Tag Archives: prawo przewozowe

TSUE: uderzenie pioruna można zakwalifikować jako „nadzwyczajną okoliczność”

W wyroku z 16 października 2025 r. (C-399/24) TSUE orzekł, że uderzenie pioruna można zakwalifikować jako „nadzwyczajną okoliczność”, która może zwolnić przewoźnika lotniczego z obowiązku zapłaty
odszkodowania
w przypadku dużego opóźnienia lub odwołania lotu, jeżeli wiąże się z obowiązkowymi kontrolami bezpieczeństwa, które prowadzą do opóźnionego oddania samolotu do użytku. Poniżej wydany w tej sprawie komunikat prasowy TSUE.

Interwencja RPO: pasażerka z niepełnosprawnością na wózku niewpuszczona na pokład samolotu PLL LOT

„RPO prowadzi postępowanie wyjaśniające w sprawie odmowy wpuszczenia na pokład samolotu PLL LOT pasażerki z niepełnosprawnością, poruszającej się za pomocą wózka elektrycznego.

Miała ona zamiar uczestniczyć w międzynarodowej konferencji naukowej w Warszawie pod koniec lutego 2025 r. Wykupiła bilet na lot, przedkładając wszystkie wymagane dokumenty; uzyskała stosowną akceptację. Przeszła check-in i kontrolę bezpieczeństwa, bez problemów odbyła się również asysta na terenie lotniska. Przy boardingu odmówiono jej jednak wejścia na pokład samolotu.

Powodem miał być fakt, że baterie zasilające wózek elektryczny znajdowały się w obudowach ochronnych, przez co nie można było ich zobaczyć. Pasażerka tłumaczyła, że przekazała odpowiednie certyfikaty bezpieczeństwa. Zaproponowała otwarcie obudów, czego jej odmówiono z braku śrubokrętu. W konsekwencji kapitan podjął decyzję o niewpuszczeniu jej na pokład (nie chciał z nią przedyskutować całej sytuacji).

Kobieta była tym wszystkim bardzo zaskoczona. Jak wskazała w skardze do RPO, podróżuje z tym wózkiem od kilkunastu lat, a taka sytuacja spotkała ją po raz pierwszy. 

RPO ze szczególną powagą traktuje wszelkie sygnały dotyczące dyskryminacji, m.in. względem osób z niepełnosprawnościami. Rzecznik rozpatruje sprawy dotyczące działania lub zaniechania organów władzy publicznej, które należy rozumieć szeroko jako wszystkie podmioty, które sprawują na mocy ustawy władztwo publiczne, niezależnie od ich organizacyjnego usytuowania. W PLL LOT S.A.  zgodnie z informacjami ze strony internetowej, Skarb Państwa jest akcjonariuszem 69,3 proc. akcji, a Polska Grupa Lotnicza S.A. (gdzie 100 proc. akcji ma Skarb Państwa) – 30,7 proc.  Uznanie PLL LOT za podmiot ściśle związany z sektorem publicznym jest zatem właściwe i uzasadnione.

ZRPO Adam Krzywoń prosi Prezesa PLL LOT o wyjaśnienia, zwłaszcza czy przeprowadzono stosowne czynności wyjaśniające oraz z jakiego powodu odmówiono pasażerce podróży mimo wcześniejszego wyrażenia przez linię lotniczą zgody oraz przejścia przez procedury bezpieczeństwa. Pyta również,  ile razy w ostatnich 3 latach doszło do odmowy wstępu na pokład (lub odmowy sprzedaży biletu) pasażerom z niepełnosprawnościami, a także ile skarg na działanie bądź zaniechanie pracowników PLL LOT wniosły te osoby”.

