd z Polski osobom we wskazanej sytuacji na podstawie ważnego dokumentu paszportowego innego państwa.

VII.531.58.2023

Załączniki:

Powyższa informacja stanowi komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich z 17 lipca 2023 r.

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane , , ,

RPO: zakaz wprowadzania psów na plaże w Ustroniu Morskim uchwalony niezgodnie z prawem

Posted on 11 kwietnia, 2023 | Dodaj komentarz

Komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich z 11 kwietnia 2023 r.:

  • Ludzie skarżą się na zakaz  wprowadzania psów na plaże w Ustroniu Morskim 
  • Uchwalono go na podstawie ustawy o samorządzie gminnym – tymczasem do ustalenia obowiązków właścicieli zwierząt domowych organ samorządu zobowiązuje ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
  • Rzecznik Praw Obywatelskich interweniuje u wójta gminy w sprawie uchylenia zakazu przyjętego  niezgodnie z prawem

Do RPO wpłynęło pismo osób korzystających z plaż na obszarze Gminy Ustronie Morskie. Wskazują oni, że obowiązuje tam zakaz wprowadzania psów. Godzi to w ich prawa obywatelskie, zwłaszcza w swobodę poruszania się i przebywania w miejscach publicznych. 

Zakaz ustanowiono w przepisach prawa miejscowego. Zgodnie z postanowieniami § 7 pkt 1 uchwały Nr V/42/2015 Rady Gminy Ustronie Morskie z 31 marca 2015 r. w sprawie regulaminu korzystania z plaży, kąpielisk strzeżonych oraz miejsc wykorzystywanych do kąpieli zlokalizowanych w granicach administracyjnych Gminy Ustronie Morskie, na terenie plaż zabrania wprowadzania psów i innych zwierząt domowych w okresie od 1 czerwca do 30 września.  Nie dotyczy to psów przewodników osób niewidomych i psów asystujących osobą niepełnosprawnym, jeżeli są one trzymane na smyczy. 

Uchwałę podjęto na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, który uprawnia radę gminy do wydania aktu prawa miejscowego określającego zasady i tryb korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej.

W orzecznictwie sądów administracyjnych prezentowane jest stanowisko, że skoro przepis ustawowy (art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach) zobowiązuje organ samorządu gminnego do ustalenia obowiązków nakładanych na właścicieli zwierząt domowych celem zapewnienia ochrony przed zanieczyszczeniem terenów przeznaczonych do wspólnego użytku, to nie jest dopuszczalne regulowanie tej samej materii i w takim samym zakresie w uchwale podjętej na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym. 

Ten przepis obejmuje bowiem tylko takie sprawy, które nie są objęte delegacją ustawową wynikającą z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a dotyczą zasad i trybu korzystania z urządzeń i obiektów użyteczności publicznej. 

Zakres delegacji z art. 4 ust. 2 pkt 6 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wyłącza zatem wydawanie aktów prawa miejscowego na podstawie art. 40 ust. 2 pkt 4 ustawy o samorządzie gminnym (por. wyrok NSA z 20 czerwca 2018 r., sygn. II OSK 3084/17). 

W uchwale z 12 stycznia 2021 r. ws. przyjęcia Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie Gminy Ustronie Morskie Rada Gminy Ustronie Morskie określiła obowiązki właścicieli zwierząt domowych. Ustanowiono m.in. nakaz wyprowadzania psów na smyczy na terenach użytku publicznego, przy czym w przypadku wyprowadzania psów należących do rasy uznawanej za agresywną nakaz ten obejmuje także nałożenie kagańca na pysk psa oraz obowiązek wyprowadzania psa przez osobę pełnoletnią.

Skoro zatem zasady postępowania ze zwierzętami (psami) w miejscach publicznych zostały unormowane w regulaminie utrzymania czystości i porządku, to regulowanie tej samej materii w akcie prawa miejscowego określającym zasady korzystania z gminnych obiektów użyteczności publicznych, jakimi są plaże i kąpieliska strzeżone, należy uznać za sprzeczne z prawem.

