Monthly Archives: Październik 2022

Odpowiedź Komendanta Głównego Policji w sprawie taksówek „na aplikację”

Pod koniec września pisałem o zainteresowaniu ze strony Rzecznika Praw Obywatelskich problemem przewozów „na aplikacje” (Rzecznik Praw Obywatelskich występuje do policji i prokuratury w sprawie przypadków molestowania w taksówkach „na aplikację”). Poniżej przedstawiam otrzymaną od RPO odpowiedź ze strony Komendanta Głównego Policji:

W odpowiedzi na pismo Rzecznika Zastępca KGP nadinsp. Paweł Dobrodziej informuje, że problematyka zawiadomień o przestępstwach przeciwko wolności seksualnej popełnianych na pasażerkach taksówek „na aplikację”, już z chwilą odnotowania pierwszych przypadków tego rodzaju czynów zabronionych, spotkała się z natychmiastową reakcją kierownictwa Policji oraz podległych służb funkcjonalnie odpowiedzialnych za nadzór i monitorowanie ww. zjawiska.

Uwzględniając szczególny charakter popełnianych czynów przestępczych oraz związane z nimi traumatyczne przeżycia pokrzywdzonych kobiet Zastępca Komendanta Głównego Policji nadinsp. Roman Kuster, w dniu 11 maja 2022 r., wydał polecenia komendantom wojewódzkim/Stołecznemu Policji, dotyczące m.in.:

– działań o charakterze informacyjno-edukacyjnym skierowanych do społeczności lokalnej dotyczących bezpiecznych zachowań podczas korzystania z transportu świadczonego za pośrednictwem aplikacji internetowych;

– bieżącego monitorowania i analizowania przestępstw o podłożu seksualnym popełnianych w transporcie świadczonym za pośrednictwem aplikacji internetowych na terenie poszczególnych garnizonów oraz właściwego dostosowywania aktywności w zakresie działań informacyjno-edukacyjnych w tym obszarze;

– wielopodmiotowych działań kontrolnych ukierunkowanych na szczegółowe sprawdzanie legalności wykonywania przewozów osób samochodami osobowymi przez kierowców i przewoźników, w szczególności korzystających z aplikacji mobilnych.

Przeprowadzona ocena stanu realizacji ww. poleceń wskazuje, że kierownicy jednostek organizacyjnych Policji podjęli kierunkowe działania w celu zapobiegania popełnianiu przedmiotowych przestępstw oraz ścigania ich sprawców, realizując również w tym zakresie, własne inicjatywy wspomagające.

Równolegle z inicjatywy służb kryminalnych, prewencyjnych oraz ruchu drogowego KGP przeprowadzono cykl spotkań z kadrą zarządzającą firm przewozowych świadczących usługi „na aplikację” w celu zwiększenia bezpieczeństwa przewozów, a także szkoleniowe – poprzez włączenie do systemu obowiązkowych szkoleń kierowców, zagadnień dotyczących obowiązujących przepisów karnych, w tym odnoszących się do sfery wolności seksualnej i obyczajności.

KGP podkreśla, że w sprawach o przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, funkcjonariusze Policji w pierwszej kolejności stosują przepisy Kodeksu postępowania karnego. Jednocześnie mają obowiązek stosowania zasad określonych w Procedurze postępowania Policji z osobą, która doświadczyła przemocy seksualnej, opracowanej przez Biuro Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania na podstawie materiału przygotowanego przez fundację Feminoteka w ramach projektu „Stop gwałtom” współfinansowanego przez Fundację im. S. Batorego.

Odnosząc się do treści pisma Rzecznika Komendant informuje, że w wyniku podjętych w Biurze Kontroli KGP czynności służbowych, uzyskano informacje z komend wojewódzkich Policji oraz Komendy Stołecznej Policji, wskazujące że jedynie w przypadku opisanym przez Rzecznika, do Policji wpłynęła skarga dotycząca niewłaściwego postępowania funkcjonariuszy w trakcie kontaktu z osobą pokrzywdzoną omawianą kategorią przestępstw.

W opisywanej sprawie zainicjowane zostały czynności wyjaśniające, które zostały zakończone sprawozdaniem z dnia 23 lutego 2022 r. nie potwierdzającym popełnienia przewinienia dyscyplinarnego przez z funkcjonariuszy Policji.

