Monthly Archives: Lipiec 2024

TSUE o możliwości pozwania organizatora przed sądem miejsca zamieszkania konsumenta

W wyroku z 29 lipca 2024 r. TSUE orzekł, że rozporządzenie Bruksela I bis ma zastosowanie, mimo że konsument i organizator podróży mają miejsce zamieszkania lub siedzibę w tym samym państwie członkowskim, pod warunkiem że miejsce docelowe podróży znajduje się za granicą. W takiej sytuacji na mocy tego rozporządzenia podróżny, który zarezerwował wycieczkę za granicę, może pozwać
organizatora przed sąd miejsca swojego zamieszkania. Wyrok ten ma znaczenie przede wszystkim w przypadku tych państw, gdzie rozwiązania odnoszące się do procedury cywilnej przewidują inne rozwiązania. W Polsce od niedawna obowiązuje art. 458 (14) kodeksu postępowania cywilnego. Wynika z niego, że w sprawach o roszczenia konsumenta przeciwko przedsiębiorcy konsument może wytoczyć powództwo również przed sąd właściwy dla miejsca swojego zamieszkania. Reguła ta znajduje zastosowanie w każdym przypadku, a więc nie tylko wówczas, gdy mamy do czynienia z wycieczkami zagranicznymi.

ds

Zaproszenie do składania artykułów do czasopisma: „Turystyka – zarządzanie, administracja, prawo” (nr 2/2024)

Redakcja czasopisma Turystyka – zarządzanie, administracja, prawo zaprasza do składania artykułów do nr. 3 (2/2024), który poświęcony będzie rozwojowi turystyki w sytuacjach kryzysowych.

Więcej informacji: zaproszenie.

„International Journal of Travel, Tourism and Hospitality Law” 1/2024

Ukazał się nowy numer czasopisma „International Journal of Travel, Tourism and Hospitality Law” (1/2024).

Zawiera on następujące opracowania:

Consumer profiling in air transport and tourism, Chiara Tincani, 15

Proposed Revision of the European Package Travel Directive: Plié or Relevé in the EU Legislative Ballet?, Karmen Lutman,  33

Air passenger rights before, during, and after COVID-19 – where to next?, Masha Korošec, 49

Law 190 of 13 December 2023 on Tourist Guides, Sara d’Urso, 71

Sustainability and Tourism: the roles of the World Tourism Organization and the World Code of Ethics for Tourism, Amina Welten Guerra and Rui Aurélio de Lacerda Badaró, 93

Tourism and climate change in island countries, Mohamed Kayal, 111

Greenwashing in aviation: sustainability challenges faced by misleading business practices, Guillermo Budi Hycka and Silvia Frade Sosa, 141

The Alaska Airlines Incident: Boeing 737-9, Silvia Frade Sosa and Diego Olmedo de Cáceres, 147

Law No. 2023-1289, of December 28, 2023, relating on the predictability of the organization of air navigation services in the event of a social movement and the adequacy between the scale of the strike and traffic reduction, Christophe Lachièze, 153

The fraud-friendly phenomenon: Ryanair gets its final judgement, but it’s not over yet! Sandrine Johnson, 155

Case Law

Court of Justice of the European Union, First Chamber, 19 October 2023, Case C-660/2020, Mr MK versus Lufthansa Cityline GmbH, Enrico Gragnoli, 157

Court of Justice of the European Union, Case No. c-299/22 M.D. v UAB Tez Tour, Edmundas Rusinas, 163

Case C-76/23 – Reimbursement in travel vouchers: The provision “required signed | written agreement” of the passenger was obtained by filling out an online form on the operator’s website, Carlos Torres, 179

Court of Justice of the European Union, case C-723/22: the broadcast of an episode on television in rooms and other areas of a hotel constitutes a communication to the public, Carlos Torres, 185

Air passenger compensation for flight delay: can the lack of airport staff constitute an “extraordinary circumstance”?, Emmanuelle Hober Zaffran, 189

Air passenger rights: Can a technical failure be considered as an extraordinary circumstance exempting the air carrier from its obligation to compensate passengers under Regulation (EC) No 261/2004?, Emmanuelle Hober Zaffran, 197

