Monthly Archives: Styczeń 2013

Jan Gwalbert Pawlikowski – humanistyczna wizja ochrony przyrody i turystyki (konferencja, Kraków, 15 listopada 2013 r.)

W bieżącym roku  przypada stulecie opublikowania obszernego eseju Jana Gwalberta Pawlikowskiego pt. „Kultura a natura”. W dziele tym autor dokonał przenikliwej analizy relacji pomiędzy ochroną przyrody a jej gospodarczym wykorzystaniem, a także sformułował myśli odkrywcze, wybiegające o całe dziesięciolecia naprzód.

Uważamy, że zbliżająca się rocznica stanowi dobrą okazję do zorganizowania konferencji w celu przypomnienia postaci i dorobku J.G. Pawlikowskiego na polu podstaw ochrony przyrody i turystyki, a także przedyskutowania, jak jego idee i przewidywania sprawdziły się w ciągu wieku.

Proponowany zakres tematyczny konferencji:

  1. Koncepcje JG Pawlikowskiego w dziedzinie ochrony przyrody a faktyczna ewolucja idei i praktyki ochrony przyrody.
  2. Działalność JG Pawlikowskiego w zakresie ochrony przyrody.
  3. Turystyka górska i alpinizm – u JG Pawlikowskiego i obecnie.
  4. Przyroda i kultura Tatr za JG Pawlikowskiego i obecnie.

Planujemy opublikowanie wygłoszonych referatów w recenzowanym wydawnictwie pokonferencyjnym.

Przewidujemy, że konferencja odbędzie się 15 listopada 2013 r., z możliwością przedłużenia na dzień następny w wypadku dużej liczby referatów.

Rozpowszechniając tę wstępną informację chcemy się zorientować, jakie jest zainteresowanie udziałem w proponowanej konferencji. Dlatego uprzejmie prosimy wszystkie osoby, które ewentualnie chciałyby wziąć w niej udział o  wysłanie krótkiej notki na adres jednego z członków zespołu organizacyjnego, z podaniem tematyki ew. wystąpienia. Mile widziane będą także wszelkie uwagi merytoryczne czy organizacyjne.

W kolejnym komunikacie podamy dalsze informacje.

Zespół organizacyjny:

dr inż. Małgorzata Szczepańska, COTG;  malgorzata.szczepanska@cotg.pttk.pl

dr Bernadetta Zawilińska, OA PTTK; bernadetta@skpg.krakow.pl

dr Marcin Guzik TPN; mguzik@tpn.pl

dr Piotr Dąbrowski WTiR AWF; piotr.dabrowski@awf.krakow.pl

Organizatorzy:

Akademia Wychowania Fizycznego w Krakowie – Wydział Turystyki i Rekreacji

Tatrzański Park Narodowy

Centralny Ośrodek Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie

Oddział Akademicki PTTK w Krakowie

Źródło: komunikat otrzymany od Organizatorów konferencji

Opóźnienie pociągu – prawa konsumentów (komunikat UOKiK)

Pociąg przerwał jazdę, nie dojechałeś na czas, spóźniłeś się na ważne spotkanie. Czego możesz domagać się od przewoźnika w takiej sytuacji? UOKiK przypomina o prawach konsumentów podróżujących pociągiem

[Warszawa, 25 stycznia 2013 r.] Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów na bieżąco monitoruje rynek przewozów kolejowych. Efektem są zarówno decyzje dotyczące naruszenia konkurencji, jak i zbiorowych interesów konsumentów. Przypominamy o prawach pasażera w przypadku opóźnienia pociągu.

Opóźnienie pociągu

W przypadku opóźnienia pociągu przekraczającego 60 minut przewoźnicy mają obowiązek zaoferowania pasażerom trzech opcji do wyboru:

  • • zwrotu pełnego kosztu biletu na odcinku lub odcinkach trasy, które nie zostały zrealizowane, oraz za część trasy, która została już pokonana, jeśli dalsza podróż jest bezcelowa w kontekście pierwotnego planu podróży,
  • • kontynuowanie lub zmianę trasy podróży do miejsca docelowego przy zachowaniu porównywalnych warunków przewozu w najbliższym możliwym terminie,
  • • kontynuowanie lub zmianę trasy podróży do miejsca docelowego przy zachowaniu porównywalnych warunków przewozu w późniejszym, dogodnym dla pasażera terminie.