W KRP Warszawa IV prowadzono również postępowanie skargowe, w finale którego pismem z dnia 28 kwietnia br. poinformowano pisemnie skarżącą, że ustalony stan faktyczny i prawny nie dostarczył uzasadnionego przypuszczenia popełnienia przez funkcjonariuszy przewinienia dyscyplinarnego.

II.519.859.2022

Załączniki:

„Prawo lotnicze w dobie kryzysu lotnictwa cywilnego” – nowa publikacja

Nakładem Oficyny Wydawniczej Uczelni Łazarskiego ukazała się publikacja pt. Prawo lotnicze w dobie kryzysu lotnictwa cywilnego. Została przygotowana pod red. Anny Konert. Jest w pełni dostępna na stronie tej Uczelni (tutaj). Niektóre artykuły wprost nawiązują do tematyki turystycznej. W szczególności warto zwrócić uwagę na artykuł Dominika Borka pt. Organizacja imprez turystycznych, ułatwianie nabywania powiązanych usług turystycznych oraz dostarczanie usług turystycznych w działalności linii lotniczych – aspekty prawne.

„W poszukiwaniu dobrego prawa. Księga Jubileuszowa Profesora Mirosława Steca”

Nakładem wydawnictwa Wolters Kluwer ukazała się publikacja pt. „W poszukiwaniu dobrego prawa. Księga Jubileuszowa Profesora Mirosława Steca (tom I i II). Perspektywa prywatnoprawna. Perspektywa publicznoprawna”, pod red. K. Małysy-Sulińskiej, M. Spyry i A. Szumańskiego. Księga powstała dla uczczenia Jubileuszu 70. urodzin oraz Jubileuszu 50-lecia pracy akademickiej na Uniwersytecie Jagiellońskim profesora Mirosława Steca.

Publikacja zawiera m.in. działy: prawo turystyczne oraz prawo przewozowe. W pierwszym z nich opublikowany został przygotowany przeze mnie artykuł pt. „Kilka refleksji na temat normatywnej regulacji usług hotelarskich w prawie polskim„. W działach tych łącznie opublikowane zostały następujące artykuły:

PRAWO TURYSTYCZNE

Bogusława Gnela

Odszkodowanie za szkodę niemajątkową zamiast zadośćuczynienia za krzywdę związaną z naruszeniem umowy o imprezę turystyczną

Piotr Cybula

Kilka refleksji na temat normatywnej regulacji usług hotelarskich w prawie polskim

Wojciech J. Katner

Czy pojęcie prawne przedsiębiorcy turystycznego jest sformułowane poprawnie, czy też chaos pojęciowy się pogłębia?

Kilka uwag wyjaśniających

Anna Konert

Umowa czarteru lotniczego. Odpowiedzialność za „skrócone wakacje”

Jerzy Raciborski

Pojęcie punktu sprzedaży w przepisach o usługach turystycznych

Anna Rzetelska

Kilka uwag o niewykonaniu i nienależytym wykonaniu umowy o imprezę turystyczną

PRAWO PRZEWOZOWE

Dorota Ambrożuk-Wesołowska

Ustalenie stanu przesyłki w chwili przyjmowania jej do przewozu

Daniel Dąbrowski

Skutki prawne niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków przez nadawcę przesyłki

Piotr Kasprzyk

Skuteczność regulacji bezpieczeństwa lotniczego w świetle przepisów Prawa lotniczego o usuwaniu „naturalnych” przeszkód lotniczych

Krzysztof Wesołowski

Wyłączenia ograniczeń odpowiedzialności przewoźnika ze względu na jego winę kwalifikowaną

Więcej informacji o publikacji dostępnych jest na stronie wydawnictwa.