Expert Evidence in the courts of England and Wales: Griffiths v TUI [2023] 3 WLR 1204, Sarah Prager, 205

Package Travel Directive – many issues addressed by the English courts all in one case: in the wake of Sherman v Reader Offers Ltd, Stephen Mason, 211

Iberoamerican Chapter

El ecoturismo: un modelo de turismo alienado con los Objetivos de Desarrollo Sostenible, Francisca Ramón Fernández, 221

Chile y el vino, comentarios sobre su derecho, Edgardo M. Lovera Riquelme, 267

Enoturismo en México: su regulación jurídica, Oscar Cruz Barney, 281

Pełna treść numeru dostępna jest: tutaj.

„Nie później niż w ciągu 90 dni” w praktyce Rzecznika Praw Pasażerów, czyli kolejny raz o potrzebie zmian co do czasu rozpatrywania wniosków pasażerów

W tym miejscu wielokrotnie zwracałem uwagę na problem czasu rozpatrywania wniosków pasażerów przez Rzecznika Praw Pasażerów. Przypomnę, że zgodnie z Regulaminem:

Rozpatrzenie wniosku, przeprowadzenie postępowania ADR oraz udostępnienie stronom
wyniku postępowania ADR powinno nastąpić nie później niż w ciągu 90 dni od dnia
doręczenia kompletnego wniosku Rzecznikowi Praw Pasażerów.

Jak to wygląda w praktyce? Ograniczę się do komunikatu z Rzecznika Praw Pasażerów z 1 lipca 2024 r.:

Z uwagi na bardzo dużą liczbę wniosków ADR składanych do Rzecznika liczoną w tysiącach i złożony charakter prowadzonych spraw, informujemy, że czas oczekiwania na przeprowadzenie postępowania ADR jest wydłużony. Wnioski są rozpatrywane zgodnie z kolejnością wpływu. Aktualnie prowadzone są postępowania ADR z wniosków złożonych w drugim kwartale 2023 r.

A zatem zamiast 90 dni mamy ponad 360 dni. A przecież nie wszystkie z tych spraw zakończą się satysfakcjonującym porozumieniem i pasażerowie będą podejmowali decyzję co do skierowania sprawy na drogę sądową. Biorąc pod uwagę terminy rozpatrywania spraw sądowych robi nam się z tego już przeciętnie od dwóch do czterech lat (jeśli uwzględnimy dwie instancje).

Nie jestem wielkim zwolennikiem instytucji Rzecznika Praw Pasażerów, ale nie ulega dla mnie wątpliwości, że dla sprawnego jej działania potrzebne są odpowiednie zmiany organizacyjne. Miałem nadzieję, że po zmianie władzy coś się zmieni. Na razie tych zmian niestety nie widzę. Przypomnę, że Rzecznik Praw Obywatelskich już w 2019 r. zwracał uwagę, że: „Sygnały o tym, że Rzecznik Praw Pasażerów nie może wykonywać swoich zadań z powodu trudnej sytuacji kadrowo-finansowej, muszą zatem budzić poważne wątpliwości, ponieważ oznaczają faktyczne uniemożliwienie pasażerom skorzystania z procedury pozasądowego rozwiązania sporu pasażerskiego.”. Jeśli mamy podchodzić do praw pasażerów (najczęściej konsumentów) poważnie, to najwyższy czas na te zmiany.

„Uszkodzony bagaż? Opóźniony lot? – Enter Air z zarzutami Prezesa UOKiK”

Komunikat prasowy Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów z 10 lipca 2024 r.:

„Enter Air to polska linia lotnicza specjalizująca się głównie w przewozach czarterowych na rzecz biur podróży. Do Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpływają liczne skargi dotyczące problemów z reklamacjami w sprawie uszkodzonych bagaży lub opóźnień lotów. Po analizie tych sygnałów i doniesień z serwisu Facebook, gdzie poszkodowani opisują swoje doświadczenia z przewoźnikiem oraz po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, Prezes UOKiK postawił spółce Enter Air zarzuty naruszenia zbiorowych interesów konsumentów. Zakwestionował aż 10 praktyk przedsiębiorcy.

