Daily Archives: 1 sierpnia, 2016

Niedawno opublikowane zostało uzasadnienie do uchwały Sądu Najwyższego z dnia 19 maja 2016 r. w sprawie o sygn. III CZP 18/16. Uchwała wraz z uzasadnieniem dostępna jest tutaj.

Przypomnę, że w sprawie tej Sąd Najwyższy odnosił się do następującego pytania prawnego:

Czy klient niewypłacalnego biura podróży może samodzielnie dochodzić w sporze z ubezpieczycielem zobowiązanym z tytułu umowy gwarancji ubezpieczeniowej „turystycznej” zawartej według wymagań załącznika Nr 2 do Rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z dnia 21 kwietnia 2011 r. w sprawie wzorów formularzy umowy gwarancji bankowej, umowy gwarancji ubezpieczeniowej oraz umowy ubezpieczenia na rzecz klientów, wymaganych w związku z działalnością wykonywaną przez organizatorów turystyki i pośredników turystycznych (Dz.U. z 2011 r. Nr 88 poz. 499) zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, w wypadku gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana, czy też wyłączna czynna legitymacja na podstawie art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych (Dz.U. z 2014 r. poz. 196 j.t.) przysługuje marszałkowi województwa?”

Sąd Najwyższy w uchwale potwierdził takie uprawnienie klienta:

Klient niewypłacalnego biura podróży jest legitymowany do dochodzenia od ubezpieczyciela zobowiązanego z tytułu gwarancji ubezpieczeniowej zwrotu wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną.

W opublikowanym uzasadnieniu pojawia się kilka twierdzeń, które bez wątpienia są interesujące z punktu widzenia procesów odszkodowawczych poszkodowanych klientów niewypłacalnych biur podróży. W tym zakresie w zasadzie potwierdzają one tezy, które wcześniej prezentowałem na blogu i które znajdują odzwierciedlenie w bogatym już orzecznictwie Sądu Rejonowego dla Warszawy-Śródmieścia oraz Sądu Okręgowego w Warszawie:

W 1999 r. Komisja Europejska opublikowała raport wskazujący warunki, które pozwalają przyjąć, że państwo prawidłowo implementowało art. 7 Dyrektywy 90/314/EWG, której celem, jak stwierdzono, jest zapewnienie konsumentom zwrotu pełnych wpłaconych kwot i zapewnienie powrotu z imprezy turystycznej. Warunkami tymi są między innymi: zapewnienie zabezpieczenia finansowego w formie stosownych umów gwarancyjnych lub ubezpieczenia, pokrywającego wszelkie ryzyko związane z niewypłacalnością organizatora, zapewnienie nieograniczonej odpowiedzialności gwaranta oraz możliwości szybkiego i skutecznego uruchomienia zabezpieczenia, bez zbędnych formalności.

Trybunał Sprawiedliwości w licznych orzeczeniach wydanych na gruncie art. 7 Dyrektywy 90/314/EWG wielokrotnie stwierdzał, że celem tej regulacji jest pełne i skuteczne zabezpieczenie praw klienta w razie niewypłacalności lub upadłości biura podróży, zapewnienie mu powrotu z podróży i zwrotu zapłaconych kwot na imprezę, która nie doszła do skutku. Trybunał podkreślił, że art. 7 przyznaje jednostkom prawo indywidualne w postaci możliwości uzyskania zwrotu wpłaconej biuru podróży zaliczki lub pełnej należności za imprezę oraz zapewnienia powrotu do miejsca rozpoczęcia imprezy, jeżeli organizator z powodu niewypłacalności tego nie zapewnił (porównaj między innymi wyroki z dnia 8 października 1996 r. w sprawach C-178/94, C – 179/94, C-189/94 i C-190/94, Zb. Orz. 1996,s. I- 4845).

W świetle powyższych regulacji i ich jednoznacznej wykładni dokonanej przez Trybunał Sprawiedliwości należy uznać, że zabezpieczenia, jakie biuro podróży ma zapewnić klientowi, w postaci między innymi umów gwarancyjnych, są podejmowane wyłącznie w interesie klienta i muszą zawierać takie postanowienia, które zapewnią klientowi biura szybkie i skuteczne uzyskanie zwrotu wpłaconych kwot oraz powrót z podróży (…).