RPO: brak ochrony prawnej osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej jest naruszeniem istoty konstytucyjnego prawa do wypoczynku

Rzecznik Praw Obywatelskich zajął stanowisko w sprawie prawa do wypoczynku osób zatrudnionych na podstawie umowy cywilnoprawnej. Poniżej zamieszczam komunikat Rzecznika Praw Obywatelskich z 10 października:

  • Osoby zatrudnione na podstawie umów cywilnoprawnych nie mają ustawowo zagwarantowanego prawa do wypoczynku
  • Zdaniem związkowców brak takiej regulacji może stanowić zaniechanie ustawodawcze
  • Brak ochrony prawnej osoby zatrudnionej na podstawie umowy cywilnoprawnej jest naruszeniem istoty konstytucyjnego prawa do wypoczynku – uważa RPO
  • Dlatego kieruje do minister Marleny Maląg wystąpienie dotyczące możliwości wprowadzenia zmian w przepisach w tym zakresie

Do Rzecznika Praw Obywatelskich wpłynął wniosek Związku Zawodowego Filmowców (ZZF), w którym zwrócono uwagę na uregulowania norm dotyczących minimalnego czasu wypoczynku osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.

Zdaniem ZZF mamy do czynienia z zaniechaniem ustawodawczym polegającym na niewykonaniu przez ustawodawcę obowiązków wynikających z art. 66 ust. 2 Konstytucji.

Problem filmowców – zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych

Związkowcy zwracają również uwagę na problemy związane z wykonywaniem zatrudnienia przy produkcji audiowizualnej. Wskazują, że filmowcy wykonują pracę zarobkową wyłącznie w ramach zatrudnienia niepracowniczego na podstawie umów prawa cywilnego (umowa zlecenia, umowa o dzieło, umowa o świadczenie usług, samozatrudnienie). Oprócz osób, które faktycznie przy produkcji audiowizualnej wykonują „dzieło” w rozumieniu Kodeksu cywilnego, większość wykonuje zatrudnienie niepracownicze (w tym w ramach samozatrudnienia) spowodowane brakiem możliwości znalezienia innych źródeł utrzymania niż oferowane przez zleceniodawców zatrudnienie cywilnoprawne.

Dotyczy to również sytuacji, w których sposób wykonywania zatrudnienia (możliwość jednostronnego kształtowania treści zobowiązania) pozwala przyjąć, że mamy do czynienia ze stosunkiem pracy (art. 22 § 1 k.p.). Zatrudnieni nie podejmują prób kwestionowania zawartych umów cywilnoprawnych poprzez wnoszenie pozwów o ustalenie istnienia stosunku pracy.

Prawo do odpoczynku również dla zatrudnionych na umowach cywilnoprawnych

Związkowcy podkreślają, że celem ich działalności nie jest zwalczanie, ani likwidacja zatrudnienia cywilnoprawnego. Postulują natomiast wprowadzenie ochrony ustawowej prawa do odpoczynku w zatrudnieniu cywilnoprawnym stosowanym przy produkcji audiowizualnej na poziomie zbliżonym do gwarantowanego pracownikowi. Chodzi o prawo pracownika do minimalnego odpoczynku dobowego, którego czas powinien wynosić co najmniej 11 nieprzerwanych godzin w okresie każdej doby.

ZZF zauważa, że ten postulat powinien być zrealizowany wobec wszystkich osób wykonujących zatrudnienie cywilnoprawne, znajdujących się w sytuacji podobnej do filmowców.

Czy mamy do czynienia z zaniechaniem ustawodawczym?

We wniosku do Rzecznika ZZF wskazują, że prawodawca nie podjął działań w zakresie wprowadzenia minimalnych okresów odpoczynku dla osób świadczących pracę na podstawie umów cywilnoprawnych, pomimo powolnego rozszerzania norm prawa pracy na zatrudnienie niepracownicze.

Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej poinformowało związkowców, że nie planuje obecnie podejmować prac w tym zakresie.

Dlatego – zdaniem ZFF – mamy do czynienia z niewykonaniem przez ustawodawcę obowiązków wynikających z art. 66 ust. 2 Konstytucji. Zgodnie z tym przepisem pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Wskazuje on też, że maksymalne normy czasu pracy określa ustawa.

Związek w swoim wniosku przytacza bogate orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego i liczne publikacje dotyczące problematyki rozumienia pojęć „praca” i „pracownik”. Zwraca uwagę, że problem sprowadza się do tego, że na poziomie ustawowym regulacja dot. wypoczynku dotyczy (prawie) wyłącznie osoby świadczącej pracę w ramach zatrudnienia pracowniczego.

Wprowadzić normy dotyczące odpoczynku

ZZF uważa, że nie jest konieczne wprowadzenie w ustawie regulacji dotyczących np. urlopów dla osób świadczących pracę na podstawach cywilnoprawnych, koniecznym jednak jest wprowadzenie norm dotyczących odpoczynku (np. poprzez regulację maksymalnych norm pracy).