Problem z bagażem

Z analizy Urzędu wynika, że Enter Air może na kilka sposobów utrudniać konsumentom dochodzenie roszczeń reklamacyjnych związanych ze zniszczeniem, uszkodzeniem lub utratą bagażu rejestrowanego, bądź w przypadku opóźnienia w jego dostarczeniu. Przede wszystkim nie respektuje prawa, które zmieniło obowiązki przedsiębiorców w zakresie terminu odpowiedzi na reklamację. Od 1 stycznia 2023 r. przedsiębiorcy mają na to 14 dni. Jeśli  w tym czasie nie ustosunkują się do reklamacji konsumentów, oznacza to, że uznali je w całości. Tymczasem Enter Air nadal informuje, że rozpatrzy reklamacje dotyczące uszkodzenia lub zagubienia bagażu w ciągu 30 dni. Co za tym idzie, brak odpowiedzi po 14 dniach według spółki nie świadczy o tym, że zostały one uznane, a konsumenci nie otrzymują automatycznie tego, o co wnioskowali.

Ponadto, przewoźnik wymaga złożenia reklamacji w sprawie bagażu na lotnisku bezpośrednio po locie w biurze reklamacji bagażowej. Sporządzany jest wówczas Raport Niezgodności Własności (Property Irregularity Report – PIR). W opinii Prezesa UOKiK jest to już reklamacja, od której powinno liczyć się 14 dni, jakie spółka ma na odpowiedź. Jednak Enter Air obliguje konsumentów do złożenia ponownej reklamacji – pisemnie lub elektronicznie za pośrednictwem formularza na stronie internetowej linii lotniczych, do której muszą załączyć PIR i inne dokumenty, jak np. awers i rewers przywieszki bagażowej czy jej odcinek kontrolny. Poprzez tak ustalone wymogi, warunkujące rozpatrzenie reklamacji, spółka może naruszać prawa konsumentów. 

Co więcej, w opinii Prezesa UOKiK, Enter Air przekazuje konsumentom wprowadzające w błąd informacje o ograniczeniu swojej odpowiedzialności za opóźnienie w dostarczeniu bagażu rejestrowanego, jak również o jego zasadach odpowiedzialności za zniszczenie lub uszkodzenie bagażu rejestrowanego albo podręcznego.

Problem z odszkodowaniem

W przypadku opóźnienia lotu do miejsca docelowego o co najmniej 3 godziny lub odwołania go z powodów innych niż nadzwyczajne okoliczności, prawo reguluje wysokość odszkodowania dla konsumentów. Dlatego sytuacja, w której linie lotnicze nie informują o tym podróżnych, ale proponują im tzw. ugodę na niższą kwotę, budzi poważne wątpliwości Prezesa Urzędu. Jak wynika ze skarg, przewoźnik proponuje im ugodę jako natychmiastową ofertę, ważną tylko do czasu wylądowania opóźnionego samolotu. W ten sposób wymusza podjęcie szybkiej decyzji, która dla konsumentów nie jest korzystna, proponując przykładowo 100 euro, zamiast należnych 250 euro. Również w przypadku, gdy podróżni składają reklamacje wnioskując o przysługującą im zgodnie z prawem wysokość odszkodowania, Enter Air nie uwzględnia całości roszczeń. 

– Przepisy określają jasno prawa i rekompensaty przysługujące konsumentom, a przedsiębiorca ma obowiązek ich o tym poinformować i wypłacić należne odszkodowanie. Jakiekolwiek próby limitowania praw konsumenckich i nierespektowania należnych roszczeń przez przedsiębiorców są niedopuszczalne. Podobnie jak nieudzielanie odpowiedzi na reklamacje w ustawowym terminie. W naszej ocenie praktyki przewoźnika, jak np. wymaganie składania podwójnej reklamacji, mogą wskazywać na naruszanie zbiorowych interesów konsumentów – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Jeśli zarzuty się potwierdzą, przedsiębiorcy grozi m.in. kara do 10 proc. obrotu za każdą z zakwestionowanych praktyk.

UOKiK na bieżąco monitoruje skargi wpływające do Urzędu i Europejskiego Centrum Konsumenckiego. W ramach postępowań wyjaśniających przygląda się praktykom również innych linii lotniczych”.