Zastępca  RPO Valeri Vachev zwraca się zatem do wójta gminy o podjęcie stosownych działań legislacyjnych w celu wyeliminowania niezgodnych z prawem regulacji prawa miejscowego ustanawiających zakaz wprowadzania psów i innych zwierząt na teren gminnych plaż i kąpielisk strzeżonych.

V.7204.12.2023

Załączniki:

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane

Wsparcie Rzecznika Praw Pasażerów?

Posted on 11 kwietnia, 2023 | Dodaj komentarz

Problematyka postępowań przed Rzecznikiem Praw Pasażerów od samego początku budzi sporo wątpliwości, przede wszystkim w związku z czasem rozpatrywania wniosków pasażerów. Sprawą jakiś czas temu zajmował się Rzecznik Praw Obywatelskich, ale niestety niewiele to zmieniło. Tematem tym spróbowałem RPO zainteresować ponownie. Otrzymałem dzisiaj poniższą odpowiedź:

Po czym wszedłem na stronę internetową Rzecznika Praw Pasażerów i zapoznałem się z opublikowanym dzisiaj poniższym komunikatem (fragment, pisownia zachowana, podkreślenia: P.C.):

Z uwagi na bardzo dużą liczbę wniosków ADR składanych do Rzecznika liczoną w tysiącach i ograniczone zasoby kadrowe do ich rozpatrywania, informujemy, że czas oczekiwania na przeprowadzenie postępowania ADR jest wydłużony. Wnioski są rozpatrywane zgodnie z kolejnością wpływu.

ktualnie prowadzone są postępowania ADR z wniosków złożonych w trzecim kwartale 2021r.

Przypomnę, że zgodnie z regulaminem tego postępowania: „Rozpatrzenie wniosku, przeprowadzenie postępowania ADR oraz udostępnienie stronom wyniku postępowania ADR powinno nastąpić nie później niż w ciągu 90 dni od dnia doręczenia kompletnego wniosku Rzecznikowi”.

Czy rzeczywiście podjęto odpowiednie działania w celu wsparcia finansowego i organizacyjnego Rzecznika Praw Pasażerów?

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane , ,

Bon turystyczny „nie idzie za dzieckiem” – interwencja RPO w MSiT

Posted on 24 marca, 2023 | Dodaj komentarz

Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Sportu i Turystyki z interwencją w sprawie uprawnień do bonu turystycznego:

Uprawnienie do bonu turystycznego jest powiązane z prawem do innych świadczeń, przede wszystkim – do świadczenia wychowawczego i nie przysługuje osobie, która nabyła je po 31 grudnia 2021 r. Pomija to zatem nowych opiekunów prawnych dzieci, którzy nabyli uprawnienie do świadczenia wychowawczego po tej dacie – natomiast dzieci, nad którymi pełnią pieczę, urodziły się w okresie uprawniającym je do bonu turystycznego. 

Chodzi o sytuację, w której poprzedni opiekunowie prawni dziecka mieli przyznane prawo do świadczenia wychowawczego i bonu turystycznego, jednak nie skorzystali z tego ostatniego świadczenia. A nowy opiekun prawny chciałby móc skorzystać z tej formy pomocy państwa i zapewnić dziecku korzyści wynikające z usług turystycznych i rekreacyjnych.

Art. 4 ustawy z dnia 15 lipca 2020 r. o Polskim Bonie Turystycznym stawia granicę czasową dla możliwości uzyskania tego świadczenia, wiążąc to z przysługiwaniem w danym czasie innych świadczeń związanych ze wsparciem rodziny (przede wszystkim świadczenia 500 plus). Wydaje się uzasadnione, by w opisanym przypadku, gdy nowy opiekun prawny wyraża wolę skorzystania z bonu turystycznego na rzecz dziecka pozostającego pod jego pieczą, mógł z tego uprawnienia skorzystać.

RPO zwracał się już w tej sprawie do resortowego Departamentu Turystyki. W odpowiedzi napisano, że: „możliwość uzyskania prawa do świadczenia w formie bonu przez takie osoby wymagałaby zmiany treści w art. 4 ust 1 Ustawy o PBT w taki sposób, aby osoby które uzyskały prawo do świadczenia wychowawczego lub dodatku mogły również otrzymać prawo do świadczenia w formie bonu, lub dodania przepisów regulujących kwestie przeniesienia prawa do świadczenia w formie bonu na inną osobę, w szczególności na osobę sprawującą opiekę nad dzieckiem od 01.01.2022 lub później”.