RPO podziela stanowisko, że naruszeniem istoty konstytucyjnego prawa do odpoczynku w przypadku zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej jest brak ochrony prawnej takiej jednostki, która nie ma realnej możliwości kształtowania treści zobowiązania do pracy, a jednocześnie dla której zatrudnienie cywilnoprawne stanowi jedyne dostępne źródło utrzymania.

Okoliczności takie występują na przykład przy produkcji audiowizualnej.

Z tego powodu Marcin Wiącek kieruje wystąpienie do minister rodziny i polityki społecznej Marleny Maląg, w którym prosi o stanowisko co do możliwości podjęcia stosownych działań legislacyjnych.

III.7041.9.2022

Załączniki:

TSUE: prawo do odszkodowania przysługującego pasażerom lotniczym w przypadku dużego opóźnienia lotu ma zastosowanie do lotów łączonych, złożonych z lotów mających różnych obsługujących przewoźników lotniczych

Poniżej zamieszczam komunikat prasowy Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie wyroku wydanego w dniu 6 października 2022 r. (C-436/21) dotyczącego praw pasażerów wynikających z rozporządzenia br 261/2004:

Kilka uwag w związku z raportem PIT dotyczącym organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży

Polska Izba Turystyki przygotowała „Raport dotyczący organizacji wypoczynku dla dzieci i młodzieży
na przestrzeni lat 2019 – 2022″. Za jej zgodą umieszczam go poniżej:

Raport został przedstawiony na stronie portalu Turystyka.rp.pl w artykule z tytułem: Raport: Polskie dzieci najczęściej jadą wypoczywać z nielegalnymi organizatorami. Problem szarej strefy oczywiście jest poważny, ale jeśli mamy wyciągać tak daleko idące wnioski to powinniśmy dysponować odpowiednimi danymi. Dane zawarte we wskazanym raporcie moim zdaniem nie są do tego wystarczające.

Zwrócę też uwagę, że w raporcie mowa jest o „ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych„, choć ustawa o takiej nazwie nie obowiązuje (wcześniejsza ustawa o takiej nazwie obecnie nosi nazwę: ustawa o usługach hotelarskich oraz usługach pilotów wycieczek i przewodników turystycznych). Obecnie nie ma już „rejestru organizatorów turystyki i pośredników turystycznych„. W obydwu poniższych przypadkach powinno nastąpić w odpowiedni sposób do przepisów ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych. Przywołane przepisy w istocie dotyczą dwóch różnych ustaw – „art. 4 ust. 1” to jeszcze wcześniejszy przepis z ustawy o usługach turystycznych, gdzie rzeczywiście mowa była o rejestrze organizatorów turystyki i pośredników turystycznych, „art. 3 pkt 2” to już przepis z aktualnie obowiązującej wspomnianej ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (o to zapewne chodziło Autorom raportu). Wkrótce mija pięć lat od chwili uchwalenia ustawy o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych, więc może zaskakiwać, że w takim dokumencie, który z założenia ma pokazywać pewne nieprawidłowości (tak to odczytuję) pojawiają się takie oczywiste błędy.

Dodam też, że na nieporozumieniu polega powyższy podział „typów organizatorów turystyki” za co już PIT nie odpowiada. Przecież przykładowo większość przedsiębiorców działa jako osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej (a posiadająca zdolność prawną). To jest błąd, który pojawia się już w „Instrukcji rejestracji wypoczynku przez organizatora” przygotowanej przez MEiN, a która nie do końca oddaje istotę tego, co jest w art. 92c ustawy o systemie oświaty jest to lepiej określone bo mamy tam: „1) szkoły i placówki; 2) przedsiębiorcy wpisani do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych, o którym mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (…; 3) osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, inne niż wymienione w pkt 1 i 2„.

Nie ulega wątpliwości, że turystyka dzieci i młodzieży wymaga w Polsce pewnego uporządkowania, nie tylko w zakresie szarej strefy, ale także odnośnie wielu innych problemów, dotyczących także organizatorów turystyki. Jeśli chcemy poważnie dyskutować o turystyce dzieci i młodzieży, to dyskusji nie możemy ograniczać do szarej strefy.

Piotr Cybula