Ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych narusza dyrektywę 2302/2015 i wymaga pilnej nowelizacji

„Odpowiedzialność organizatora jest ograniczona, jeżeli odpowiedzialność ograniczoną za wykonanie usługi turystycznej ponosi dostawca usługi turystycznej, która jest częścią imprezy turystycznej, na zasadach określonych w przepisach regulujących tę usługę”. Tak mógłby brzmieć przepis dyrektywy 2015/2302. Przepisu takiego, ani podobnie brzmiącego, jednak nie ma. Zasady odpowiedzialności organizatora zostały uregulowane w inny sposób.

Po pierwsze, to organizator jest odpowiedzialny za wykonanie usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej (art. 13 ust. 1 dyrektywy).

Po drugie, w dyrektywie 2302/2015 wskazano, że odpowiedzialność organizatora może być w dwojaki sposób ograniczona (art. 14 ust. 4 dyrektywy):

Zgodnie z art. 14 ust. 4 dyrektywy: „W zakresie, w jakim międzynarodowe konwencje wiążące Unię ograniczają zakres lub warunki, na jakich rekompensata jest wypłacana przez dostawcę świadczącego usługę turystyczną, która jest częścią imprezy turystycznej, takie same ograniczenia stosuje się do organizatora. W zakresie, w jakim międzynarodowe konwencje niewiążące Unii ograniczają rekompensatę, jaka ma zostać wypłacona przez usługodawcę, państwa członkowskie mogą odpowiednio ograniczyć rekompensatę, jaka ma zostać wypłacona przez organizatora„;
W umowie organizator może ograniczyć odpowiedzialność do trzykrotności ceny, o ile nie dotyczy to szkody na osobie lub szkody spowodowanej umyślnie lub w wyniku niedbalstwa.

W ustawie o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych mamy ponadto taki przepis:

Jeżeli przepisy szczególne ograniczają zakres albo warunki, na jakich odszkodowanie lub zadośćuczynienie jest wypłacane przez dostawcę usług turystycznych, które są częścią imprezy turystycznej, takie same ograniczenia stosuje się do organizatora turystyki (art. 50 ust. 5).

Powyższy przepis nie znajduje odpowiednika w dyrektywie i obniża poziom ochrony podróżnego w niej przewidziany. Jego niezgodność z dyrektywą wynika też z charakteru dyrektywy (jest to tzw. dyrektywa maksymalna, odstępstwa w prawie krajowym mogą pojawić się tylko wówczas, gdy dyrektywa to dopuszcza). Niezgodność wynika z tego, że o ile w tym zakresie dyrektywa dopuszcza możliwość ograniczenia odpowiedzialności organizatora w sytuacjach istnienia „konwencji międzynarodowych wiążących Unię„, to w przypadku ustawy mowa jest ogólnie o „przepisach szczególnych„, a więc o znacznie szerszym zakresie przypadków.

Co ciekawe, przepisu tego nie było w pierwotnym tekście ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Nie było go jeszcze w projekcie z 4 lipca 2017 r. Pojawił się w projekcie z 17 lipca 2017 r. W uzasadnieniu tego projektu nie znalazłem informacji o tym, co skłoniło ustawodawcę do jego wprowadzenia i jak ustawodawca tłumaczy celowość jego dodania. Przede wszystkim, co istotne, w uzasadnieniu nie ma odniesienia się do przepisów nowej dyrektywy.

Podsumowując – choć ustawa o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych wchodzi w życie dopiero z dniem 1 lipca 2018 r. to wymaga ona pilnej nowelizacji. Przepis art. 50 ust. 5 ustawy jako niezgodny z dyrektywą powinien zostać zmieniony. Potrzebne jest wprowadzenie regulacji, która będzie wyraźnie wskazywała na umowy międzynarodowe w zakresie określonym w dyrektywie.

Piotr Cybula