Na stronie internetowej „Wiadomości Ubezpieczeniowych” zamieszczony został dzisiaj nr 3 tego czasopisma z 2013 r. Opublikowana została w nim przygotowana przeze mnie recenzja (krytyczna) podręcznika autorstwa Mieczysława Sobczyka pt. „Ubezpieczenia w turystyce i rekreacji” (Difin 2013).
Recenzja jest dostępna tutaj.
Piotr Cybula
W Dzienniku Ustaw z 12 lutego 2014 r. (poz. 196) opublikowany został tekst jednolity ustawy o usługach turystycznych.
Jest on dostępny: tutaj.
W dniach 3-4 kwietnia 2014 r. odbędzie się w Rzeszowie konferencja pt. „Air Law and Technology. Nowe wyzwania dla międzynarodowego i krajowego prawa lotniczego oraz technologii lotniczych”.
Więcej informacji na stronie internetowej organizatora: www.konferencja-lotnicza.pl/
Wróćcie do Polski i powiedzcie Polakom, że w Egipcie jest bezpiecznie.
Hisham Zazou – minister turystyki Egiptu podczas kongresu Polskiej Izby Turystyki w Egipcie (7-14.02.2014 r.).
W dzisiejszym (16.02.2014 r.) zamachu bombowym na autobus turystyczny przed hotelem w egipskim kurorcie Taba nad Morzem Czerwonym zginęli trzej południowokoreańscy turyści i kierowca.
Źródło cytatu: Egipt walczy o milion turystów z Polski.
W tym tygodniu otrzymałem odpowiedź z Ministerstwa Sportu i Turystyki w związku z artykułem, który w połowie stycznia pojawił się w „Rzeczpospolitej”. O sprawie pisałem we wpisie pt. Pytanie do MSiT – czy “Rzeczpospolita” słusznie straszy turystów?
Odpowiedź została udzielona na następujące zapytanie:
W „Rzeczpospolitej” opublikowany został artykuł pt. „Klienci upadłego biura mają sobie radzić sami” (http://prawo.rp.pl/artykul/756571,1078696-Upadlosc-biura-podrozy–Klienci-maja-sobie-radzic-sami.html).
Artykuł ten przedstawia zasadniczo pewien zapadły ostatnio wyrok. W konkluzji artykułu Autorka stwierdza: „Dla turystów oznacza zaś to tyle, że mają radzić sobie sami. Wyjeżdżając na urlop, powinni zabrać ze sobą środki, które pozwolą im bezpiecznie wrócić do domu, jeśli ich biuro zbankrutuje”.
W związku z tym artykułem a w szczególności postawioną tezą, przygotowuję krótki artykuł, który chciałbym zamieścić na stronie: https://prawoturystyczne.wordpress.com/ W artykule chciałbym zamieścić też stanowisko Ministerstwa Sportu i Turystyki odnoszące się do tej tezy, która może rodzić pewien niepokój ze strony wyjeżdżających na wakacje turystów. Z dotychczasowych wypowiedzi przedstawicieli Ministerstwa Sportu i Turystyki wynika, że sytuacja niezapewnienia powrotu klientom biur podróży, którzy zawarli umowę o imprezę turystyczną, nie powinna mieć miejsca. W związku z powyższym, uprzejmie prosiłbym o przesłanie takiego stanowiska, w szczególności odpowiedzi na pytanie, czy w ocenie MSiT obawy te są zasadne, czy też teza ta jest nietrafna, bowiem istnieją instrumenty zapewniające taki powrót.
W świetle prawa unijnego (art. 7 dyrektywy 90/314) taka sytuacja oczywiście nie powinna się zdarzyć.
