Monthly Archives: Styczeń 2009

„Najwyższa Izba Kontroli z własnej inicjatywy skontrolowała, jak zarządcy infrastruktury dworcowej (Polskie Koleje Państwowe S.A, PKP Polskie Linie Kolejowe S.A.) oraz przewoźnicy pasażerscy (PKP Przewozy Regionalne Sp. Z o.o., Intercity Sp. Z o.o. i Koleje Mazowieckie KM Sp. Z o.o.) dbają o stan techniczny obiektów dworcowych oraz jakość obsługi pasażerów. Kontrolą objęto okres od dnia 1 stycznia 2005 r. do dnia 29 lutego 2008 r. W PKP S.A. zbadano działalność tej spółki od początku 2001 r. – od czasu przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego Polskie Koleje Państwowe w spółkę prawa handlowego – do końca lutego 2008 r. Kontrolerzy odwiedzili 265 obiektów dworcowych (223 dworce czynne i 42 obiekty wyłączone z eksploatacji), z ogólnej liczby 1896 obiektów w kraju (1134 dworców czynnych i 762 obiektów wyłączonych z eksploatacji), przy których zatrzymywały się pociągi pasażerskie.

Kontrola NIK wykazała, że działania podejmowane przez spółki kolejowe nie zapewniały pasażerom godnych i bezpiecznych warunków pobytu na dworcach oraz nie zapewniały ich rzetelnej obsługi. Spółki zarządzające infrastrukturą dworcową oraz przewoźnicy pasażerscy nie wypracowali skutecznego modelu współpracy w tym zakresie.

W wyniku wieloletnich zaległości w remontach oraz podejmowania prac remontowych na minimalnym poziomie, a także braku skutecznej ochrony, dworcowa infrastruktura kolejowa ulega postępującej degradacji. Sytuację pogarsza brak skutecznych działań w zakresie utrzymania czystości budynków i ich otoczenia. Wiele do życzenia pozostawia stan sanitarny dworców, będący wynikiem głównie ograniczania pasażerom dostępu do węzłów sanitarnych. Osoby niepełnosprawne spotykają się nagminnie z barierami architektonicznymi i transportowymi, częściowo lub całkowicie uniemożliwiającymi dotarcie do budynków i peronów oraz korzystanie z usług świadczonych na dworcach i z przejazdu pociągiem. Źle funkcjonuje obsługa kasowa i udzielanie informacji. Od ostatniej kontroli NIK nie uległ wyraźniej poprawie stan bezpieczeństwa pasażerów na dworcach i w pociągach”.

Źródło: bip.nik.gov.pl/pl/bip/wyniki_kontroli_wstep/inform2007/p_07_070_200810230815021224742502

W miesięczniku „Rynek Podróży” (nr 1, 2009, s. 51-52) ukazała się druga część artykułu dr. P. Cybuli pt. Ustawa o usługach turystycznych – proponowane kierunki zmian.

W tej części przedstawiona została propozycja zmian w zakresie regulacji dotyczących pilotów wycieczek, przewodników turystycznych oraz usług hotelarskich.

Zaprezentowano w nim propozycje regulacji zaprezentowane na konferencji zorganizowanej w dniu 17 października 2008 r. przez Zakład Prawa i Organizacji Turystyki AWF Kraków nt. „Ustawa o usługach turystycznych – proponowane kierunki zmian”.

„Jeśli podróżujesz z PKP Przewozy Regionalne – uważnie przeczytaj regulamin świadczenia usług. Prezes UOKiK uznała, że spółka ogranicza prawa swoich klientów. Na przedsiębiorcę nałożono nakaz zaniechania kwestionowanej praktyki oraz karę finansową

[Warszawa, 21 stycznia 2009 r.] Spółka PKP Przewozy Regionalne jest największym kolejowym przewoźnikiem pasażerskim w Polsce. Szczegółowe warunki świadczenia przez nią usług określa regulamin. Powinien on w sposób jasny, rzetelny i zgodny z obowiązującymi przepisami informować
o prawach i obowiązkach obu stron kontraktu. Kupując bilet podróżny zawiera bowiem z przewoźnikiem umowę, a na podstawie regulaminu może dochodzić roszczeń.

W czerwcu 2008 roku Prezes UOKiK wszczęła postępowanie w związku z podejrzeniem stosowania przez spółkę PKP Przewozy Regionalne regulaminu świadczenia usługi, którego postanowienia mogły naruszać interesy konsumentów. Zarzuty UOKiK dotyczyły w szczególności ograniczania praw podróżujących na trasach do 100 km, m.in. braku możliwości zmiany umowy przewozu lub odstąpienia od niej oraz zwrotu należności proporcjonalnie do niewykorzystanego biletu.