Jeżeli z powodu opóźnienia pasażer poniósł szkodę (np. utratę części zarobków wyniku spóźnienia do pracy), może dochodzić od przewoźnika odszkodowania na drodze sądowej.

Bardziej szczegółowe przepisy dotyczą pociągów typu: Express, Express InterCity, Eurocity oraz EuroNight. Ich pasażerowie, nie tracąc prawa do przewozu, mogą żądać odszkodowania w przypadku opóźnienia pociągów, zgodnie z następującymi zasadami:

  • • od 60 do 119 minut opóźnienia: 25 proc ceny biletu,
  • • od 120 minut opóźnienia: 50 proc. ceny biletu.

Reklamacje

Podróżnym przysługuje prawo złożenia reklamacji zarówno w razie przerwy w podróży, jak i opóźnienia. Należy ją złożyć w formie pisemnej w dowolnym punkcie odprawy przewoźnika lub w miejscu wskazanym przez przewoźnika. Odpowiedź na reklamacje powinna zostać nie później niż w ciągu 30 dni, w uzasadnionych przypadkach i po poinformowaniu o tym konsumenta ten czas może wydłużyć się do trzech miesięcy. Brak odpowiedzi w tym terminie oznacza uwzględnienie reklamacji.

Gdzie szukać pomocy?

Podróżny może także złożyć do Prezesa UTK skargę na odpowiedź lub brak odpowiedzi na złożoną przez niego do przewoźnika skargę lub reklamację. Do skargi do Prezesa UTK należy dołączyć: kopię skargi skierowanej do przewoźnika, odpowiedź przewoźnika, jeżeli została udzielona, bilet na daną trasę lub potwierdzenie rezerwacji, inne istotne dokumenty potwierdzające naruszenie prawa pasażera w ruchu kolejowym. Praktyczne informacje dla osób podróżujących koleją, w tym porady na wypadek odwołania lub opóźnienia pociągu znajdziemy w specjalnym serwisie internetowym Urzędu Transportu Kolejowego. Można je również znaleźć w poradniku przygotowanym przez UOKiK. Urząd przypomina, że bezpłatne porady dla konsumentów udzielane są przez miejskich i powiatowych rzeczników konsumentów, a także pod numerem infolinii 0 800 007 707. Z bezpłatnej pomocy ekspertów można skorzystać także wysyłając pytania na adres porady@dlakonsumentow.pl, który obsługuje Stowarzyszenie Konsumentów Polskich oraz w oddziałach Federacji Konsumentów.

Źródło: komunikat prasowy UOKiK z 25.01.2013 r.

NSA: nie ma podatku od udziału w imprezie integracyjnej (Lex)

„Pracownik, który został zaproszony przez szefa na imprezę integracyjną, nie płaci podatku dochodowego od uczestnictwa w takiej imprezie – orzekł w czwartek Naczelny Sąd Administracyjny. Inaczej ten sam sąd orzekł w listopadzie 2012 r.”.

Więcej w artykule: NSA: nie ma podatku od udziału w imprezie integracyjnej.

Zmiana w ustawie o podatku od towarów i usług

W ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług zmieni się brzmienie ust. 2 w art. 119 dotyczącego opodatkowania usług turystyki – od 1 kwietnia 2013 r.:

„Przez marżę, o której mowa w ust. 1, rozumie się różnicę między kwotą, którą ma zapłacić nabywca usługi, a faktycznymi kosztami poniesionymi przez podatnika z tytułu nabycia towarów i usług od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty; przez usługi dla bezpośredniej korzyści turysty rozumie się usługi stanowiące składnik świadczonej usługi turystyki, a w szczególności transport, zakwaterowanie, wyżywienie, ubezpieczenie.”

Proponowana zmiana w art. 119 ust. 2 ustawy o VAT ma na celu doprecyzowanie definicji marży poprzez zastąpienie wyrażenia „cena nabycia” wyrażeniem „faktyczne koszty poniesione przez podatnika”. Zmiana ta oznacza, iż w przypadku usług nabywanych od innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty, dla których miejscem świadczenia jest miejsce siedziby usługobiorcy, podatek od takich usług rozliczany przez nabywcę tych usług jako koszt poniesiony przez podatnika z tytułu nabycia takich usług będzie uwzględniony przy obliczaniu marży.