Rzecznik wskazuje, że ustawodawca uznał, iż celem bonu turystycznego jest nie tylko wsparcie dla sektora turystyki dotkniętego skutkami ograniczeń pandemicznych, ale także pomoc rodzinie, zwłaszcza dzieciom, w realizacji potrzeb co do krajoznawstwa i turystyki. W postulacie tym realizuje się opiekuńcza funkcja państwa wobec rodziny (art. 71 ust. 1 Konstytucji) oraz dzieci objętych pieczą zastępczą (art. 72 ust. 2 Konstytucji).

Marcin Wiącek prosi zatem min. Kamila Bortniczuka o rozważenie zasadności inicjatywy ustawodawczej w tym zakresie.

V.7108.94.2022

Załączniki:

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane , ,

Projekt zmian podnoszących bezpieczeństwo pasażerów „taksówek na aplikację”

Posted on 28 lutego, 2023 | Dodaj komentarz

Od pewnego czasu trwa dyskusja na temat bezpieczeństwa pasażerek „taksówek na aplikację”, w którą zaangażował się m.in. Rzecznik Praw Obywatelskich. Jak wskazuje on na swojej stronie internetowej:

Minister Cyfryzacji w porozumieniu z Ministrem Infrastruktury, przygotował zestaw zmian podnoszących poziom bezpieczeństwa pasażerów przy realizacji przewozów drogowych. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (numer UD426, link do ostatniej wersji projektu: https://legislacja.rcl.gov.p1/projekt/12363202/katalog/12904386#12904386) został w dniu 21 lutego br. przyjęty przez Radę Ministrów, a zatem już niebawem będzie przedmiotem prac parlamentarnych.

Najistotniejsze zmiany zawarte w przedmiotowym projekcie ustawy dotyczą:

  • wprowadzenia obowiązku weryfikacji kierowców przed rozpoczęciem współpracy pomiędzy przedsiębiorcą, a osobą wykonującą przewozy. Zgodnie z projektem, przedsiębiorca prowadzący pośrednictwo przy przewozie osób będzie obowiązany do weryfikacji w zakresie:
    1.    tożsamości,
    2.    posiadania odpowiedniego uprawnienia do kierowania pojazdem samochodowym,
    3.    niekaralności za określone przestępstwa.
    Weryfikacja będzie odbywała się przez okazanie odpowiednich dokumentów, w trybie osobistego stawiennictwa. Dokonanie weryfikacji przedsiębiorca potwierdzi przez wykonanie zdjęcia osoby weryfikowanej oraz odwzorowanie cyfrowe ww. dokumentów;
  • zobligowania przedsiębiorcy do sprawdzenia, czy osoba faktycznie wykonująca przewóz jest osobą, za którą się podaje w trakcie świadczenia samej usługi przewozu. W takim przypadku, na żądanie przedsiębiorcy, kierowca będzie obowiązany wykonać zdjęcie swojej twarzy i przesłać je do przedsiębiorcy, by wykazać, że to rzeczywiście on w tym momencie prowadzi pojazd. Wskazane zdjęcie obejmować będzie wyłącznie wizerunek kierowcy wykonującego aktualnie przewóz, co pozwoli na sprawdzenie czy przewóz wykonuje osoba uprzednio zweryfikowana przez przedsiębiorcę i jest to faktycznie osoba, za którą się podaje podczas przewozu. Wykonanie zdjęcia dotyczyło będzie wyłącznie kierowcy i nie zagraża ujawnieniu wizerunku pasażerów. Taka weryfikacja kierowcy ma się odbywać z częstotliwością niezbędną dla zapewnienia bezpieczeństwa przewozu osób, jednak nie rzadziej niż raz na 100 przewozów;
  • wprowadzenia przepisu, na mocy którego przedsiębiorca prowadzący pośrednictwo przy przewozie osób będzie uprawniony, na wniosek innego przedsiębiorcy prowadzącego pośrednictwo przy przewozie osób, do przekazania temu przedsiębiorcy informacji o kierowcach, które sam przetwarza. Będzie mógł to uczynić jedynie w celu zapewnienia bezpieczeństwa przewozu osób. Informacje przedsiębiorca przekaże w postaci elektronicznej za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
  • zobligowania przedsiębiorcy do przetwarzania informacji, które dotyczą osób wykonujących przejazdy, przez 5 lat (licząc od końca roku kalendarzowego, w którym kierowca zakończył współpracę z danym przedsiębiorcą). Wymóg dotyczył będzie danych gromadzonych w toku weryfikacji, ale również w trakcie współpracy przedsiębiorcy z danym kierowcą.