Do_PLL_LOT_ozn_samolot_niewpuszczenie_7_03_2025_wymazany_0.pdf

Źródło: komunikat RPO z 18 marca 2025 r. (na stronie tej powinna też wkrótce pojawić się aktualizacja – odpowiedź przewoźnika)

TSUE: tożsamość płciowa klienta przewoźnika kolejowego nie należy do danych niezbędnych do zakupu biletu

W wyroku z 9 stycznia 2025 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie C-394/23 orzekł, że zbieranie danych dotyczących form grzecznościowych odnoszących się do klientów nie jest obiektywnie konieczne, zwłaszcza gdy ma ono na celu personalizację komunikacji handlowej. Sprawa dotyczyła praktyki francuskiego przewoźnika kolejowego i jej oceny w kontekście RODO.

Poniżej zamieszczam treść komunikatu prasowego TSUE:

Wizz Air z zarzutami Prezesa UOKiK

[komunikat prasowy UOKiK z 11 grudnia 2024 r.]

  • Prezes UOKiK postawił zarzuty liniom lotniczym Wizz Air.
  • Dotyczą nieodpowiadania na reklamacje bagażowe w terminie 14 dni i wprowadzających w błąd informacji o ograniczeniu odpowiedzialności przewoźnika.

 [Warszawa, 11 grudnia 2024 r.] Do UOKiK wpływają skargi dotyczące problemów z reklamacjami w sprawie uszkodzonych bagaży podczas lotów liniami Wizz Air. Konsumenci wskazują, że nie otrzymują odpowiedzi na swoje zgłoszenia, a próby kontaktu w sprawie reklamacji okazują się bezskuteczne. Prezes UOKiK postawił spółce Wizz Air Hungary z siedzibą w Budapeszcie zarzuty naruszania zbiorowych interesów konsumentów.  

Nikt nie odpowiada, nikt nie odbiera

W kwestii obsługi reklamacji pasażerów w zakresie uszkodzonego bagażu Wizz Air współpracuje z firmą PS. Service z Warszawy. To do niej spółka kieruje konsumentów, którzy chcą zgłosić problem, np. konieczność naprawy lub wymiany walizek. Jednak jak wynika z sygnałów docierających do Urzędu, ten kontakt jest utrudniony. „Codziennie dzwonię pod wskazany numer (ok. 30 razy dziennie) i nikt nie odbiera połączeń od ponad 2 tygodni”, „Postąpiłem zgodnie z wytycznymi otrzymanymi na lotnisku. Jednakże przez ponad pół roku nie otrzymałem nawet informacji, że moje zgłoszenie zostało przyjęte”. Zgodnie z prawem, pomimo korzystania z podwykonawcy, to spółka Wizz Air ponosi odpowiedzialność za właściwy proces rozpatrywania reklamacji.

Wizz Air wymagał, aby po zgłoszeniu problemów z bagażem w biurze reklamacji na lotnisku i sporządzeniu Raport Niezgodności Własności (Property Irregularity Report – PIR) podróżni skontaktowali się z PS. Service. Jak wynika z analizy UOKiK, Wizz Air nie nadzorował prawidłowo firmy PS. Service w zakresie powierzonych jej zadań, nie miał też wglądu w liczbę i treść korespondencji prowadzonej przez swojego kontrahenta z konsumentami. Tymczasem podróżni nie otrzymują odpowiedzi na swoje reklamacje w ustawowym terminie 14 dni, nie jest im także przekazywana informacja, że właśnie tyle zgodnie z prawem powinni czekać na reakcję ze strony spółki. Co więcej, nie mogą skontaktować się z firmą ani telefonicznie, ani mailowo.

–  Przedsiębiorca ponosi ryzyko opóźnień związanych m.in. z obsługą reklamacji. Jeśli powierza swojemu kontrahentowi konkretne obowiązki, powinien dbać o ich prawidłowe wykonywanie. Spółka Wizz Air, pomimo otrzymania informacji o problemach z reklamacjami bagażowymi, nie wpływała na standardy pracy firmy, z którą współpracuje, ani nie dokonywała zmian w tym zakresie, przez co narażała konsumentów na straty i niepotrzebne niedogodności – mówi Prezes UOKiK Tomasz Chróstny.