Zmiana ta będzie lepiej odzwierciedlać przepisy dyrektywy 2006/112/WE w tym zakresie. Zgodnie bowiem z art. 308 dyrektywy 2006/112/WE przez marżę rozumie się różnicę między całkowita kwotą do zapłaty przez turystę a faktycznymi kosztami poniesionymi przez biuro podróży z tytułu dostaw towarów i usług świadczonych przez innych podatników dla bezpośredniej korzyści turysty.

Zmianie uległy także przepisy związane z fakturowaniem. Na stronie Ministerstwa Finansów dostępna jest broszura  „Zmiany w zakresie fakturowania”.

Źródło: informacja ze strony MSiT (komunikat z 21.01.2013 r.)

Czy Rzecznik Praw Obywatelskich dostrzega problem poszkodowanych klientów niewypłacalnych biur podróży?

Nie wiem jaka jest dokładnie liczba poszkodowanych klientów biur podróży w związku z ich niewypłacalnością podczas ostatnich wakacji. Pewnie kilka, a może kilkadziesiąt tysięcy. Osoby te nie otrzymały zwrotu dokonanej wcześniej organizatorowi turystyki wpłaty za imprezę turystyczną, mimo że zgodnie z prawem unijnym powinny otrzymać te środki niezwłocznie i w pełnej wysokości. Wynika to przede wszystkim z wadliwych regulacji zabezpieczenia finansowego organizatorów turystyki, które – po zmianie – w założeniu miały doprowadzić do tego, że ochrona klientów miała się znacznie poprawić, a co najważniejsze – spełniać wskazane wcześniej wymagania wynikające z prawa unijnego. Władzom Polski (na razie) udało się nawet przekonać Komisję Europejską, że tak się w rzeczywistości stało (zob. stanowisko komisarz Viviane Reding w imieniu Komisji).

Obecnie toczą się prace nad zmianami regulacji w tym zakresie. Niestety nie widać ze strony naszych władz żadnego pomysłu odnośnie do sytuacji poszkodowanych już klientów. Wszystko wskazuje na to, że pozostanie im droga dochodzenia odszkodowania od Skarbu Państwa w związku z nieprawidłowo wdrożonym w prawie polskim art. 7 dyrektywy 90/314. Z pewnością taka ścieżka nie sprzyja jednak budowaniu zaufania do naszego państwa i jego instytucji.

Wracając do tytułowej kwestii – w dniu 4 września 2012 r. (tj. ponad cztery i pół miesiąca temu) wystąpiłem do Rzecznika Praw Obywatelskich o zajęcie stanowiska w sprawie nieprawidłowości związanych z wdrożeniem w prawie polskim art. 7 dyrektywy 90/314. Do dnia dzisiejszego odpowiedzi nie otrzymałem. Jak dzisiaj dowiedziałem się w rozmowie telefonicznej z pracownikiem jego Biura, sprawa jest jeszcze rozpatrywana.

Mimo ogromnej skali problemu, niestety po upływie około pół roku od głośnych przypadków niewypłacalności biur podróży, wciąż niestety nie wiemy jakie stanowisko w tej kwestii reprezentuje Rzecznik Praw Obywatelskich.

Piotr Cybula

Komisja Europejska wystąpiła do władz Polski w sprawie zabezpieczenia finansowego organizatorów turystyki

W ubiegłym tygodniu (17 stycznia) skontaktowałem się z biurem poselskim europosła Zbigniewa Ziobro w sprawie wystąpienia przez niego w lipcu 2012 r. do Komisji Europejskiej, o czym wcześniej pisałem. Przedmiotem jego interwencji była problematyka standardu ochrony klienta na wypadek niewypłacalności organizatora turystyki w świetle prawa polskiego.  Odpowiedzi nie otrzymałem do dnia dzisiejszego.

Wczoraj napisałem do „Punktu Informacyjnego Unii Europejskiej w Polsce”. Przed chwilą otrzymałem odpowiedź na wskazane wyżej pismo z 14 września 2012 r. Przedstawia się ona następująco:

Odpowiedź udzielona przez komisarz Viviane Reding w imieniu Komisji

Przepisy dyrektywy 90/314/EWG chronią konsumentów nabywających zorganizowane wakacje i wycieczki. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wielokrotnie zinterpretował art. 7 dyrektywy (zob. np. C-140/97 oraz sprawy połączone C-178/94, C-179/94 i C-188/94 do C-190/94C.) i wyjaśnił, że „[…] ustawodawstwo krajowe właściwie transponuje zobowiązania wynikające z art. 7 dyrektywy tylko wtedy […], gdy przynosi to skutek w postaci zapewnienia konsumentowi skutecznej gwarancji zwrotu wszystkich nadpłaconych pieniędzy i powrotu z podróży w przypadku niewypłacalności organizatora.” (C-140/97, pkt. 63-64). W tym kontekście Komisja uważa, że państwa członkowskie są zobowiązane wprowadzić system skutecznej gwarancji, który zapewnia konsumentowi zwrot wszystkich nadpłaconych pieniędzy i, w stosownych przypadkach, powrót z podróży w przypadku niewypłacalności organizatora.

W 2009 r. Komisja wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (2007/4445) przeciwko Polsce, dotyczące stosowania art. 7 wymienionej dyrektywy. W konsekwencji Polska wprowadziła zmiany do ustawy o usługach turystycznych i przyjęła dwa nowe rozporządzenia, które znacznie wzmocniły w Polsce systemy ochrony w przypadku niewypłacalności. W świetle informacji przekazanych przez Pana Posła Komisja ponownie skontaktuje się z władzami Polski, aby dowiedzieć się, czy obecne systemy ochrony w przypadku niewypłacalności spełniają wymogi art. 7 dyrektywy„.

W związku z otrzymaniem tej informacji, poprosiłem o informację w sprawie wyników podjętych działań. W kontekście zdarzeń z roku ubiegłego już teraz trzeba stwierdzić, że stwierdzenie „Polska wprowadziła zmiany do ustawy o usługach turystycznych i przyjęła dwa nowe rozporządzenia, które znacznie wzmocniły w Polsce systemy ochrony w przypadku niewypłacalności” nie znajduje jakichkolwiek podstaw.

Na marginesie – w Internecie, w tym zwłaszcza na stronie internetowej Pana europosła Zbigniewa Ziobro, nie znalazłem informacji o powyższej odpowiedzi Komisji Europejskiej. Czy sprawa ta nie interesuje już Pana europosła?

Piotr Cybula

Obrazek

Ile gwiazdek ma ‚Hotel „The Bonerowski Palace”‚?

Ile gwiazdek ma "hotel the Bonerowski Palace"?

Skargi pasażerów przed Urzędem Lotnictwa Cywilnego (2012 r.)

Komisja Ochrony Praw Pasażerów na mocy postanowień rozporządzenia nr 261/2004/WE kontroluje przestrzeganie przez przewoźników lotniczych postanowień rozporządzenia nr 261/2004/WE, t.j. zajmuje się rozpatrywaniem indywidualnych skarg pasażerów na przewoźników lotniczych naruszających ich prawa w przypadku odwołania lotu, znacznego opóźnienia lotu oraz odmowy przyjęcia ich na pokład.

Najczęściej pasażerowie skarżyli się na opóźnienia oraz odwołanie lotów.

Pracownicy Komisji udzielali także wyjaśnień w sprawach związanych z przewozem lotniczym.

W 2012 r. do Komisji Ochrony Praw Pasażerów (KOPP) wpłynęło 4021 skarg i pisemnych zapytań dot. naruszeń przez przewoźników lotniczych przepisów rozporządzenia (WE) nr 261/2004.

W odniesieniu do liczby skarg, które wpłynęły do KOPP w 2010 r. (1540 skarg) Komisja odnotowała ok. 161% przyrost liczby spraw, a w stosunku do liczby skarg, które wpłynęły do KOPP w 2011 r. (2195 skarg), Komisja odnotowała ok. 83% przyrost w stosunku do roku 2012.

Rosnąca z roku na rok liczba rozpatrywanych w KOPP spraw spowodowana jest stale rosnącą świadomością prawną pasażerów podróżujących drogą powietrzną oraz wywiązywaniem się przewoźników lotniczych z obowiązku informowania pasażerów o przysługujących im prawach – co weryfikowane jest podczas corocznych kontroli przewoźników prowadzonych przez pracowników KOPP w polskich portach lotniczych.

Warto nadmienić, że znaczny przyrost liczby skarg w 2012 r. spowodowany był także upadkiem spółek lotniczych OLT Express Regional oraz OLT Express Poland, które na przełomie lipca i sierpnia zeszłego roku odwołały wszystkie swoje loty i zawiesiły działalność lotniczą.