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane ,

Odpowiedź Komendanta Głównego Policji w sprawie taksówek „na aplikację”

Posted on 31 października, 2022 | Dodaj komentarz

Pod koniec września pisałem o zainteresowaniu ze strony Rzecznika Praw Obywatelskich problemem przewozów „na aplikacje” (Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do policji i prokuratury w sprawie przypadków molestowania w taksówkach „na aplikację”). Poniżej przedstawiam otrzymaną od RPO odpowiedź ze strony Komendanta Głównego Policji:

W odpowiedzi na pismo Rzecznika Zastępca KGP nadinsp. Paweł Dobrodziej informuje, że problematyka zawiadomień o przestępstwach przeciwko wolności seksualnej popełnianych na pasażerkach taksówek „na aplikację”, już z chwilą odnotowania pierwszych przypadków tego rodzaju czynów zabronionych, spotkała się z natychmiastową reakcją kierownictwa Policji oraz podległych służb funkcjonalnie odpowiedzialnych za nadzór i monitorowanie ww. zjawiska.

Uwzględniając szczególny charakter popełnianych czynów przestępczych oraz związane z nimi traumatyczne przeżycia pokrzywdzonych kobiet Zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. Roman Kuster, w dniu 11 maja 2022 r., wydał polecenia komendantom wojewódzkim/Stołecznemu Policji, dotyczące m.in.:

– działań o charakterze informacyjno-edukacyjnym skierowanych do społeczności lokalnej dotyczących bezpiecznych zachowań podczas korzystania z transportu świadczonego za pośrednictwem aplikacji internetowych;

– bieżącego monitorowania i analizowania przestępstw o podłożu seksualnym popełnianych w transporcie świadczonym za pośrednictwem aplikacji internetowych na terenie poszczególnych garnizonów oraz właściwego dostosowywania aktywności w zakresie działań informacyjno-edukacyjnych w tym obszarze;

– wielopodmiotowych działań kontrolnych ukierunkowanych na szczegółowe sprawdzanie legalności wykonywania przewozów osób samochodami osobowymi przez kierowców i przewoźników, w szczególności korzystających z aplikacji mobilnych.

Przeprowadzona ocena stanu realizacji ww. poleceń wskazuje, że kierownicy jednostek organizacyjnych Policji podjęli kierunkowe działania w celu zapobiegania popełnianiu przedmiotowych przestępstw oraz ścigania ich sprawców, realizując również w tym zakresie, własne inicjatywy wspomagające.

Równolegle z inicjatywy służb kryminalnych, prewencyjnych oraz ruchu drogowego KGP przeprowadzono cykl spotkań z kadrą zarządzającą firm przewozowych świadczących usługi „na aplikację” w celu zwiększenia bezpieczeństwa przewozów, a także szkoleniowe – poprzez włączenie do systemu obowiązkowych szkoleń kierowców, zagadnień dotyczących obowiązujących przepisów karnych, w tym odnoszących się do sfery wolności seksualnej i obyczajności.

KGP podkreśla, że w sprawach o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, funkcjonariusze Policji w pierwszej kolejności stosują przepisy Kodeksu postępowania karnego. Jednocześnie mają obowiązek stosowania zasad określonych w Procedurze postępowania Policji z osobą, która doświadczyła przemocy seksualnej, opracowanej przez Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania na podstawie materiału przygotowanego przez fundację Feminoteka w ramach projektu „Stop gwałtom” współfinansowanego przez Fundację im. S. Batorego.