Ministerstwo odpowiada:
Wzmiankowany artykuł w dzienniku Rzeczpospolita przytacza orzeczenie Sądu Okręgowego w Poznaniu, w którym orzeczono, iż marszałek województwa, który w 2012 r. sfinansował ze środków samorządu województwa koszty powrotu do kraju klientów niewypłacalnego organizatora turystyki, w sytuacji gdy środki z zabezpieczenia finansowego posiadanego przez tego organizatora turystyki okazały się niewystarczające na sprowadzenie wszystkich poszkodowanych klientów tego organizatora turystyki do kraju, gdy organizator ten wbrew obowiązkowi wynikającemu z umowy, powrotu takiego nie zapewnił, nie ma podstaw prawnych do ubiegania się o refundację ww. kosztów od Skarbu Państwa.
Orzeczenie to nie neguje co do zasady obowiązku marszałka województwa do wydawania dyspozycji wypłaty środków z zabezpieczenia finansowego posiadanego przez organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego na sprowadzenie poszkodowanych turystów do kraju, a jedynie stwierdza brak podstaw prawnych do refundacji przez Skarb Państwa kosztów poniesionych przez marszałka województwa na sprowadzenie poszkodowanych turystów, gdy marszałek województwa pokrywa te koszty nie z ww. zabezpieczenia finansowego, lecz ze środków finansowych samorządu województwa. Należy podkreślić, iż sąd w swoim orzeczeniu nie kwestionował celowości działań marszałka województwa w zakresie finansowania kosztów sprowadzania do kraju poszkodowanych klientów biur podróży ani w zakresie wykonywania przez marszałka województwa innych czynności mających na celu zapewnienie powrotu do kraju turystom poszkodowanym przez niewypłacalne biura podróży.
Nie można zgodzić się z twierdzeniami zawartymi w ww. artykule, iż nowe rozporządzenia Ministra Finansów niewiele zmieniły w zakresie minimalnych wysokości obowiązujących sum gwarancyjnych gwarancji i ubezpieczeń dla biur podróży funkcjonujących na rynku dłużej niż rok. Regulacje te zmieniły podstawę określania minimalnych sum gwarancyjnych, poprzez odniesienie tych sum do prognozowanych przychodów organizatorów turystyki w roku obowiązywania gwarancji lub ubezpieczenia, a nie, jak to było we wcześniej obowiązujących przepisach, do przychodów osiągniętych w poprzednim roku obrotowym, przy czym minimalna wysokość sumy gwarancji lub ubezpieczenia wyznaczana w drugim roku działalności nie może być niższa niż określona w roku poprzednim. Ponadto nowe rozporządzenia Ministra Finansów nałożyły na organizatorów turystyki i pośredników turystycznych obowiązek podwyższania wysokości wykupionej na rzecz klientów gwarancji lub ubezpieczenia proporcjonalnie do wzrostu deklarowanego przez nich rocznego przychodu, jeżeli w okresie obowiązywania umowy gwarancji ubezpieczenia zostanie przekroczony deklarowany roczny przychód, na podstawie którego została ustalona minimalna wysokość sumy gwarancyjnej. Nowe mechanizmy zawarte w rozporządzeniach Ministra Finansów wydanych w kwietniu 2013r., łącznie z ponad czterokrotnym podwyższeniem minimalnych sum gwarancyjnych dla rozpoczynających działalność przedsiębiorców, w połączeniu ze wzmożeniem przez marszałków województw kontroli przedsiębiorców wykonujących ww. działalność, powinny znacząco podnieść poziom ochrony klientów organizatorów turystyki i pośredników turystycznych i przyczynić się do wyeliminowania ryzyka zaistnienia sytuacji, w których zabezpieczenia finansowe niewypłacalnych organizatorów turystyki i pośredników turystycznych mogłyby się okazać niewystarczające na sfinansowanie kosztów, które są przewidziane w ustawie o usługach turystycznych.