Oprócz rozpatrywania skarg pasażerów pracownicy Komisji przeprowadzają również kontrole lotnisk i przewoźników w zakresie informowania klientów linii lotniczych o przysługujących im prawach. Sprawdzana jest treść ulotek i plakatów informacyjnych oraz procedury przewoźników dotyczące postępowań w przypadku wystąpienia nieregularności w realizacji przewozów lotniczych.

Warto przypomnieć, że głównymi obowiązkami przewoźników na mocy rozporządzenia 261/2004/WE są:

  • zapewnienie pasażerom opieki w postaci posiłków i napojów w ilościach adekwatnych do czasu oczekiwania,
  • zapewnienie bezpłatnego dostępu do środków łączności tj. dwóch rozmów telefonicznych, przesyłek mailowych lub faksowych,
  • jeżeli zachodzi potrzeba noclegu – zapewnienie hotelu i transportu do i z miejsca zakwaterowania,
  • pasażer ma także prawo do rezygnacji z lotu i otrzymania należności za niewykorzystany bilet.

Ponadto, w przypadku odwołania lotu lub odmowy przyjęcia na pokład, pasażerom przysługuje prawo do zmiany planu podróży (tj. do lotu alternatywnego) oraz odszkodowanie w przypadkach określonych w rozporządzeniu.

Odszkodowanie to przysługuje niezależnie od poniesionej rzeczywistej szkody majątkowej, a wynika z samego faktu odwołania lotu lub nieuzasadnionej odmowy przyjęcia na pokład. Odszkodowanie za odwołanie lotu nie przysługuje, gdy przewoźnik musiał odwołać lot na skutek tzw. nadzwyczajnych okoliczności. Taką okoliczność stanowią m.in. warunki meteorologiczne uniemożliwiające wykonanie lotu, strajki, czy nagłe usterki techniczne samolotów. Prezes ULC nie orzeka o odszkodowaniu za poniesione szkody czy krzywy moralne, gdyż to leży w zakresie kompetencji sądów cywilnych.

Prezes ULC może nałożyć na przewoźników kary pieniężne za naruszenie praw pasażerów np. za brak opieki, niewypłacanie odszkodowań, brak informacji o przysługujących prawach. Wysokość  kar to 200 do 4.800 zł.

Źródło: komunikat ULC z 21.01.2013 r.

Podstawy prawne współpracy pilota wycieczek z organizatorem turystyki

W wykazie publikacji zamieściłem pełny tekst artykułu pt. „Podstawy prawne współpracy pilota wycieczek z organizatorem turystyki„, który został wcześniej opublikowany w czasopiśmie „Problemy Turystyki” (2006, nr 1-4).

Co ciekawe, w literaturze w reprezentowane są różne stanowiska odnośnie do tego, które umowy mogą być podstawą tej współpracy. W chwili przygotowywania tej publikacji spotkałem się z następującymi poglądami co do możliwej „podstawy prawnej”:

– „umowa o pracę oraz umowa zlecenia”;

– „umowa o pracę, umowa zlecenia lub umowa nienazwana, podobna do zlecenia”;

– „umowa zlecenia”;

– „umowa o pracę, zlecenie świadczenia usług turystycznych, zlecenie – pilotaż Wycieczek”;

– „umowa o pracę, umowa zlecenia, umowa nienazwana podobna do zlecenia oraz umowa o usługi prowadzenia imprezy jako pilot”;

– „umowa o pracę, umowa o dzieło, umowa zlecenia oraz tzw. dogadanie się”;

– „umowa o pracę oraz umowa o świadczenie usług pilotarskich (umowa pilotażu wycieczki)”;

– „pilot może też świadczyć usługi biuru podróży na postawie umowy o pracę, ustawy o swobodzie działalności gospodarczej lub na podstawie umowy o usługi podobne do zlecenia”.

W artykule szerzej odnoszę się do wskazanych stanowisk. Mimo upływu kilku lat, uwagi odnośnie do istoty problemu pozostały w pełni aktualne.

Piotr Cybula

Członek PIT o kodeksie etyki PIT

Na stronie internetowej jednego z członków PIT można przeczytać następującą informację:

Polska Izba Turystyki wymusza na swoich członkach świadczenie usług na najwyższym poziomie w oparciu o kodeks etyki i zasady uczciwości gospodarczej.

Ciekawe, jak przedstawia się to „wymuszanie” i o który kodeks etyki chodzi?

Piotr Cybula