Odnosząc się do treści pisma Rzecznika Komendant informuje, że w wyniku podjętych w Biurze Kontroli KGP czynności służbowych, uzyskano informacje z komend wojewódzkich Policji oraz Komendy Stołecznej Policji, wskazujące że jedynie w przypadku opisanym przez Rzecznika, do Policji wpłynęła skarga dotycząca niewłaściwego postępowania funkcjonariuszy w trakcie kontaktu z osobą pokrzywdzoną omawianą kategorią przestępstw.

W opisywanej sprawie zainicjowane zostały czynności wyjaśniające, które zostały zakończone sprawozdaniem z dnia 23 lutego 2022 r. nie potwierdzającym popełnienia przewinienia dyscyplinarnego przez z funkcjonariuszy Policji.

W KRP Warszawa IV prowadzono również postępowanie skargowe, w finale którego pismem z dnia 28 kwietnia br. poinformowano pisemnie skarżącą, że ustalony stan faktyczny i prawny nie dostarczył uzasadnionego przypuszczenia popełnienia przez funkcjonariuszy przewinienia dyscyplinarnego.

II.519.859.2022

Załączniki:

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane ,

RPO: brak ochrony prawnej osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej jest naruszeniem istoty konstytucyjnego prawa do wypoczynku

Posted on 10 października, 2022 | Dodaj komentarz

Rzecznik Praw Obywatelskich zajął stanowisko w sprawie prawa do wypoczynku osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej. Poniżej zamieszczam komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich z 10 października:

  • Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych nie mają ustawowo zagwarantowanego prawa do wypoczynku
  • Zdaniem związkowców brak takiej regulacji może stanowić zaniechanie ustawodawcze
  • Brak ochrony prawnej osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej jest naruszeniem istoty konstytucyjnego prawa do wypoczynku – uważa RPO
  • Dlatego kieruje do minister Marleny Maląg wystąpienie dotyczące możliwości wprowadzenia zmian w przepisach w tym zakresie

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek Związku Zawodowego Filmowców (ZZF), w którym zwrócono uwagę na uregulowania norm dotyczących minimalnego czasu wypoczynku osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zdaniem ZZF mamy do czynienia z zaniechaniem ustawodawczym polegającym na niewykonaniu przez ustawodawcę obowiązków wynikających z art. 66 ust. 2 Konstytucji.

Problem filmowców – zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych

Związkowcy zwracają również uwagę na problemy związane z wykonywaniem zatrudnienia przy produkcji audiowizualnej. Wskazują, że filmowcy wykonują pracę zarobkową wyłącznie w ramach zatrudnienia niepracowniczego na podstawie umów prawa cywilnego (umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług, samozatrudnienie). Oprócz osób, które faktycznie przy produkcji audiowizualnej wykonują „dzieło” w rozumieniu Kodeksu cywilnego, większość wykonuje zatrudnienie niepracownicze (w tym w ramach samozatrudnienia) spowodowane brakiem możliwości znalezienia innych źródeł utrzymania niż oferowane przez zleceniodawców zatrudnienie cywilnoprawne.

Dotyczy to również sytuacji, w których sposób wykonywania zatrudnienia (możliwość jednostronnego kształtowania treści zobowiązania) pozwala przyjąć, że mamy do czynienia ze stosunkiem pracy (art. 22 § 1 k.p.). Zatrudnieni nie podejmują prób kwestionowania zawartych umów cywilnoprawnych poprzez wnoszenie pozwów o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Prawo do odpoczynku również dla zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych

Związkowcy podkreślają, że celem ich działalności nie jest zwalczanie, ani likwidacja zatrudnienia cywilnoprawnego. Postulują natomiast wprowadzenie ochrony ustawowej prawa do odpoczynku w zatrudnieniu cywilnoprawnym stosowanym przy produkcji audiowizualnej na poziomie zbliżonym do gwarantowanego pracownikowi. Chodzi o prawo pracownika do minimalnego odpoczynku dobowego, którego czas powinien wynosić co najmniej 11 nieprzerwanych godzin w okresie każdej doby.

ZZF zauważa, że ten postulat powinien być zrealizowany wobec wszystkich osób wykonujących zatrudnienie cywilnoprawne, znajdujących się w sytuacji podobnej do filmowców.

Czy mamy do czynienia z zaniechaniem ustawodawczym?