Ponadto Departament Turystyki Ministerstwa Sportu i Turystyki po raz kolejny pragnie podkreślić, iż zgodnie z art. 7 Dyrektywy Rady z dnia 13 czerwca 1990 r. w sprawie zorganizowanych podróży, wakacji i wycieczek z dnia 1990-06-13 (Dz. Urz. UE. L 1990 Nr 158, str. 59) na wypadek swojej niewypłacalności organizator i/lub punkt sprzedaży detalicznej, będący stroną umowy, powinni zapewnić dostateczne zabezpieczenie umożliwiające zwrot nadpłaconych pieniędzy oraz powrót konsumenta z podróży. Powyższy przepis został przeniesiony do porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej i został wyrażony w art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 roku o usługach turystycznych (Dz. U. z 2004 r., Nr 223, poz. 2268, z późn. zm.), zgodnie z którym przedsiębiorca wykonujący działalność gospodarczą w zakresie organizowania imprez turystycznych oraz pośredniczenia na zlecenie klientów w zawieraniu umów o świadczenie usług turystycznych jest obowiązany spełniać następujące warunki:
– zapewnić klientom, na wypadek swojej niewypłacalności: pokrycie kosztów powrotu klientów z imprezy turystycznej do miejsca wyjazdu lub planowanego powrotu z imprezy turystycznej w wypadku gdy organizator turystyki lub pośrednik turystyczny wbrew obowiązkowi nie zapewnia tego powrotu, a także zapewnić klientom zwrot wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną w wypadku gdy z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu impreza turystyczna nie zostanie zrealizowana, a także zapewnić klientom zwrot części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną, odpowiadającą części imprezy turystycznej, która nie zostanie zrealizowana z przyczyn dotyczących organizatora turystyki lub pośrednika turystycznego oraz osób, które działają w ich imieniu, przez:
a) zawarcie umowy gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej lub
b) zawarcie umowy ubezpieczenia na rzecz klientów lub
c) przyjmowanie wpłat klientów wyłącznie na rachunek powierniczy, jeżeli wykonuje usługi turystyczne wyłącznie na terenie kraju i złoży marszałkowi województwa
oświadczenie o przyjmowaniu wpłat na rachunek powierniczy;
Przepis dyrektywy ww. przepisem ustawy o usługach turystycznych został w pełni przeniesiony do krajowego porządku prawnego i zapewnia wszystkie uprawnienia klientów przewidzianych w dyrektywie. Należy po raz kolejny wskazać na aspekt podmiotowy regulacji, której adresatami są organizatorzy turystyki oraz pośrednicy turystyczni. Na przedsiębiorcach wykonujących działalność organizatora turystyki, zgodnie z zacytowanymi powyżej przepisani prawa unijnego, jak i prawa krajowego spoczywa obowiązek zapewnienia realizacji uprawnień klientów, przy zastosowaniu minimum jednego ze sposobów przewidzianego w ustawie o usługach turystycznych, a uzyskiwane przez tych przedsiębiorców zabezpieczenia finansowe na rzecz klientów muszą być adekwatne do rozmiaru prowadzonej działalności i odpowiadać aktualnemu stanowi posiadanych zobowiązań.
Z MSiT otrzymałem też informację, że ministerstwo nie wysłało „pisemnego sprostowania do autora”.
Ja z kolei po raz kolejny nie mogę zgodzić się ze stanowiskiem MSiT, że ochrona klienta wynikająca z art. 7 dyrektywy 90/314 została w pełni przeniesiona do polskiego porządku prawnego i zapewnia wszystkie uprawnienia klientów przewidzianych w dyrektywie. Takie stanowisko wynika albo z elementarnego niezrozumienia mechanizmu prawidłowej implementacji dyrektywy unijnych albo też z celowego wprowadzania w błąd.
Piotr Cybula
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego w Warszawie informuje, że 7 lutego 2014 r. została wydana dyspozycja wypłaty ze środków z umów gwarancji ubezpieczeniowych turystycznych nr GT 101/2011 z 15 września 2011 r. oraz GT 23/2012 z 21 lutego 2012 r. wystawionych na rzecz Sky Club Sp. z o.o.
Towarzystwo Ubezpieczeń Europa S.A. zadeklarowało, że zrealizuje przelewy w ciągu 7 dni od dnia otrzymania dyspozycji wypłaty, a następnie pisemnie poinformuje klientów o wypłatach środków.
