W połowie kwietnia tego roku poprosiłem Ministerstwo Edukacji i Nauki o odpowiedź na takie pytanie:
Dziecko chodzi do 1 klasy technikum. Jest „na wózku”. W klasie jest 10 osób w tym 3 na wózku.
Sprawa dotyczy wycieczek. Rodzice zostali poinformowani, że mają zawieść swoim autem dziecko na wycieczkę i cały dzień tam być. Pytanie: czy szkoła może tego wymagać od rodziców?
Pytanie zostało zadane przez rodzica w grupie: Umarłe Statuty – o prawach ucznia.
W połowie sierpnia, po prawie czterech miesiącach, otrzymałem poniższą odpowiedź ze strony ministerstwa:
Nie wiem jak Państwo, ale ja jednoznacznej odpowiedzi na postawione pytanie w tym piśmie nie widzę. Poprosiłem ponownie ministerstwo o przesłanie odpowiedzi na przedstawione pytanie. Mam nadzieję, że tym razem nie będę musiał czekać na odpowiedź aż tak długo. C.d.n.
Piotr Cybula
Uzupełnienie:
1) 25 września 2023 r. otrzymałem poniższą uzupełniającą odpowiedź:
odpowiadając na mail z 16 sierpnia 2023 r., dotyczący doprecyzowania odpowiedzi w sprawie wymogu szkoły co do zapewnienia przez rodziców opieki dziecku z niepełnosprawnością ruchową („dziecko na wózku”) w czasie wycieczki szkolnej, uprzejmie informuję.
Zgodnie z przepisami prawa oświatowego, dyrektor szkoły odpowiedzialny jest w szczególności za zapewnienie bezpieczeństwa uczniom i nauczycielom w czasie zajęć organizowanych przez szkołę[1].
Sposób realizacji ww. zadania został określony w przepisach rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny
w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach [2].Zgodnie z ww. przepisami, dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także podczas uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek[3].
Dyrektor szkoły zatwierdza kartę wycieczki organizowanej przez szkołę, która zawiera: program, liczbę uczestników, liczbę opiekunów, imię i nazwisko kierownika wycieczki.
Liczba opiekunów, zależy od potrzeb uczestników wycieczki, w tym uczniów z niepełnosprawnościami. W zależności od celu i programu wycieczki[4], opiekunem może być osoba niebędąca pracownikiem pedagogicznym szkoły, wyznaczona przez dyrektora szkoły.Natomiast nauczyciel organizujący wycieczkę, już na etapie planowania wycieczki szkolnej, powinien konsultować z rodzicami kwestie organizacyjne uwzględniające potrzeby ucznia z niepełnosprawnością, przede wszystkim sposób sprawowania opieki.Na etapie planowania nauczyciel informuje rodziców uczestników wycieczki o podjętych ustaleniach, w szczególności o zasadach organizacji, czyli: terminie wycieczki, celu, programie, trasie, kosztach, harmonogramie, regulaminie, liczbie opiekunów uczniów, rodzaju transportu, itp.
W związku z powyższym, opiekunem uczniów podczas wycieczki szkolnej może być również rodzic – oczywiście po wcześniejszym ustaleniu z nim ww. kwestii i za jego zgodą,
a w konsekwencji po wpisaniu do karty wycieczki takiej informacji i jej zatwierdzeniu przez dyrektora szkoły.Rodzic nie ma jednak obowiązku sprawowania opieki nad uczestnikiem wycieczki szkolnej będącym własnym dzieckiem, ponieważ za zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę poza jej obiektami odpowiada dyrektor szkoły.
Z wyrazami szacunku
Zastępca Dyrektora
/ – podpisano cyfrowo/
[1] Art. 7 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2023 r. poz. 984, z późn. zm.).
[2] Dz. U z 2020 r. poz. 1604.
[3] § 2 ww. rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach.
[4] Zgodnie z § 13 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 25 maja 2018 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania przez publiczne przedszkola, szkoły i placówki krajoznawstwa i turystyki (Dz. U. poz. 1055).
2) W październiku 2025 r. problemem zainteresował się Rzecznik Praw Dziecka: Rzecznik Praw Dziecka o problemie dzieci z niepełnosprawnościami w równym dostępie w wycieczkach szkolnych.