We wniosku do Rzecznika ZZF wskazują, że prawodawca nie podjął działań w zakresie wprowadzenia minimalnych okresów odpoczynku dla osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, pomimo powolnego rozszerzania norm prawa pracy na zatrudnienie niepracownicze.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej poinformowało związkowców, że nie planuje obecnie podejmować prac w tym zakresie.

Dlatego – zdaniem ZFF – mamy do czynienia z niewykonaniem przez ustawodawcę obowiązków wynikających z art. 66 ust. 2 Konstytucji. Zgodnie z tym przepisem pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Wskazuje on też, że maksymalne normy czasu pracy określa ustawa.

Związek w swoim wniosku przytacza bogate orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i liczne publikacje dotyczące problematyki rozumienia pojęć „praca” i „pracownik”. Zwraca uwagę, że problem sprowadza się do tego, że na poziomie ustawowym regulacja dot. wypoczynku dotyczy (prawie) wyłącznie osoby świadczącej pracę w ramach zatrudnienia pracowniczego.

Wprowadzić normy dotyczące odpoczynku

ZZF uważa, że nie jest konieczne wprowadzenie w ustawie regulacji dotyczących np. urlopów dla osób świadczących pracę na podstawach cywilnoprawnych, koniecznym jednak jest wprowadzenie norm dotyczących odpoczynku (np. poprzez regulację maksymalnych norm pracy).

RPO podziela stanowisko, że naruszeniem istoty konstytucyjnego prawa do odpoczynku w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej jest brak ochrony prawnej takiej jednostki, która nie ma realnej możliwości kształtowania treści zobowiązania do pracy, a jednocześnie dla której zatrudnienie cywilnoprawne stanowi jedyne dostępne źródło utrzymania.

Okoliczności takie występują na przykład przy produkcji audiowizualnej.

Z tego powodu Marcin Wiącek kieruje wystąpienie do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg, w którym prosi o stanowisko co do możliwości podjęcia stosownych działań legislacyjnych.

III.7041.9.2022

Załączniki:

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane

Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do policji i prokuratury w sprawie przypadków molestowania w taksówkach „na aplikację”

Posted on 20 września, 2022 | 1 komentarz

Komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich z 20 września 2022 r.:

W pierwszej połowie 2022 r. szeroki rezonans społeczny wywołały informacje medialne o  przestępstwach przeciwko wolności seksualnej popełnianych na pasażerkach przez kierowców taksówek „na aplikację”.

Do Biura RPO wpływają wnioski co do potrzeby podjęcia działań w celu, z jednej strony – zwiększenia bezpieczeństwa pasażerek, a z drugiej – zagwarantowania respektowania ich praw w zainicjowanych przez nie postępowaniach  karnych.

We wnioskach podkreślano, że w przypadku pierwszego z takich zdarzeń, upublicznionego w lutym 2022 r., sprawca wskazany przez pokrzywdzoną jeszcze kilka miesięcy po tym przebywał na wolności i stanowił zagrożenie dla innych kobiet. Zwrócono także uwagę na niepokojącą skalę problemu dotyczącego kilkudziesięciu pokrzywdzonych w stosunkowo krótkim czasie.

Rzecznik uznaje za szczególne niepokojące liczne sygnały od pokrzywdzonych dotyczące niewłaściwego i lekceważącego traktowania ich przez funkcjonariuszy podczas zgłaszania przez nie tych przestępstw. Przytacza przykład kobiety, której wręcz sugerowano, że jest współwinna temu, co się stało.

Marcin Wiącek prosi komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka o zbadanie prawidłowości reakcji funkcjonariuszy na zgłoszenia takich przestępstw oraz o poinformowanie o ustaleniach i ewentualnie podjętych działaniach.

Prokuratora Krajowego pyta zaś o liczbę i o stan postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstw przeciwko wolności seksualnej na pasażerkach taksówek (lub przestępstw podobnych) prowadzonych w 2022 r. 

Prosi ponadto o zbadanie tych spraw w trybie zwierzchniego nadzoru służbowego ze szczególnym uwzględnieniem, czy prawa pokrzywdzonych są należycie respektowane, także pod kątem sprawności i terminowości wykonywanych czynności – oraz o poinformowanie o wynikach tej analizy.