Zgodnie z zapisami umów gwarancji, gwarant dokonuje wypłat należnych kwot bezpośrednio poszkodowanym klientom w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia otrzymania dyspozycji wypłaty środków.
W dniu 24 lutego 2014 r. w ramach otwartych zebrań naukowo-praktycznych Zakładu Prawa Wydziału Turystyki i Rekreacji AWF w Krakowie referat na temat „Zmiany VAT a usługi praktyczne” przedstawi mgr Witold Zych (Zakład Zarządzania WTiR AWF w Krakowie).
Spotkanie rozpocznie się o g. 18 w sali D budynku AWF w Krakowie przy al. Jana Pawła II 78.
Otwartość spotkań w ramach tego cyklu oznacza, że organizatorzy serdecznie zapraszają do udziału wszystkie zainteresowane osoby – zarówno przedstawicieli nauki (w tym studentów i doktorantów) jak i praktyki (zwłaszcza przedsiębiorców, przedstawicieli administracji, organizacji społecznych i prawników-praktyków).
Kontakt z organizatorami: piotr.cybula@awf.krakow.pl (nie istnieje konieczność wcześniejszego zgłoszenia udziału w spotkaniu).
dr Piotr Cybula
Opublikowano Uncategorized
Kraków (…) jest miastem zniszczonym przez bestialsko prowadzoną politykę turystyczną. Rozdeptywanym przez koszmarnych pijaków. Ta jedna z niewielu miejskich pereł, które zostały nam po II wojnie światowej, jest rozwalana przez bandę hołoty tylko dlatego, że postanowiliśmy być tani dla pijanych Brytyjczyków.
Przy obecnie obowiązującym prawie, w sprawie o takiej skali jak ta ze Sky Clubem, nie da się szybciej wypłacić ludziom pieniędzy. Trzeba zacząć od tego, że ustawa o usługach turystycznych przewiduje cały rok na zgłaszanie roszczeń. Wcześniej nic nie można zrobić.
Takie stwierdzenie można znaleźć w wypowiedzi Janusza Molusa – dyrektora biura ubezpieczeń turystycznych w TU Europa S.A. opublikowanej w Rzeczpospolitej jako komentarz do artykułu pt. Sky Club – poszkodowany poszkodowanemu nierówny.
Powyższa wypowiedź może budzić spore zdziwienie. Ustawa o usługach turystycznych w ogóle nie odnosi się do tego terminu. Autor tej wypowiedzi ma pewnie na myśli termin wskazany w rozporządzeniu wykonawczym. Od razu trzeba jednak dodać, że jest to jedna z dwóch możliwych interpretacji tego przepisu. Jest ona korzystna dla towarzystwa ubezpieczeniowego, bowiem prowadzi do tego, że termin wypłat został znacznie oddalony w czasie w stosunku do chwili wystąpienia przez klienta z roszczeniem.
Prawda moim zdaniem jest taka, że przepis rozporządzenia wykonawczego miał służyć zupełnie innym celom. Po prostu chodziło o to, że klient ma rok na wystąpienie z roszczeniem. Jest to więc swego rodzaju „termin zawity”, a nie termin określający termin dokonywanych wypłat.
Wspomniane rozporządzenie zostało wydane przez Ministra Sportu i Turystyki. Ministerstwo to zapewniało nas w 2010 r., że zmiany przepisów dotyczących zabezpieczenia finansowego prowadzą do tego, że klient jest już w pełni chroniony. Tłumaczenie obecnie, że w tym rozporządzeniu został wskazany termin dokonywanych wypłat w sytuacji gdy środki z zabezpieczenia finansowego nie są wystarczające na pełny zwrot wszystkich wpłat jest więc pewną nadinterpretacją.
Warto też przypomnieć, że Komisja Europejska już kilkanaście lat temu zwracała uwagę, że zabezpieczenie finansowe powinno być uruchamiane niezwłocznie i bez zbędnych formalności.
Piotr Cybula
PRAWO TURYSTYCZNE 