Kwestia odpowiedzialności

Co więcej, Wizz Air przekazuje podróżnym wprowadzające w błąd informacje o zasadach swojej odpowiedzialności za zniszczenie, uszkodzenie lub utratę bagażu rejestrowanego podczas lotu bądź w czasie gdy był on pod opieką przewoźnika. Spółka wyłącza swoją odpowiedzialność w sytuacjach gdy stwierdzi, że problem wynika ze słabej jakości, wady lub przeładowania bagażu bądź z normalnego zużycia w ramach transportu (zadrapania, zabrudzenia, wgniecenia).

Tymczasem Konwencja Montrealska, zapewniająca jednolite zasady dla przewoźników w razie szkód wyrządzonych pasażerom, bagażom lub towarom podczas podróży międzynarodowych, nie przewiduje możliwości odgórnego wyłączenia lub ograniczenia odpowiedzialności w takich przypadkach. Natomiast w przypadku szkody bagażu nierejestrowanego czy rzeczy osobistych pasażerów linie lotnicze ponoszą odpowiedzialność, jeśli szkoda powstała z winy przewoźnika, jego pracowników lub agentów. Jednak Wizz Air zwalnia się od niej w sytuacji, gdy konsument nie zgłosi uszkodzenia na pokładzie samolotu. Takie zapisy kwestionuje Prezes UOKiK, bowiem mogą one spowodować, że podróżni zostaną wprowadzeni w błąd i zrezygnują ze swojego prawa dochodzenia odszkodowania od spółki.

Jeśli zarzuty się potwierdzą, Wizz Air grozi kara do 10 proc. obrotów za każdą z zakwestionowanych praktyk. Prezes UOKiK monitoruje praktyki również innych linii lotniczych. Niedawno wszczął postępowanie wobec Enter Air.

„W poszukiwaniu dobrego prawa. Księga Jubileuszowa Profesora Mirosława Steca”

Nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer ukazała się publikacja pt. „W poszukiwaniu dobrego prawa. Księga Jubileuszowa Profesora Mirosława Steca (tom I i II). Perspektywa prywatnoprawna. Perspektywa publicznoprawna”, pod red. K. Małysy-Sulińskiej, M. Spyry i A. Szumańskiego. Księga powstała dla uczczenia Jubileuszu 70. urodzin oraz Jubileuszu 50-lecia pracy akademickiej na Uniwersytecie Jagiellońskim profesora Mirosława Steca.

Publikacja zawiera m.in. działy: prawo turystyczne oraz prawo przewozowe. W pierwszym z nich opublikowany został przygotowany przeze mnie artykuł pt. „Kilka refleksji na temat normatywnej regulacji usług hotelarskich w prawie polskim„. W działach tych łącznie opublikowane zostały następujące artykuły:

PRAWO TURYSTYCZNE

Bogusława Gnela

Odszkodowanie za szkodę niemajątkową zamiast zadośćuczynienia za krzywdę związaną z naruszeniem umowy o imprezę turystyczną

Piotr Cybula

Kilka refleksji na temat normatywnej regulacji usług hotelarskich w prawie polskim

Wojciech J. Katner

Czy pojęcie prawne przedsiębiorcy turystycznego jest sformułowane poprawnie, czy też chaos pojęciowy się pogłębia?