II.519.859.2022

Załączniki:

1 komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane ,

RPO: najem krótkoterminowy wymaga pilnej regulacji

Posted on 27 czerwca, 2022 | Dodaj komentarz

Pismem z dnia 23 czerwca 2022 r. Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Rozwoju i Technologii z wnioskiem o podjęcie działań w celu pilnej regulacji najmu krótkoterminowego.

Poniżej zamieszczam komunikat w tej sprawie RPO oraz wspomniane pismo:

  • Mieszkańcy atrakcyjnych miast coraz częściej skarżą się, że tzw. najemcy krótkoterminowi nie przestrzegają ani zasad porządku domowego, ani zasad współżycia społecznego
  • Zakłócają oni spokój dniem i nocą;  dochodzi do zanieczyszczania i dewastowania  klatek schodowych oraz terenów wokół budynków 
  • Dochodzą do tego obawy o bezpieczeństwo, bo zachowania osób wynajmujących apartamenty, niekiedy będących pod wpływem alkoholu i innych środków odurzających, są agresywne i nieprzewidywalne
  • Problem nasila się w sezonie letnim, a wciąż nie ma przepisów, które chroniłyby prawa stałych mieszkańców  
Czytaj dalej →

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane , ,

RPO apeluje o minimalizację ujemnych następstw dla przedsiębiorców w związku z zakazem pobytu w Białowieży

Posted on 31 Maj, 2022 | Dodaj komentarz
  • Hotelarze z Podlasia skarżą się na utrzymywany zakaz pobytu w strefie nadgranicznej,  m.in. w kontekście zaczynającego się sezonu turystycznego
  • Rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek pyta ministra rozwoju i technologii Waldemara Budę o działania dla zminimalizowania ujemnych następstw tego zakazu wobec przedsiębiorców  

Do Biura RPO wpłynął wniosek przedsiębiorcy z Podlasia z branży hotelarskiej, złożony w imieniu grupy przedsiębiorców z Białowieży, dotyczący podjęcia przez MRiT stosownych działań zmierzających do pozyskania środków pomocowych z Unii Europejskiej.

Rzecznik jest szczególnie zainteresowany rozwiązaniem problemów przedsiębiorców z Podlasia, spowodowanych zakazem przebywania w strefie nadgranicznej przyległej do granicy z Republiką Białorusi. 

W związku m.in. z tą niezwykle trudną sytuacją Marcin Wiącek skierował wystąpienie do Prezesa Rady Ministrów i ponowne pismo do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji –  kiedy okazało się, że inne resorty uznały się za niewłaściwe w sprawie.

RPO wskazywał w nich, że branży turystycznej Podlasia grozi zapaść wobec przedłużania zakazu pobytu w strefie przygranicznej w związku z sytuacją migracyjną. A wizerunek regionu, w tym Puszczy Białowieskiej, jako zielonych płuc Polski był budowany latami; teraz trzeba będzie go odbudowywać. Mur budowany na polsko-białoruskiej granicy będzie miał zaś katastrofalne skutki nie tylko dla turystyki, przyczyni się także do dewastacji puszczy.

Minister Finansów odpowiedział, że dokonuje zmian w budżecie państwa na wnioski Wojewodów Podlaskiego oraz Lubelskiego. Środki są wypłacane przedsiębiorcom na podstawie decyzji wojewodów ws. udzielenia przedsiębiorcom pomocy publicznej. Wg MF to zaś MSWiA powinno podjąć ewentualną zmianę prawa w celu rozszerzenia beneficjentów ustawy o rekompensacie o podmioty spoza obszaru objętego zakazem przebywania, a dotknięte konsekwencjami ograniczeń.

RPO prosi zatem min. Waldemara Budę o informacje co do sposobu rozpoznania wniosku przedsiębiorców z Białowieży. Zwraca się także o podanie, jakie inne działania zostały podjęte lub są planowane w celu minimalizacji ujemnych dla przedsiębiorców następstw zakazu przebywania.

Powyższa informacja stanowi komunikat RPO z 31 maja 2022 r.

Dodaj komentarz

Opublikowano Uncategorized

Otagowane ,