Z informacji zebranych przez Urząd w toku prowadzonego postępowania wynika, że konsument, który zakupił bilet jednorazowy nie miał możliwości zmiany warunków umowy, np. godziny wyjazdu, po rozpoczęciu „terminu ważności biletu” określonego przez przewoźnika. Kupując nawet z kilkugodzinnym wyprzedzeniem bilet podróżny musiał liczyć się z tym, że w przypadku nagłej zmiany godziny wyjazdu jego zwrot lub wymiana nie będą możliwe poza terminami sztywno wyznaczonymi przez spółkę. Zdaniem Urzędu jest to praktyka nieuczciwa. Zgodnie
z przepisami dopóki konsument nie zajmie miejsca w pociągu możliwe jest dokonanie każdej zmiany związanej z terminem, godziną wyjazdu, trasą bądź klasą. Może również odstąpić od umowy – wtedy powinien otrzymać zwrot pieniędzy proporcjonalnie do niewykorzystanego świadczenia.

Za naruszenie zbiorowych interesów konsumentów Prezes UOKiK nałożyła na spółkę PKP Przewozy Regionalne karę finansową w wysokości 100 tys. złotych oraz zobowiązała do zmiany kwestionowanych postanowień. Decyzja nie jest prawomocna. Przedsiębiorcy przysługuje odwołanie od niej do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Jednocześnie w toku prowadzonego postępowania przedsiębiorca zaniechał stosowania w regulaminie kilku innych postanowień kwestionowanych przez Urząd. Zgodnie z nowymi zasadami PKP będzie zwracać należność za niewykorzystany bilet turystyczny po rozpoczęciu „terminu jego ważności”. Konsumenci zyskali również prawo do rozpoczęcia podróży ze stacji pośredniej, która leży na trasie, na którą wykupili bilet bez konieczności nabycia nowego. Na podstawie poprzedniej wersji regulaminu oprócz tego obowiązku, spółka wykluczała możliwość odzyskania przez konsumenta pieniędzy za bilet, którego nie wykorzystał. Ponadto pasażer może liczyć na zmianę umowy nie tylko w przypadkach korzystnych dla spółki – zmiany wagonu z niższej na wyższą klasę – ale również w odwrotnych sytuacjach. Wówczas podróżnym przysługuje zwrot części niewykorzystanego świadczenia. Informacje dla podróżnych o wprowadzonej zmianie zamieszczone zostały na stacjach, m.in. na tablicach ogłoszeń.

Urząd przypomina, że jest organem właściwym w przypadku naruszeń praw podróżnych wynikających ze stosowania w umowach bądź regulaminach postanowień ograniczających prawa słabszej strony kontraktu. W przypadku niewywiązania się z umowy bądź niewłaściwej jej realizacji, np. opóźnień w przejazdach czy odwołania kursów, konsumenci powinni zgłaszać się z reklamacją bezpośrednio do przewoźnika.

W razie pojawienia się problemów prawnych konsumenci mogą liczyć na pomoc miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów oraz organizacji pozarządowych – Federacji Konsumentów, Stowarzyszenia Konsumentów Polskich. Bezpłatne porady udzielane są również pod numerem telefonu 0 800 800 00″.

Źródło: http://www.uokik.gov.pl/pl/informacja_i_edukacja/informacja/komunikaty_prasowe/art547.html

„Organizator oświadcza, że Klienci uczestniczący w imprezie nie są ubezpieczeni od następstw nieszczęśliwych wypadków, kosztów leczenia za granicą (…). Klient musi dokonać tego we własnym zakresie przed podróżą, ponieważ w Indiach nie ma firm ubezpieczeniowych, które by dokonywały takich ubezpieczeń. Ubezpieczenia mozna dokonać za pośrednictwem „(…)” w firmie ubezpieczeniowej (…)”

– jest to postanowienie zawarte w warunkach uczestnictwa biura podróży „Glob Net”  (http://www.indie-nepal.pl/warunki.php?id_bp=16), które ostatnio stało się członkiem Polskiej Izby Turystyki (http://www.pit.org.pl/index.php?navi=006,004&id=956). Zgodnie z art. 14 pkt 3 ustawy o usługach turystycznych: „Organizatorzy turystyki, organizujący imprezy turystyczne za granicą, mają obowiązek zawarcia na rzecz osób uczestniczących w tych imprezach umów ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków i kosztów leczenia„.

Na stronie: http://orka.sejm.gov.pl/Biuletyn.nsf/0/F4190AABEB395732C12573E8003F3B61/$file/0020706.pdf dostępny jest Biuletyn Kancelarii Sejmu z posiedzienia Komisji Nadzwyczajnej „Przyjazne Państwo” do spraw związanych z ograniczaniem biurokracji (nr 12), którego przedmiotem były bariery w działalności branży turystycznej. 