Kilka uwag wyjaśniających

Anna Konert

Umowa czarteru lotniczego. Odpowiedzialność za „skrócone wakacje”

Jerzy Raciborski

Pojęcie punktu sprzedaży w przepisach o usługach turystycznych

Anna Rzetelska

Kilka uwag o niewykonaniu i nienależytym wykonaniu umowy o imprezę turystyczną

PRAWO PRZEWOZOWE

Dorota Ambrożuk-Wesołowska

Ustalenie stanu przesyłki w chwili przyjmowania jej do przewozu

Daniel Dąbrowski

Skutki prawne niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez nadawcę przesyłki

Piotr Kasprzyk

Skuteczność regulacji bezpieczeństwa lotniczego w świetle przepisów Prawa lotniczego o usuwaniu „naturalnych” przeszkód lotniczych

Krzysztof Wesołowski

Wyłączenia ograniczeń odpowiedzialności przewoźnika ze względu na jego winę kwalifikowaną

Więcej informacji o publikacji dostępnych jest na stronie wydawnictwa.

Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do policji i prokuratury w sprawie przypadków molestowania w taksówkach „na aplikację”

Komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich z 20 września 2022 r.:

W pierwszej połowie 2022 r. szeroki rezonans społeczny wywołały informacje medialne o  przestępstwach przeciwko wolności seksualnej popełnianych na pasażerkach przez kierowców taksówek „na aplikację”.

Do Biura RPO wpływają wnioski co do potrzeby podjęcia działań w celu, z jednej strony – zwiększenia bezpieczeństwa pasażerek, a z drugiej – zagwarantowania respektowania ich praw w zainicjowanych przez nie postępowaniach  karnych.

We wnioskach podkreślano, że w przypadku pierwszego z takich zdarzeń, upublicznionego w lutym 2022 r., sprawca wskazany przez pokrzywdzoną jeszcze kilka miesięcy po tym przebywał na wolności i stanowił zagrożenie dla innych kobiet. Zwrócono także uwagę na niepokojącą skalę problemu dotyczącego kilkudziesięciu pokrzywdzonych w stosunkowo krótkim czasie.

Rzecznik uznaje za szczególne niepokojące liczne sygnały od pokrzywdzonych dotyczące niewłaściwego i lekceważącego traktowania ich przez funkcjonariuszy podczas zgłaszania przez nie tych przestępstw. Przytacza przykład kobiety, której wręcz sugerowano, że jest współwinna temu, co się stało.

Marcin Wiącek prosi komendanta głównego policji gen. insp. Jarosława Szymczyka o zbadanie prawidłowości reakcji funkcjonariuszy na zgłoszenia takich przestępstw oraz o poinformowanie o ustaleniach i ewentualnie podjętych działaniach.

Prokuratora Krajowego pyta zaś o liczbę i o stan postępowań przygotowawczych dotyczących przestępstw przeciwko wolności seksualnej na pasażerkach taksówek (lub przestępstw podobnych) prowadzonych w 2022 r. 

Prosi ponadto o zbadanie tych spraw w trybie zwierzchniego nadzoru służbowego ze szczególnym uwzględnieniem, czy prawa pokrzywdzonych są należycie respektowane, także pod kątem sprawności i terminowości wykonywanych czynności – oraz o poinformowanie o wynikach tej analizy.

II.519.859.2022

Załączniki:

„Biuro podróży nie uniknie odpowiedzialności” – komentarz dla Dziennika Gazety Prawnej

W dzisiejszym Dzienniku Gazecie Prawnej ukazał się artykuł pt. „Biuro podróży nie uniknie odpowiedzialności” (s. 1 i B4). Przedstawia on wydany niedawno wyrok dotyczący odpowiedzialności organizatora turystyki za niedostarczenie bagażu na rejs statkiem podczas wycieczki, o którym w tym miejscu już wcześniej pisałem. W artykule zawarto moją wypowiedź odnoszącą się do oceny stanowiska zajmowanego przez niektórych organizatorów turystyki, którzy próbują uniknąć swojej odpowiedzialności, „przekierowując” ją na podwykonawców:

„Niestety wiele biur podróży próbuje unikać odpowiedzialności w takich sytuacjach przekierowując klientów do swych podwykonawców. W razie kłopotów z bagażem czy samym lotem – do linii lotniczych, w razie problemów w miejscu pobytu – do hotelu. Co znamienne, mam na myśli głównie największych organizatorów turystyki, a nie małe biura, które często dużo bardziej przestrzegają przepisów. Te zaś są jednoznaczne – pomijając wyjątkowe sytuacje, jak siła wyższa, to organizator turystyki odpowiada za wszystkie niedociągnięcia, również te spowodowane z winy podwykonawców (…) W razie jakichkolwiek problemów klienci często mają wybór albo wystąpić o rekompensatę do organizatora turystyki albo do podwykonawcy, np. przewoźnika lotniczego. W pierwszym przypadku ewentualnie później organizator może na zasadzie regresu domagać się odszkodowania od swych podwykonawców. Tymczasem niektórzy organizatorzy wbrew ustawie z założenia kwestionują swoją odpowiedzialność i przekierowują klientów do podwykonawców. Zdarza się, że może to być czasem korzystniejsze dla klientów, ale bardzo często dla klientów jest to dużo trudniejsze pod względem dowodowym, a ponadto w niektórych przypadkach muszą liczyć się z tym, że otrzymają niższą rekompensatę, np. z uwagi na nieuwzględnienie odpowiedzialności za tzw. zmarnowany urlop”.

Piotr Cybula  

Czy praktyka tańszych biletów nabywanych przez Internet może dyskryminować w przypadku umów przewozu?

W Belgii przewoźnik kolejowy (SNCB) wprowadził ostatnio praktykę stosowania tańszych biletów w przypadku umów zawieranych przez Internet. Ta stosowana również często w Polsce w przypadku różnego rodzaju przewozów praktyka wzbudziła jednak krytykę ze strony organizacji zajmującej się ochroną osób niepełnosprawnych (Conseil Supérieur National des Personnes Handicapées, CSNPH).

W opublikowanej opinii CSNPH wskazuje na istniejące w kontekście transportu kolejowego bariery, z którymi spotykają się osoby niepełnosprawne, w tym także przy nabywaniu biletów przez Internet. W konsekwencji CSNPH przyjmuje, że w przypadku osób niepełnosprawnych tego rodzaju praktyka ma charakter dyskryminacyjny i wezwała do zmiany tej decyzji.

Sprzeciw wobec takiego zróżnicowania cen biletów kolejowych wyraził również Komitet Konsultacyjny ds. Pasażerów Kolejowych (le Comité Consultatif pour les voyageurs ferroviaires). Wskazuje on, że z uwagi na wykluczenie cyfrowe części społeczeństwa wybór nośnika („papierowy” czy „cyfrowy”), nie może wpływać na cenę przewozu.

Piotr Cybula

TS UE o usłudze bezpośrednich kontaktów między klientami a kierowcami taksówek

W wydanym dzisiaj wyroku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjął, że:

Usługa, która umożliwia nawiązywanie, za pomocą aplikacji elektronicznej, bezpośrednich kontaktów między klientami a kierowcami taksówek, stanowi „usługę społeczeństwa informacyjnego”, o ile nie stanowi integralnej części ogólnej usługi, której głównym elementem jest świadczenie przewozu.

Wydany dzisiaj w tej sprawie komunikat prasowy UE dostępny jest: tutaj.

„Unia Europejska wobec wyzwań Prawa Lotniczego” (konferencja, 15.04.2019 r.)

Laboratorium Lotnictwa Cywilnego, Centrum Studiów Antymonopolowych i Regulacyjnych (CARS) oraz Akademia Leona Koźmińskiego zapraszają na Konferencję Unia Europejska wobec wyzwań Prawa Lotniczego, która odbędzie się 15.04.2019.

Podczas konferencji poruszone zostaną m.in. zagadnienia związane z:

  • funkcjonowaniem portów lotniczych, żeglugi powietrznej oraz zarządzania bezpieczeństwem,
  • bezpieczeństwa operacji wykonywanych maszynami bezzałogowymi,
  • prawami pasażerów.

Więcej informacji: program.