Monthly Archives: Październik 2013

„Gwarancja ubezpieczeniowa jako forma zabezpieczenia klientów w usługach turystycznych” – nowy artykuł dr. Jerzego Raciborskiego

W publikacji pt. Kierunki rozwoju ubezpieczeń gospodarczych w Polsce. Wybrane zagadnienia prawne pod red. B. Gneli i M. Szafraniec zamieszczony jest artykuł dr. Jerzego Raciborskiego pt. Gwarancja ubezpieczeniowa jako forma zabezpieczenia klientów w usługach turystycznych.

Publikacja jest zapowiadana przez wydawnictwo Difin.

Co UOKiK radzi klientom upadłych biur podróży?

Na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów dostępny jest artykuł pt. Jakie prawa przysługują turystom, którzy wykupili wycieczkę, a następnie doszło do upadłości biura podróży, z którym mieli wyjechać?

W stosunkowo krótkim tekście znalazł się jeden błąd merytoryczny i dwie istotne nieścisłości.

Zacznijmy od tego, co tam napisano:

Turyści nie powinni być poszkodowani przez to, że ich biuro podróży ogłosiło upadłość przed ich wyjazdem albo w trakcie ich pobytu za granicą. Dlatego art. 5ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (DzU z 2004 r. nr 223, poz. 2268 z późn. zm.)chroni środki pieniężne wpłacone przez klientów organizatorowi imprezy turystycznej.

Podmiot taki powinien mieć gwarancję bankową lub ubezpieczeniową albo wykupić ubezpieczenie na rzecz klientów. Dzięki temu można zapewnić pokrycie kosztów powrotu klientów do kraju z zagranicznej imprezy turystycznej. Dzięki gwarancjom i ubezpieczeniom można również zapewnić tym osobom, które nie wyjechały albo skorzystały tylko z części pobytu, zwrot środków za niezrealizowane świadczenia.

Ponadto szczególną formę ochrony wpłaconych przez klientów środków pieniężnych przewidziano dla organizatorów, którzy zajmują się jedynie obsługą turystyki krajowej. Takie podmioty muszą złożyć odpowiednie oświadczenie marszałkowi województwa, w którego rejestrze są umieszczeni, a także mieć rachunek powierniczy, na który klienci wpłacają należności za imprezy turystyczne. Dzięki temu wpłaty klientów są chronione do momentu zakończenia imprezy turystycznej i pozwalają uniknąć kłopotów, gdy biuro podróży zbankrutuje w trakcie trwania wycieczki albo przed jej rozpoczęciem.

Po pierwsze, warto przypomnieć, że ochrona ta nie przysługuje na wypadek „upadłości”, a „niewypłacalności„. Oznacza to w szczególności, że warunkiem skorzystania z niej nie jest ogłoszenie upadłości przedsiębiorcy, co w wielu przypadkach nie jest łatwe.

Po drugie, z drugiego akapitu wynika, że w przypadku organizatorów turystyki, którzy zajmują się obsługą turystyki krajowej obowiązkowym zabezpieczeniem są wpłaty na rachunek powierniczy. Tymczasem w świetle art. 5 ustawy o usługach turystycznych tacy organizatorzy mogą skorzystać z tej formy zabezpieczenia jako alternatywnej dla wspomnianej gwarancji lub ubezpieczenia. Podmioty te nie muszą więc zawsze składać oświadczenia i posiadać rachunek o którym  mowa w artykule. Są zobowiązani do tego jedynie wówczas, gdy wybierają tę formę zabezpieczenia finansowego.

Po trzecie, artykuł pomija istotną w świetle polskiej praktyki okoliczność jaką jest brak wystarczających środków z zabezpieczenia i ochronę, którą w takich przypadkach zapewnia prawo unijne, tj. możliwość żądania w pewnych sytuacjach odszkodowania od państwa członkowskiego z tytułu nieprawidłowo wdrożonego do prawa polskiego art. 7 dyrektywy 90/314.

Piotr Cybula

Urząd Marszałkowski o prawach klientów biura podróży OK SERVICES TRAVEL – informacja czy dezinformacja?

W związku z niewypłacalnością biura podróży OK SERVICES TRAVEL Sp. z o.o. i wydatkowaniem całej sumy gwarancji ubezpieczeniowej na sprowadzenie do kraju poszkodowanych turystów na stronie internetowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego zamieszczono następujący komunikat:

W związku z brakiem uregulowań prawnych dotyczących sytuacji, kiedy środki z gwarancji ubezpieczeniowej okażą się niewystarczające na pokrycie zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za niezrealizowaną imprezę turystyczną, informujemy, iż poszkodowani klienci, których umowy nie zostały zrealizowane, mogą:

  • dochodzić swoich roszczeń bezpośrednio od organizatora turystyki na zasadach ogólnych dotyczących dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych na podstawie przepisów Kodeksu Cywilnego,
  • zgłosić swoje roszczenia w stosunku do upadłego biura podróży w ramach postępowania upadłościowego w oparciu o przepisy ustawy – Prawo upadłościowe”.

Moim zdaniem stanowisko to jest dezinformujące. Rzeczywiście w prawie polskim nie ma wyraźnych przepisów odnoszących się do takiej sytuacji. Przypomnieć jednak należy, że do niedawna przepisy takie istniały, a zostały uchylone z uwagi na oczywistą niezgodność z prawem unijnym i interwencję Komisji Europejskiej. Z drugiej jednak strony w prawie unijnym mamy art. 7 dyrektywy 90/314 i dość jasno określoną linię orzeczniczą Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wynika z niej, że państwo członkowskie co do zasady ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą za nieprawidłowe wdrożenie art. 7 dyrektywy 90/314.

Czy rzeczywiście mamy więc do czynienia z „brakiem regulacji prawnej” w tym zakresie?

Piotr Cybula

Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych o zaangażowaniu Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej w szkolenie „Piwny Poznań”

(…) Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych uprzejmie informuje, iż:

Zgodnie z treścią art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2012.1356 t.j.) organy administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego są obowiązane do podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, działania na rzecz trzeźwości w miejscu pracy, przeciwdziałania powstawaniu i usuwania następstw nadużywania alkoholu, a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych i zakładów pracy. Zatem nie ulega wątpliwości, że samorządy lokalne powinny współpracować z instytucjami – w tym np. lokalnymi organizacjami turystycznymi – które prowadzą działalność w sposób niekolidujący z założeniami ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Samorządy lokalne nie powinny przede wszystkim współpracować z organizacjami propagującymi spożywanie napojów alkoholowych. Niewątpliwie działalność Poznańskiej Lokalnej Organizacji Turystycznej kojarzona jest ze zrzeszonymi w niej samorządami lokalnymi oraz samorządowymi jednostkami organizacyjnymi, zatem propozycje szkoleń obejmujące np. „wizyty w piwnych lokalach (…) połączone z degustacją” (w ramach szkolenia „Piwny Poznań”) mogą budzić uzasadnione zastrzeżenia. Trzeba również pamiętać, iż szkolenie pracowników sektora turystycznego ukierunkowane na zdobycie wiedzy na temat lokali prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych (która to informacja będzie następnie przekazywana turystom) nie wydaje się – z punktu widzenia realizacji celów ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi – ani działaniem racjonalnym ani pożądanym.

Jednocześnie Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych zwróci się do Prezydenta Miasta Poznania z prośbą o ustosunkowanie się do problemu (…).