Dyrektor Delegatury UOKiK w Warszawie z upoważnienia Prezesa UOKiK decyzją Nr RWA-28/2008 z 2 września 2008 r. po przeprowadzeniu postępowania w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów przeciwko Małgorzacie Hudymie i Józefowi Ratajskiemu – wspólnikom spółki cywilnej pod nazwą „RAJBM-IKARIA” S.C. w Warszawie uznał, że działanie polegające na stosowaniu we wzorcu umownym „Warunki uczestnictwa w imprezach organizowanych przez RAJBM-IKARIA TOURS i IKARIA” postanowień o treści:

A „Biuro Podróży nie ponosi odpowiedzialności za nienależyte lub błędne informacje udzielone Uczestnikowi przez Agenta Turystycznego, sprzedającego imprezy na rzecz Organizatora” (§ 1 ust. 5 wzorca umowy),
B „Zmiana ceny imprezy na skutek okoliczności wymienionych w pkt. 1 nie może przekroczyć 10% wartości początkowej i nie może nastąpić później niż na 20 dni przed rozpoczęciem imprezy. Zmiana ta nie powoduje możliwości odstąpienia Uczestnika od umowy bez ponoszenia kosztów” (§ 2 ust. 2 wzorca umowy),
C „Biuro Podróży nie ponosi odpowiedzialności za zaistniałe niedogodności w trakcie realizacji imprezy wynikłe z przyczyn od niego niezależnych, np. (…) awarie środków transportu” (§ 2 ust. 6 wzorca umowy),
D „Biuro Podróży nie zwraca wartości świadczeń niewykorzystanych przez klienta z przyczyn leżących po stronie Uczestnika” (§ 2 ust. 7 wzorca umowy),
E „Biuro ponosi odpowiedzialność za nieprawidłowe wykonanie usługi do wysokości ceny za w/w usługę” (§ 4 ust. 7 wzorca umowy),
F „Wszystkie spory wynikłe z podpisania umowy podlegają kompetencjom Sądu właściwego dla Biura Podróży” (§ 5 ust. 2 wzorca umowy),
– stanowi praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów.

Jednocześnie stwierdzono jej zaniechanie z dniem 15 listopada 2007 r.

W związku ze stosowaną praktyką UOKiK nałożył na wspólników spółki kary pieniężne w wysokości po 4.900 zł.

Jak wynika z uzasadnienia decyzji, pismem z dnia 2 listopada 2007 r. przedsiębiorcy przekazali żądane informacje i dokumenty oraz poinformowali, że w związku z postawionymi im zarzutami w terminie do 15 listopada 2007 r. usuną ze stosowanego wzorca umownego postanowienia zakwestionowane przez Prezesa UOKiK.

W uzasadnieniu UOKiK wskazuje, iż:

„Analizując zasadność nałożenia na Małgorzatę Hudymę i Józefa Ratajskiego kar pieniężnych, o których mowa w art. 106 ust. 1 pkt 4 ustawy, jak również ustalając ich wysokość Prezes Urzędu wziął pod uwagę: po pierwsze, charakter i okoliczności naruszenia, jakiego dopuścili się wspólnicy oraz jego skutki dla konsumentów, po drugie zaś cele, jakie winny zostać osiągnięte na skutek wydania przedmiotowej decyzji (…).

Na decyzję o nałożeniu kar pieniężnych i na ich wymiar miał również wpływ długotrwały okres stosowania wskazanej praktyki. Jak bowiem ustalono w toku postępowania, wzorzec umowny zawierający kwestionowane postanowienia był wykorzystywany przez Rajbm-Ikarię od 1 marca 2005 r.
Ustalając wysokość kar pieniężnych nakładanych na Małgorzatę Hudymę i Józefa Ratajskiego Prezes Urzędu miał m.in. na względzie, że wśród klauzul, których stosowanie uznano niniejszą decyzje za praktyki naruszające zbiorowe interesy konsumentów, znajdują się klauzule, które szczególnie mocno i bezpośrednio godzą w ekonomiczne interesy konsumentów (por. klauzule zawarte w pkt I A, C, D i E sentencji decyzji). Stosowanie tych klauzul uznać należy za poważne naruszenia interesów konsumentów, bowiem narażają one konsumentów na poniesienie dotkliwej szkody wymiernej ekonomicznie„.

Decyzja wraz z uzasadnieniem dostępna jest na stronie: http://www.uokik.gov.pl/pl/orzecznictwo_prezesa_uokik/decyzje_prezesa/ochrona_zbiorowych_interesow/.

W roku 2008 do rejestru klauzul niedozwolonych prowadzonego w oparciu o wyroki Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów wpisane zostały dwa postanowienia stosowane przez wskazane wyżej biuro podróży:

Numer wpisu: 1519
Data wpisu: 2008-11-18
Małgorzata Hudyma i Józef Ratajski prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą “RAJBM – IKARIA TOURS” s.c. w Warszawie
„Biuro wyłącza odpowiedzialność w stosunku do Uczestników rezygnujących z imprez w czasie jej trwania.”

Numer wpisu: 1518
Data wpisu: 2008-11-18
Małgorzata Hudyma i Józef Ratajski prowadzący działalność gospodarczą w formie spółki cywilnej pod nazwą “RAJBM – IKARIA TOURS” s.c. w Warszawie
„Podpisując umowę – zgłoszenie uczestnictwa wyrażają jednocześnie Państwo zgodę na przetwarzanie, uaktualnianie i udostępnianie swoich danych osobowych, niezbędnych dla realizacji imprezy oraz dla celów promocyjnych Biura (zgodnie z art. 23 pkt. 1 ustawy o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r.)”